تبعات بالا رفتن قیمت «دلار» چیست؟
حالا قیمت اجاره برخی از خانه‌های شمال شهر تهران هم به افزایش قیمت دلار واکنش نشاند داده است. ریال و تومان از چشم افتاده است و مردم برای تعویض آن با طلا و ارز صف‌های صرافی و بانک‌ها را طولانی‌تر کردهاند.
تاریخ: ۳/دي/۹۰ ساعت ۱۶:۰۰ | اقتصاد ایران شناسه خبر: ۴۱۴۵
درحالی که که برخی از نمایندگان مجلس در زمینه تحلیل وضعیت بحرانی بازار ارز دست به تعلیق حکم زده‌اند، برخی از نمایندگان معتقدند که دولت از این وضعیت ناراضی نیست، برعکس کسری بودجه خود را با آن جبران می‌کند و این بحران محصول سیاست‌های غلط اقتصادی دولت است. برخی از نمایندگان نیز واقعی شدن قیمت ارز را مثبت ارزیابی کردهاند.
دولت بدش نمی‌آید که قیمت ارز و طلا بالا رود
جعفر قادری در گفتگو با فرارو؛ و در پاسخ به علت بحران در بازار ارز گفت: «سیاست‌های غلط شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی باعث شده است چنین اتفاقی بیفتد.»
قادری ادامه داد: «متاسفانه مشکل الان در بازار پول است. به علت پایین‌بودن سود سپرده‌ها به جای جذب نقدینگی‌هایی که الان وجود دارد در سیستم بانک و با کانالیزه شدن آن به سمت تولید، متاسفانه از سیستم بانکی خارج می‌شود و به سمت بازار ارز و طلا رفته و نوعی تقاضای سفته‌بازی در بازار را ایجاد کرده است.»
وی افزود: «دولت به جای آنکه مشکل را حل بکند به نظر می‌رسد که بدش نیاید تا بخشی از کسری بودجه‌اش را تامین بکند و این اقدام مشکلات جدی را ایجاد خواهد کرد و باعث خواهد شد که یک تورم وارداتی را داشته باشیم و واحدهای تولید ما با مشکلی حاد روبرو شده و بخش عمده‌ای از نقدینگی به جای آنکه صرف بخش تولید شود به سمت سفته بازی ارز و دلار اختصاص یابد و ما شاهد تعطیلی واحدهای تولیدی باشیم.»
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه استتدلالی که آورده می‌شود مبتی بر اینکه افزایش قیمت ارز ممکن است باعث افزایش صادرات شود نیست، گفت: «این استدلال نادرست است زیرا به علت اینکه کالاهای صادراتی ما کشش عرضه‌شان کم است، افزایش قیمت‌ها چندان منجر به افزایش حجم صادرات نمی‌شود و این سیاست‌ها باید زود‌تر اصلاح شود و توسط بانک مرکزی مورد تجدید نظر واقع گردد و ما شاهد افزایش نرخ سپرده‌ها باشیم.»
قادر در پایان و در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه دولت اعتقاد دارد ما در وضعیت مساعد اقتصادی هستیم، آیا بحران پیش رو تداوم نخواهد یافت، گفت: «من فکر می‌کنم که دولت خودش می‌داند و رییس بانک مرکزی و وزیر اقتصاد اطلاع دارند و وقتی اقدامی نشان نمی‌دهند نشاند‌دهنده این است که بدشان نمی‌آید با این کار بخشی از نقدینگی‌ها پاسخگوی کسری بودجه را بکنند و من بعید که دولت متوجه مسائل اولیه و ابتدایی نباشد.»
تعلیق حکم تا روشن شدن وضعیت
عباسعلی نورا عضو کمیسیون برنامه و بودجه و جمشید انصاری، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، ترجیح دادند تا جواب روشنی به پرسش ندهند. نورا گفت با توجه به سخنانی که مسئولان گفته‌اند باید ببینیم که در آینده چه اتفاقاتی خواهد افتاد.
انصاری نیز با قبول آنکه سیاست های غلط دولتی کار را به اینجا رسانده است گفت این مساله البته کلی است و باید دید علت اتفاقاتی که در این دو سه روز به وقوع پیوسته است چیست.
بالا رفتن نرخ ارز پدیده بدی نیست/باید به سمت نرخ بک نرخی برویم
محمد حسین فرهنگی در گفتگو با فرارو؛ در خصوص وضعیت دلار گفت: «نظرات مختلفی در این زمینه وجود دارد، برخی معتقدند که این افزایش قیمت کاذب است و قیمت فعلی واقعی نیست. این نظر بانک مرکزی است اما برخی دیگر معتقدند که قیمت واقعی ارز قیمتی نیست که در نظام بانکی ما مطرح شود و قیمت واقعی ارز بالاتر از آن است.»
فرهنگی ادامه داد: «اما آنچه که مسلم است این است که بالا رفتن قیمت ارز تاثیر مشخصی در حوزه‌های مختلف دارد. نوسان ریسک سرمایه‌گذار را بالا می‌برد و اما در صادرات به نفع صادرکنندگان است و یک نوع مشوقی است برای صادرت چه برای کسانی که در حوزه‌هایی که بنگاه‌های تولیدی محصولات خود را صادر می‌کنند و چه کسانی که در بازار به امر صادرات مشغول هستند.»
نماینده مردم تبریز افزود: «البته اگر دولت بخواهد می‌تواند مانند گذشته ارز را در قیمت پایین‌تری نگه دارد و راه آن عرضه انبوه ارز است که در روزهای گذشته مورد انتقاد برخی از صادرکنندگان و تولید کنندگان بوده است.»
وی تصریح کرد: «باید بیشتر به آثار آن پرداخت تا اینکه بتوان آن را مدیریت کرد و اگر بشود آثار مثبت را در هر حوزه ارزیابی کرد بهتر می‌توان در مدیریت تصمیم‌گیری نمود البته وظیفه بانک مرکزی است که قیمت‌ها را مدیریت بکند.»
فرهنگی در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه دولت می گوید اقتصاد بحرانی نیست، روند بازار ارز را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: «این نوسانان به معنی بحرانی بودن نیست و از سال‌ها پیش در مجلس نمایندگانی بودند که معتقد بودند دولت باید دخالت خود را در بازار ارزکاهش داده و ارز به سمت قیمت واقعی خود حرکت کند، لذا کسانی هستند که نه تنها این شرایط منفی می‌دانند، بلکه نقطه پیشنهادی آن‌ها برای اصلاح اقتصادی کشور همین مساله می‌باشد. در این جا نظر مقابل این است که بالا رفتن قیمت ارز آثار تورمی دارد و باعث بالا رفتن قیمت‌ها می‌شود، بنابراین معتقد افزایش قیمت ارز نیستند.»
فرهنگی در پایان گفت: «در چندگانگی نرخ ارز سو استفاده‌ها شکل می گیرد و تجارب تلخی از دوگانگی و حتی چندگانگی در گذشته داریم. پیشنهاد من رفتن به سوی تک نرخی شدن ارز است.»
بالا رفتن نرخ ارز کسری بودجه دولت را حل می‌کند
محمد رضا تابش، در گفتگو با فرارو؛ در خصوص وضعیت کنونی بازار ارز، گفت: «قیمت سکه و ارز در دنیا با هم مرتبط است و نوسان قیمت دلار و طلا کنار هم تحلیل می‌شود و یک رابطه معکوس دارند. ارزش دلار که پایین می‌آید قیمت طلا افزایش می یابد و برعکس. اما در ایران طلا و دلار رابطه مستقیم دارند و الان با افزایش قیمت دلار قیمت طلا هم افزایش می‌یابد.»
تابش ادامه داد: «دلایل این امر می‌تواند بخشی ناشی از سوء مدیریت‌ها باشد و بخشی برگرفته از تاثیر تحریم‌ها و شاید اگر بخواهیم بدبینانه نگاه کنیم دولت انگیزه‌هایی برای افزایش قیمت ارز داشته است. بخشی که ما در بودجه پیش‌بینی کرده بودیم و باید هزینه‌هایش به صورت دلاری تامین شود، حدود هفته‌ای بالاتر از یک میلیارد دلار است و طبیعی است که وقتی قیمت دلار بالا رود عایدی دولت از این ناحیه بیشتر خواهد شد.»
نماینده مردم یزد تصریح کرد: «دولت می‌تواند با این عایدی بخشی از کسری‌ها بودجه را بپوشاند و این انگیزه می‌تواند وجود داشته باشد. یکی از راهکارهایی که ما در قانون هدفمندی یارانه‌ها برای موفقیت این طرح پیش‌بینی کرده بودیم مستلزم این بود که واردات گران شود که تولید داخل کشور مقرون به صرفه باشد.»
تابش با بیان اینکه وقتی قیمت دلار بالا می‌رود، واردات هم گران می‌شود، گفت: «بنابراین تولید در داخل با توجه به افزایش قیمت‌های بعد از هدفمند‌سازی یارانه‌ها مقرون به صرفه است و این‌ها مجموعا نشان می‌دهد که چرا دلار میل به گرانی دارد.»
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس ادامه داد: «از طرف دیگر این افزایش قیمت دلار تبعات سوئی هم دارد قیمت نهاده های را بالا می‌برد و نرخ تورم را افزایش می‌دهد؛ اما در این شرایط چه نگاهی حاکم است، مقداری ابهام‌آمیز است و بیش از این نمی‌توانم تحلیلی داشته باشم.»
وی ادامه داد: «ما می‌بینیم قیمت جهانی سکه در دو هفته گذشته پایین آمده است ولی الان می‌بینیم در کشور افزایش پیدا کرده است. البته اثر تحریم‌ها و سوء مدیریت‌ها هست که من اشاره کردم، ولی شرایط مبهم است.»
تابش در پاسخ به اینکه با توجه به با اعتقاد دولت به طبیعی بودن به کدام سمت پیش می رود، گفت: «ثبات سیاست‌های اقتصادی کلان خیلی تاثیر دارد، یعنی مردم اصلا احساس این ثبات اقتصادی را ندارند و به همین خاطر مقداری جو روانی حاکم است، چون اعلام کردند که قیمت ارز را کنترل کرده و کاهش می‌دهیم و سکه را کاهش می‌دهیم اما بر عکس جریاناتی پیش آمده است که قیمت این‌ها افزایش یافته است.»
وی ادامه داد: «مردم هم در هر صورت سود بانکی از طرفی افزایش نیافته است و نرخ سود بانکی هم افزایش نیافته و نرخ سود سپرده‌های مردم با نرخ تورم سنخیتی ندارد. در حالی که در قانون پیش‌بینی شده بود که سود سپرده ها باید تناسبی با نرخ تورم سال جاری و پیش بینی نرخ تورم سال بعد داشته باشد که این گونه عمل نشده است.»
تابش در پایان گفت: «از این رو مردم به چیزهایی رو می‌آورند که قدرت تبدیلش سریع باشد و در زمانی که ارزش پول ملی کاهش یافته است، آن را تبدیل به طلا و دلار کنند که تابع و متاثری است از شرایطی که بر اقتصاد جهان حاکم است. در هر صورت مجموعه اقدامات روانی مدیریتی تعاملات با دنیا به سمتی باشد که ثبات در سیاست‌های کلان اقتصادی را شاهد باشیم.»
دولت بدش نمی‌آید که قیمت ارز و طلا بالا رود
جعفر قادری در گفتگو با فرارو؛ و در پاسخ به علت بحران در بازار ارز گفت: «سیاست‌های غلط شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی باعث شده است چنین اتفاقی بیفتد.»
قادری ادامه داد: «متاسفانه مشکل الان در بازار پول است. به علت پایین‌بودن سود سپرده‌ها به جای جذب نقدینگی‌هایی که الان وجود دارد در سیستم بانک و با کانالیزه شدن آن به سمت تولید، متاسفانه از سیستم بانکی خارج می‌شود و به سمت بازار ارز و طلا رفته و نوعی تقاضای سفته‌بازی در بازار را ایجاد کرده است.»
وی افزود: «دولت به جای آنکه مشکل را حل بکند به نظر می‌رسد که بدش نیاید تا بخشی از کسری بودجه‌اش را تامین بکند و این اقدام مشکلات جدی را ایجاد خواهد کرد و باعث خواهد شد که یک تورم وارداتی را داشته باشیم و واحدهای تولید ما با مشکلی حاد روبرو شده و بخش عمده‌ای از نقدینگی به جای آنکه صرف بخش تولید شود به سمت سفته بازی ارز و دلار اختصاص یابد و ما شاهد تعطیلی واحدهای تولیدی باشیم.»
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه استتدلالی که آورده می‌شود مبتی بر اینکه افزایش قیمت ارز ممکن است باعث افزایش صادرات شود نیست، گفت: «این استدلال نادرست است زیرا به علت اینکه کالاهای صادراتی ما کشش عرضه‌شان کم است، افزایش قیمت‌ها چندان منجر به افزایش حجم صادرات نمی‌شود و این سیاست‌ها باید زود‌تر اصلاح شود و توسط بانک مرکزی مورد تجدید نظر واقع گردد و ما شاهد افزایش نرخ سپرده‌ها باشیم.»
قادر در پایان و در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه دولت اعتقاد دارد ما در وضعیت مساعد اقتصادی هستیم، آیا بحران پیش رو تداوم نخواهد یافت، گفت: «من فکر می‌کنم که دولت خودش می‌داند و رییس بانک مرکزی و وزیر اقتصاد اطلاع دارند و وقتی اقدامی نشان نمی‌دهند نشاند‌دهنده این است که بدشان نمی‌آید با این کار بخشی از نقدینگی‌ها پاسخگوی کسری بودجه را بکنند و من بعید که دولت متوجه مسائل اولیه و ابتدایی نباشد.»
تعلیق حکم تا روشن شدن وضعیت
عباسعلی نورا عضو کمیسیون برنامه و بودجه و جمشید انصاری، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، ترجیح دادند تا جواب روشنی به پرسش ندهند. نورا گفت با توجه به سخنانی که مسئولان گفته‌اند باید ببینیم که در آینده چه اتفاقاتی خواهد افتاد.
انصاری نیز با قبول آنکه سیاست های غلط دولتی کار را به اینجا رسانده است گفت این مساله البته کلی است و باید دید علت اتفاقاتی که در این دو سه روز به وقوع پیوسته است چیست.
بالا رفتن نرخ ارز پدیده بدی نیست/باید به سمت نرخ بک نرخی برویم
محمد حسین فرهنگی در گفتگو با فرارو؛ در خصوص وضعیت دلار گفت: «نظرات مختلفی در این زمینه وجود دارد، برخی معتقدند که این افزایش قیمت کاذب است و قیمت فعلی واقعی نیست. این نظر بانک مرکزی است اما برخی دیگر معتقدند که قیمت واقعی ارز قیمتی نیست که در نظام بانکی ما مطرح شود و قیمت واقعی ارز بالاتر از آن است.»
فرهنگی ادامه داد: «اما آنچه که مسلم است این است که بالا رفتن قیمت ارز تاثیر مشخصی در حوزه‌های مختلف دارد. نوسان ریسک سرمایه‌گذار را بالا می‌برد و اما در صادرات به نفع صادرکنندگان است و یک نوع مشوقی است برای صادرت چه برای کسانی که در حوزه‌هایی که بنگاه‌های تولیدی محصولات خود را صادر می‌کنند و چه کسانی که در بازار به امر صادرات مشغول هستند.»
نماینده مردم تبریز افزود: «البته اگر دولت بخواهد می‌تواند مانند گذشته ارز را در قیمت پایین‌تری نگه دارد و راه آن عرضه انبوه ارز است که در روزهای گذشته مورد انتقاد برخی از صادرکنندگان و تولید کنندگان بوده است.»
وی تصریح کرد: «باید بیشتر به آثار آن پرداخت تا اینکه بتوان آن را مدیریت کرد و اگر بشود آثار مثبت را در هر حوزه ارزیابی کرد بهتر می‌توان در مدیریت تصمیم‌گیری نمود البته وظیفه بانک مرکزی است که قیمت‌ها را مدیریت بکند.»
فرهنگی در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه دولت می گوید اقتصاد بحرانی نیست، روند بازار ارز را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: «این نوسانان به معنی بحرانی بودن نیست و از سال‌ها پیش در مجلس نمایندگانی بودند که معتقد بودند دولت باید دخالت خود را در بازار ارزکاهش داده و ارز به سمت قیمت واقعی خود حرکت کند، لذا کسانی هستند که نه تنها این شرایط منفی می‌دانند، بلکه نقطه پیشنهادی آن‌ها برای اصلاح اقتصادی کشور همین مساله می‌باشد. در این جا نظر مقابل این است که بالا رفتن قیمت ارز آثار تورمی دارد و باعث بالا رفتن قیمت‌ها می‌شود، بنابراین معتقد افزایش قیمت ارز نیستند.»
فرهنگی در پایان گفت: «در چندگانگی نرخ ارز سو استفاده‌ها شکل می گیرد و تجارب تلخی از دوگانگی و حتی چندگانگی در گذشته داریم. پیشنهاد من رفتن به سوی تک نرخی شدن ارز است.»
بالا رفتن نرخ ارز کسری بودجه دولت را حل می‌کند
محمد رضا تابش، در گفتگو با فرارو؛ در خصوص وضعیت کنونی بازار ارز، گفت: «قیمت سکه و ارز در دنیا با هم مرتبط است و نوسان قیمت دلار و طلا کنار هم تحلیل می‌شود و یک رابطه معکوس دارند. ارزش دلار که پایین می‌آید قیمت طلا افزایش می یابد و برعکس. اما در ایران طلا و دلار رابطه مستقیم دارند و الان با افزایش قیمت دلار قیمت طلا هم افزایش می‌یابد.»
تابش ادامه داد: «دلایل این امر می‌تواند بخشی ناشی از سوء مدیریت‌ها باشد و بخشی برگرفته از تاثیر تحریم‌ها و شاید اگر بخواهیم بدبینانه نگاه کنیم دولت انگیزه‌هایی برای افزایش قیمت ارز داشته است. بخشی که ما در بودجه پیش‌بینی کرده بودیم و باید هزینه‌هایش به صورت دلاری تامین شود، حدود هفته‌ای بالاتر از یک میلیارد دلار است و طبیعی است که وقتی قیمت دلار بالا رود عایدی دولت از این ناحیه بیشتر خواهد شد.»
نماینده مردم یزد تصریح کرد: «دولت می‌تواند با این عایدی بخشی از کسری‌ها بودجه را بپوشاند و این انگیزه می‌تواند وجود داشته باشد. یکی از راهکارهایی که ما در قانون هدفمندی یارانه‌ها برای موفقیت این طرح پیش‌بینی کرده بودیم مستلزم این بود که واردات گران شود که تولید داخل کشور مقرون به صرفه باشد.»
تابش با بیان اینکه وقتی قیمت دلار بالا می‌رود، واردات هم گران می‌شود، گفت: «بنابراین تولید در داخل با توجه به افزایش قیمت‌های بعد از هدفمند‌سازی یارانه‌ها مقرون به صرفه است و این‌ها مجموعا نشان می‌دهد که چرا دلار میل به گرانی دارد.»
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس ادامه داد: «از طرف دیگر این افزایش قیمت دلار تبعات سوئی هم دارد قیمت نهاده های را بالا می‌برد و نرخ تورم را افزایش می‌دهد؛ اما در این شرایط چه نگاهی حاکم است، مقداری ابهام‌آمیز است و بیش از این نمی‌توانم تحلیلی داشته باشم.»
وی ادامه داد: «ما می‌بینیم قیمت جهانی سکه در دو هفته گذشته پایین آمده است ولی الان می‌بینیم در کشور افزایش پیدا کرده است. البته اثر تحریم‌ها و سوء مدیریت‌ها هست که من اشاره کردم، ولی شرایط مبهم است.»
تابش در پاسخ به اینکه با توجه به با اعتقاد دولت به طبیعی بودن به کدام سمت پیش می رود، گفت: «ثبات سیاست‌های اقتصادی کلان خیلی تاثیر دارد، یعنی مردم اصلا احساس این ثبات اقتصادی را ندارند و به همین خاطر مقداری جو روانی حاکم است، چون اعلام کردند که قیمت ارز را کنترل کرده و کاهش می‌دهیم و سکه را کاهش می‌دهیم اما بر عکس جریاناتی پیش آمده است که قیمت این‌ها افزایش یافته است.»
وی ادامه داد: «مردم هم در هر صورت سود بانکی از طرفی افزایش نیافته است و نرخ سود بانکی هم افزایش نیافته و نرخ سود سپرده‌های مردم با نرخ تورم سنخیتی ندارد. در حالی که در قانون پیش‌بینی شده بود که سود سپرده ها باید تناسبی با نرخ تورم سال جاری و پیش بینی نرخ تورم سال بعد داشته باشد که این گونه عمل نشده است.»
تابش در پایان گفت: «از این رو مردم به چیزهایی رو می‌آورند که قدرت تبدیلش سریع باشد و در زمانی که ارزش پول ملی کاهش یافته است، آن را تبدیل به طلا و دلار کنند که تابع و متاثری است از شرایطی که بر اقتصاد جهان حاکم است. در هر صورت مجموعه اقدامات روانی مدیریتی تعاملات با دنیا به سمتی باشد که ثبات در سیاست‌های کلان اقتصادی را شاهد باشیم.»
