تحلیل/چرخش عوامل موثر در قیمت طلا

دلایلی عمده‌ای برای افزایش چشمگیر ارزش طلا طی چند ماه اخیر وجود نداشته و این فلز گران بها در هفته گذشته نیز پایین‌ترین قیمت خود در شش ماه گذشته را ثبت کرد. با این وجود، ظهور نشانه‌هایی امیدوارکننده به ویژه در زمینه تقاضا می توانند شرایط را در آینده تغییر دهند.
رشد خرید طلا از سوی هند و چین که در مجموع بیش از 40 درصد از تقاضای فیزیکی طلا را به خود اختصاص داده‌اند، چشم انداز بازار طلا را روشن‌تر کرده است.
اما همچنان پرسش‌هایی مانند پایدار بودن روند افزایشی خرید از دو غول آسیایی بازار طلا و این که آیا روند فعلی برای جبران فشار کاهشی از بخش‌های دیگر کافی خواهد بود مطرح هستند.
بنابر گزارش "انجمن طلای بمبئی"، واردات طلای هند در ماه ژانویه 2013 نسبت به سال گذشته با 23 درصد افزایش به 100 تن رسیده که بیشترین میزان طی 18 ماه گذشته محسوب می شود. همچنین، بنابر گزارش "شورای جهانی طلا"، این رقم به آمار رشد 41 درصدی تقاضای طلای هند در سه ماهه پایانی سال 2012 نسبت به سال پیش از آن و رسیدن به 261.9 تن افزوده شده است.
با این وجود، رشد خرید طلای هند چه در ماه ژانویه و چه در سه ماهه پایانی سال گذشته می تواند تا حدودی به تمایل خریداران برای افزایش ذخایر خود به واسطه در پیش بودن افزایش مالیات واردات طلا از 4 به 6 درصد بازگردد که از بیست و یکم ژانویه امسال اجرایی شده است. در نتیجه، ممکن است طی ماه‌های آینده شاهد کاهش واردات طلای هند باشیم و خبر بد برای بازار طلا این است که دولت هند در نظر دارد با محدود کردن تقاضا به کاهش کسری بودجه خود کمک کند.
بر همین اساس، اگر واردات طلا متعادل‌تر نشود، دولت هند احتمالا اقدام‌های بیشتری را در این زمینه اتخاذ خواهد کرد تا نسبت به کاهش تقاضا اطمینان حاصل کند. همچنین، بنابر تغییری که اخیرا صورت گرفته، صندوق‌های سرمایه گزاری طلا در هند می توانند 20 درصد از طلای خود را توسط مصرف کنندگان در سپرده‌های بانکی نگهداری کنند. این اقدام می تواند به کاهش تقاضا برای طلای وارداتی توسط این صندوق‌ها منجر شود.
از سوی دیگر، روند تقاضای طلا در بازار چین طی سه ماهه پایانی 2012 بسیار پایدار بوده و با افزایش اندکی از 199.6 تن در مدت زمان مشابه سال 2011 به 202.5 تن رسیده است. در مجموع، تقاضای طلا در چین طی سال گذشته رشد یک درصدی داشته و این در شرایطی است که هند کاهش 11 درصدی را تجربه کرده است. این ارقام می توانند چرایی افزایش اندک قیمت طلا در سال 2012 را تشریح کنند.
فروش جواهرات طلا در بازار چین به واسطه تعطیلات سال نو چینی رشد چشمگیری داشته و افزایش 40 درصدی نسبت به مدت مشابه در سال گذشته را نشان می دهد. از این رو، می توان امیدوار بود در صورت تداوم روند رشد اقتصادی، میزان تقاضای مصرف کننده در دومین خریدار بزرگ طلای جهان نیز روند افزایشی را دنبال کند.
البته همچنان زود است تا نسبت به افزایش چشمگیر تقاضای چین طی سال 2013 صحبت کنیم، اما در شرایط فعلی خطراتی که به روند افزایشی منجر خواهند شد قویتر از خطراتی هستند که می توانند به کاهش تقاضا منجر شوند. اما اگر تقاضا از هند همچنان بالا باقی مانده و رشد تقاضا از چین نیز حفظ شود، آیا توانایی جبران اثرات منفی بخش‌های دیگر را دارند؟
به نظر می رسد سرمایه گذاران غربی تمایل خود برای فعالیت در بازار طلا را تا حد زیادی از دست داده و ذخایر "صندوق‌های قابل معامله در بورس" (ETFs) از زمان ثبت رکورد بیشترین میزان خود در دسامبر گذشته، کاهش 1.4 درصدی را تجربه کرده‌اند. در شرایطی که این آمار همچنان کاهش نسبتا متوسطی محسوب می شود، اما خروج سرمایه گذاران مطرحی مانند "جورج سوروس" از بازار طلا می تواند جریان بازار به ویژه اگر قیمت‌ها تغییر چشمگیری نداشته باشند را تحت تاثیر قرار دهد. افزون بر این، شرایط مثبت بازارهای سهام و رشد متوسط در بازده اوراق قرضه بیش از پیش بر بازار طلا فشار وارد کرده‌اند.
در نتیجه، آنچه که ممکن است در بازارهای طلا رخ دهد، چرخش عوامل موثر در قیمت است. سال گذشته طلا تحت تاثیر تقاضای فیزیکی ضعیف از هند و چین قرار داشته و در مقابل، با جریان‌های سرمایه گذاری و خرید بانک‌های مرکزی پشتیبانی می شد. اما امسال به نظر می رسد این فلز گران بها با بهبود تقاضا از چین و هند پشتیبانی شده و شاهد کاهش جریان سرمایه گذاری و ارزش بالاتر دلار باشد. با این وجود، همچنان نمی توان نسبت به رشد و یا کاهش چشمگیر قیمت‌ها اظهارنظر کرد و محدوده قیمت فعلی احتمالا طی چند ماه آینده حفظ خواهد شد.