دفتر ملکه بریتانیا اعلام کرد: کوه نور را به ایران بازپس می دهیم

دفتر مخصوص ملکه الیزابت دوم، به نقل از وی اعلام کرد که تصمیم ملکه برای بازپس فرستادن کوه نور به ایران قطعی است و این گوهر گران‌بها به زودی طی مراسمی رسمی به ایران بازپس فرستاده خواهد شد تا به گنجینه جواهرات این کشور افزوده شود.

دفتر الیزابت دوم درباره علت این تصمیم ملکه بریتانیا اعلام کرد: «اراده ملکه بر این است که با این حرکت نمادین بخشی از لطماتی را که طی چند قرن اخیر به ملت و کشور ایران به خاطر برخی سیاست‌های دخالت جویانه بریتانیا وارد شد، جبران نماید.

الیزابت دوم درباره دیگر انگیزه‌های این تصمیم افزود: «البته بجز ابراز حُسن نیت و تلاش نمادین برای جبران گذشته، این تصمیم انگیزه های شخصی نیز دارد. در سال 1961 که به اتفاق همسرم پرنس فیلیپ سفری چند روزه به ایران داشتم و از شهرهای تاریخی شیراز و اصفهان بازدید کردم و دیداری از تخت جمشید و میدان نقش جهان داشتم، شیفته عظمت و شکوه تاریخ ایران شدم و از آن زمان تاکنون هر وقت که این گوهر گران‌بها را می‌بینم، احساس می‌کنم که شایسته است این امانت به ملت بزرگ ایران باز پس داده شود.»

این تصمیم ملکه از سوی دفتر مخصوص او در حالی اعلام می شود که پیش از این، هند نیز ادعای مالکیت این گوهر تاریخی را داشته و برخی از چهره‌های برجسته هند ازجمله نوه ماهاتما گاندی از انگلستان خواسته بودند تا کوه نور را که در دوران استعماری از هند برده شد، بازگرداند. اما دیوید کامرون، نخست‌وزیر و رهبر حزب محافظه کار انگلستان، در سفری که به هند داشت به این درخواست ها پاسخ منفی داد.

الماس تاریخی کوه نور، در سال 1656 میلادی از قلعه باستانی "گلکنده" در نزدیکی "حیدرآباد" در ایالت "آندرا پرادش "هندوستان به دست آمد. کوه نور توسط یک ایرانی به نام "میرزا محمد میر جمله" وزیر ایرانی "عبدالله قطب شاه" به "شاه جهان" پادشاه گورکانی هند هدیه شد و در سال 1738 میلادی، پادشاه ایران "نادر شاه افشار" آن را بازپس گرفت و نام "کوه نور" را برای آن برگزید.

کوه نور پس از مرگ نادرشاه، توسط "احمدشاه درانی" به افغانستان منتقل و سپس به دست "شاه شجاع" افتاد. کوه نور، پس از شکست "شاه شجاع" از سردار هندی ملقب به "شیر پنجاب"، به هند برده شد و بعدها به دست "کمپانی هند شرقی" بریتانیا افتاد و در سال 1877 رسماً اعلام شد این الماس در اختیار ملکه ویکتوریا- امپراتور بریتانیا در دوران استعمار بریتانیا بر هند – است و اکنون زینت بخش تاج ملکه است.

الماس کوه نور پیش از تصمیم ملکه الیزابت دوم برای بازپس فرستادن آن به ایران، در برج لندن، قصری تاریخی در ساحل شمالی رود تیمز، نگهداری می‌شد.

خاستگاه کوه نور را خواه هندوستان و خواه ایران بدانیم، بی گمان این گوهر گران بها از دامان شرق ربوده شد و اکنون زینت بخش تاج رئیس اتحادیه 54 عضوی کشورهای همسود است و خبر بازپس فرستادن آن به ایران چیزی جز شوخی با دم این شیر فرتوت نبود.

خبر بازپس فرستادن الماس کوه نور از سوی الیزابت دوم ملکه بریتانیا به ایران که به سرعت در بین هموطنان و رسانه های مختلف منتشر شد، چیزی جز شوخی سیزده خبرگزاری میراث فرهنگی نبود.

آنچه باعث شد این خبر مورد توجه مخاطبان این رسانه قرار گیرد سابقه دیرین استعمار پیر در تاراج میراث فرهنگی کشورهای مختلف و ازجمله ایران و انتقال آن‌ها به موزه‌های آن کشور و ابراز تمایل برای بازپس گیری بسیاری از این آثار ارزشمند است که در قرون گذشته از راه های غیر قانونی به موزه های غرب و به ویژه بریتانیا و فرانسه منتقل شدند.

دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا چند سال پیش در مصاحبه ای با روزنامه دیلی تلگراف و در پاسخ به درخواست‌های زیادی که درباره بازگرداندن تمام چیزهای گرانبهایی که از ملت های دیگر در موزه های انگلیس نگهداری می‌شود، به این حقیقت تاریخی اعتراف کرد و گفت: « اگر بخواهیم با تمام آنها موافقت کنیم که موزه خالی می‌شود.»

شوخی سیزده در ایران معمولا بازتاب طنز گونه حقایق مختلف تاریخی و اجتماعی و گاه سیاسی است تا در یک روز شاد، تلنگری باشد به مخاطب رسانه ها و توجه آنها را به گوشه های ناگفته ای از حقایق تاریخی و اجتماعی جلب کند.

شوخی سیزده در ایران، نسبتی با شوخی اول آوریل در تقویم میلادی دارد چون سیزدهم فروردین ماه خورشیدی یک روز پیش از آغاز ماه آوریل در تقویم میلادی است و این هم‌زمانی بهانه ای برای شوخی رسانه ای سیزدهم فروردین در ایران است.

البته شادی و شوخی در روز سیزدهم فروردین ماه بی نسبت با جشن "سیزده به در" نیست چون در فرهنگ ایرانی، سیزدهمین روز از فروردین ماه (همانند سیزدهمین روز از همه ماه‌های سال) نه تنها روزی نحس نیست، بلکه آن گونه که ابوریحان بیرونی اشاره می کند، روزی فرخنده و خجسته است، و به همین دلیل مردم در این روز در طبیعت گردهم می آیند و با شادکامی سالی پربرکت و خرم را آرزو می کنند.

شوخی سیزده در روز سیزدهم فروردین ماه در رسانه های ایران سابقه ای بیش از هفتاد سال دارد که می توان از انتشار خبر اعلام آتش بس توسط هیتلر در گیر و دار جنگ جهانی و خبر فوت «حاج محتشم السلطنه» رئیس مجلس وقت توسط روزنامهٔ «نبرد» در سیزده فروردین سال 1322 تا انتشار خبر آزادی عبدالله اوجالان در روزنامه نشاط و خبر کج شدن و احتمال سقوط برج میلاد در روزنامه شرق را نام برد.

سابقه این شوخی رسانه ای که در غرب با عنوان "دروغ اول آوریل" شناخته می شود، به دوران شارل نهم پادشاه فرانسه در سال 1564 میلادی بازمی گردد که در هنگام اصلاح تقویم گریگوری، جشن‌های سال نو را از اول آوریل به اول ژانویه منتقل کرد.

نمونه های فراوانی از این شوخی در رسانه های معتبر غربی منتشر شده است که برای نمونه می توان به گزارش تلویزیون هلند از خبر واژگونی برج پیزا، گزارش بی بی سی درباره درخت‌های ماکارونی سوئیس، خبر تغییر عدد پی به تصویب مجلس آلاباما، گزارش رسانه های کره شمالی و چین درباره ترور بیل گیتس، گزارش وب سایت رسمی ناسا درباره کشف آب در مریخ، گزارش بی بی سی درباره کشف نوعی پنگوئن پرنده در قطب جنوب، اعلامیه شرکت گوگل درباره کنترل Gmail با حرکات بدن و همچنین امکان ایجاد بو توسط موبایل و رایانه اشاره کرد و در تازه ترین مورد سخن لاوروف وزیر خارجه روسیه در طی مذاکرات اخیر هسته ای ایران و 5+1 در لوزان سویس درباره به وقوع پیوستن توافق کلی بین مذاکره کنندگان که خبرگزاری ها آن را دروغ اول آوریل نامیدند.