هماتیت (حدید)

هماتیت یک سنگ معدنی در رنگ های سیاه، استیل، نقره ای – طوسی، قهوه ای، قهوه ای مایل به قرمز و یا قرمز است. این گوهر به عنوان سنگ معدنی اصلی آهن استخراج می گردد. در تمامی گونه های هماتیت (حدید) خطوط زنگ زده قرمز رنگ به چشم می خورد. هماتیت از آهن خالص سخت تر است، اما از آهن خالص شکننده تر می باشد. مگهمیت (یکی از اعضای خانواده اکسید آهن) یک نوع هماتیت است در حالیکه مگنتیک یکی از 3 فرآیند متداول طبیعی در اکسید آهن است.

رسوبات بسیار زیاد هماتیت در ترکیبات نوار مانند آهن یافت می شود. هماتیت خاکستری رنگ به طور معمول در مکان هایی که آب های راکد و یا چشمه های آب گرم دارند مانند پارک ملی یلو استون واقع در امریکای شمالی یافت می شود. ماده معدنی می تواند خارج از آب رسوب کرده و در لایه هایی در اعماق دریاچه، چشمه و یا دیگر آب های راکد جمع گردند. هماتیت می تواند بدون حضور آب نیز تشکیل شود. بدین صورت که معمولا پس از فعالیت های آتشفشانی می تواند این ماده معدنی را یافت.

کریستال هماتیت در اندازه خاک رس می تواند تحت تأثیر عامل ثانویه مانند تغییرات آب و هوایی در خاک ایجاد شود. این اتفاق سبب ایجاد هماتیت هایی با رنگ قرمز می شود.

نام هماتیت مشتق شده از کلمه یونانی هایمیا به معنای خون است. زیرا هماتیت تراش نخورده (راف) می تواند به رنگ قرمز باشد. این رنگ از هماتیت به صورت رنگدانه به کار می رفت. در زبان انگلیسی واژه هماتیت برگرفته از کلمه فرانسوی Hématite Pierre که این کلمه نیز از زبان لاتین (Lapis Hæmatites) در قرن پانزدهم گرفته شد. این کلمه نیز از زبان یونانی اقتباس شده بود.

رنگ اخرایی یک نمونه رنگی است که از انواع گوناگون هماتیت گرفته می شود. اخرایی قرمز شامل هماتیت هیدرات نشده است در مقابل اخرایی زرد رنگ، هماتیت هیدرات شده را شامل می شود. کاربرد اصلی رنگ اخرایی، برنز تر کردن رنگ های اصلی است.

خاصیت آهن ربایی هماتیت یکی از موضوعات مورد بحث در دهه 1950 می باشد زیرا در دمایی حدود هزار کلوین، این کانی در زمان بسیار اندک خاصیت آهن ربایی می یافت و زمانیکه دمای آن را کم کرده و به دمایی حدودا 260 کلوین می رساندیم دیگر خاصیت آهن ربایی خود را نداشت. بنابراین گوهرشناسان به این نتیجه رسیدند که این سنگ قیمتی به طور عموم خاصیت مغناطیسی ندارد.

 هماتیت در مواد بازیافتی معادن آهن یافت می شود. یکی از روش های جدیدی که اخیرا در مینسوتا انجام می گردد، روش مغناطیسی است. در این روش براده های هماتیت را با استفاده از آهن ربا در معادن آهن جمع آوری می کنند.

در زمان ویکتوریا استفاده از زیور آلات هماتیت در اروپا بسیار رواج یافت. شکل آزمایشگاهی هماتیت تحت عنوان هماتیت مغناطیسی در بازار به فروش می رسد.