اسپینل (Spinel )
شناسه مقاله: ۵۰۵
معنا و ریشه واژه اسپینل مبهم است- ممکن است در زبان یونانی بمعنی ( جرقه ) و یا در زبان لاتین بمعنی ( نقطه ) بوده باشد.
اسپینل (Spinel )
رنگ : قرمز- صورتی- بنفش- زرد- نارنجی- آبی - سبزسیر- سیاه
رنگ خط سائیدگی : سفید
سختی : 8
وزن مخصوص:58/3-61/3
کلیواژ: ناقص
فرم شکستگی: صدفی شکل- نامنظم
سیستم کریستالی : ایزومتریک (Isometrik ) با فرمهای هشت سطحی- دوازده سطحی و دو قلو
ترکیب شیمیایی : Mgal2o4
شفافیت : شفاف
معنا و ریشه واژه اسپینل مبهم است- ممکن است در زبان یونانی بمعنی ( جرقه ) و یا در زبان لاتین بمعنی ( نقطه ) بوده باشد.
اسپینل در رنگهای مختلف موجود است ولی رنگ نوع مرغوب آن قرمز یاقوتی است . فلزات رنگ زا در این کانی آهن و کروم می باشند . اسپینل با کریستال های درشت و ستاره ای بسیار کمیاب است. انواع آبی رنگ این کانی در مقابل حرارت حساس بوده و رنگ از دست می دهند . اسپینل سبز سیر تا سیاه رنگ و مات به اسامی سیلو نیت و پلئوناست (Pleonaste ) خوانده می شود.
انواع قهوه ای رنگ این کانی پیکو نیت (Piconite )- زرد آن روبیسل (Rubicelle ) و قرمز آن روروشن آن بالاس روبی(Balasruby ) خوانده می شوند . شناخت اسپینل به عنوان یک کانی مستقل حدود 150 سال قبل صورت گرفت . قبلا تصور می شد که اسپینل یکی از انواع یاقوت سرخ باشد – چون همیشه با آن در معادن همراه است . برخی ازیاقوت های سرخ درشت و مشهور جهان در حقیقت یاقوت سرخ نبوده و اسپینل می باشند. به عنوان نمونه – یاقوت پرنس سیاه که 5 سانتیمتر طول بلور آن است و بیضی شکل می باشد- یاقوت تیمور
(Timur Ruby) به وزن 361 قیراط که هر دو این نگین ها در جواهرات تاج و تخت انگلستان است (و بلورهای نتراشیده ولی جلا یافته ای می باشند ) و نگین اشک مانند ویتل باخر
(Wittelbacher ) که در تاج پادشاهی جای داده شده همگی در حقیقت اسپینل سرخ رنگ هستند . معادن مهم اسپینل دربرمه نزدیک مو گوک(Mogok ) و در سری لانکا می باشند دیگر ذخائر نه چندان مهم این کانی در کشورها ی زیر واقعند :
افغانستان- برزیل- تایلند و ایالات متحده ( ایالت نیو جرسی) . درشت ترین بلورهای یافت شده از اسپینل در جهان دو کریستال بشکل او کتاهدرون هستند که هر کدام به وزن 520 قیراط و د ر
موزه زمین شناسی بریتانیا در لندن نگهداری می شوند . اسپینل های مصنوعی از سال 1920 میلادی در بازارهای جهانی یافت شده و به سرعت بر اهمیت تجاری آنها افزوده می گردد چون به جای اسپینل طبیعی و مشابه تعدادی از سایر کانیها بکار می روند . اشخاص خبره به آسانی می توانند از روی خواص اپتیکی و میزان ضریب شکست نور یگانه در اسپینل (سیستم ایزومتریک) این کانی را از از انواع مشابه تفکیک کنند. با این حال به علت تشابه- ممکن است کانی هائی اشتباها مانند اسپینل به نظر برسند که از آن میان می توان به آمتیست – کریسوبریل- گارنت- یاقوت سرخ و کبود و توپاز اشاره کرد.