آیا اینترنت ماهواره‌ای خطرناک است؟
در سال ۲۰۲۰ پروژه‌ی استارلینک رسما برنامه‌ی پایلوت خود را آغاز کرد و کاربران خانگی آمریکا اولین کسانی بودند که فرصت تجربه‌ی اینترنت ماهواره‌ای این شرکت را داشتند.
به گزارش موبوایران، در سال ۲۰۲۰ پروژه‌ی استارلینک رسما برنامه‌ی پایلوت خود را آغاز کرد و کاربران خانگی آمریکا اولین کسانی بودند که فرصت تجربه‌ی اینترنت ماهواره‌ای این شرکت را داشتند. با توجه به تعداد ثبت‌نام‌ها می‌‌شد حدس زد که مردم به این فناوری خوش‌بین و از دسترسی به آن خوشحال هستند. اما مانند هر فناوری جدید دیگری که بسیاری از مردم از جزئیات آن سر در نمی‌آورند، بعضی کاربران هم با آن موافق نبودند.
استارلینک در واقع شبکه‌ای از هزاران ماهواره است که با هدف در دسترس قرار گرفتن اینترنت در تمامی کره‌ی زمین راه‌اندازی شده. اما بعضی از افراد درباره‌ی ارزش این سرویس در مقابل احاطه شدن با هزاران ماهواره و همچنین درباره‌ی امنیت اینترنت ماهواره‌ای تردید دارند.
با توجه به همین موضوع، تصمیم گرفتیم در این مطلب به بررسی بی‌خطر بودن اینترنت ماهواره‌ای و پیامدهای ایده‌ی ارسال هزاران ماهواره در مدار زمین بپردازیم.
چرا اینترنت ماهواره‌ای توسعه داده می‌شود؟
اینترنت در طول تاریخ کوتاه خود هیچ‌گاه مانند زمان حال سریع نبوده است، اما دسترسی به این سرعت بالا هنوز هم به این بستگی دارد که شما در کدام نقطه از جهان زندگی می‌کنید. بخش بزرگی از دنیا، حتی در ایالات متحده آمریکا، هنوز هم نمی‌توانند به اینترنت دسترسی داشته باشند.
ایده‌ی اینترنت ماهواره‌ای با امید به تغییر این شرایط شکل گرفت. پس از این که تعداد کافی ماهواره در مدار قرار بگیرند، انتظار می‌رود نقاط کور اینترنت هم به این سرویس جهانی دسترسی پیدا کنند. پروژه‌ی استارلینک برای تحقق این ایده به ۱۲ هزار ماهواره فعال در مدار نیاز دارد.
تصویر منتشر شده از ماهواره استارلینک
پس از فعال‌سازی این سرویس، هر فرد از هر نقطه‌ی دنیا برای اتصال به اینترنت فقط به یک گیرنده‌ی ماهواره‌ای که رو به آسمان باشد نیاز دارد.
آیا استفاده از اینترنت ماهواره‌ای بی‌خطر است؟
با توجه به تعداد ماهواره‌هایی که به مدار زمین ارسال می‌شوند، بعضی از افراد این پرسش را مطرح می‌کنند که آیا این اینترنت ماهواره‌ای بی‌خطر است؟ ماهواره‌ها به عنوان ابزارهایی برای ارسال امواج شناخته می‌شوند و با توجه به علاقه‌ی شرکت‌های مختلف به ارائه‌ی اینترنت ماهواره‌ای، به‌زودی مدار زمین توسط انبوهی از ماهواره‌ها احاطه خواهد شد.
اگرچه این نگرانی‌ها معقول هستند، اما خبر خوش این است که هر یک از ماهواره‌های ارائه دهنده‌ی این سرویس از تکنولوژی خاصی برخوردار هستند که به‌خوبی مورد آزمایش قرار گرفته است. داده‌ها بر بستر امواج رادیویی و به‌ویژه باندهای Ku و Ka منتقل می‌شوند.
امواج رادیویی دهه‌ها در زندگی ما حضور داشته‌اند. اگر شما از طریق ماهواره به تلویزیون دسترسی داشته باشید، هر روز در معرض تشعشع این امواج قرار دارید. با این حال، به‌دلیل پراکنده بودن این امواج در مقیاسی بزرگ، حضور آن‌ها اثر ناچیزی بر زمین و ساکنان آن دارد. بنابراین، می‌توان گفت اینترنت ماهواره‌ای نمی‌تواند تهدید جدی برای سلامت ما باشد.
اینترنت ماهواره‌ای امن است؟
حال که به بحث مخاطرات اینترنت ماهواره‌ای برای سلامت پرداختیم، نوبت به پاسخ دادن به یک پرسش سخت دیگر می‌رسد. همان‌طور که در ابتدا هم اشاره کردیم، امنیت اینترنت ماهواره‌ای یکی دیگر از نگرانی‌های بسیاری از افراد است. افزایش محبوبیت اینترنت ماهواره‌ای حتی متخصصان امنیتی را هم به واکنش وادار کرده است.
مشکلی که متخصصان به آن اشاره می‌کنند، امکان دسترسی به داده‌ها و سرقت آن‌ها در زمان انتقال میان زمین و ماهواره‌هاست. این امکان وجود دارد که بتوان بخشی از داده‌ها را پیش از رسیدن به یکی از گیرنده‌ها دستکاری کرد.
برای این کار نیاز به تجهیزات حرفه‌ای خاصی نخواهد بود. یک مطالعه‌ی جدید اثبات کرده است با استفاده از تجهیزاتی به ارزش ۳۰۰ دلار می‌توان داده‌های مورد بحث را تغییر داد.
البته باید ذکر کنیم که این مشکل روی کل انتقالات اثر نمی‌گذارد. همچنین، در صورت استفاده از اتصال رمزنگاری شده، این حمله بی‌اثر خواهد بود.
اما نمی‌توان این حقیقت را انکار کرد که با افزایش محبوبیت اینترنت ماهواره‌ای، فرصت‌های جدیدی پیش روی مجرمان سایبری قرار می‌گیرد.
آیا حضور تعداد زیادی ماهواره در مدار زمین خطرناک است؟
در سال ۲۰۲۱، اسپیس ایکس ۱۷۹۱ ماهواره را به مدار زمین فرستاد. در حالی که این تعداد ماهواره تنها بخشی از تعداد برنامه ریزی شده محسوب می‌شوند، تا همین حالا برای بعضی از افراد مشکلاتی را ایجاد کرده‌اند.
ماهواره‌های استارلینک در تصاویر نجومی ظاهر می‌شوند
بسیاری از ستاره‌شناسان از پروژه‌ی استارلینک ناراضی هستند. بعضی از ماهواره‌های حاضر در مدار بیش از آنچه انتظار می‌رود درخشش دارند و به همین دلیل در تصاویر نجومی واضح دیده می‌شوند.
اسپیس ایکس در پاسخ به انتقادها از این موضوع، اعلام کرده اکنون تمامی ماهواره‌های استارلینک با پوشش‌هایی راهی مدار می‌شوند که بازتاب نور خورشید را کاهش می‌دهد.
چندین شرکت فعال در این حوزه، از جمله اسپیس ایکس، بر ایجاد یک آستانه‌ی روشنایی که در تاریکی آسمان توسط چشم انسان قابل مشاهده نباشد توافق کرده‌اند. ظاهرا ایلان ماسک و شرکتش تا حدی به این توافق نزدیک شده‌اند، اما نه به‌صورت کامل.
البته حتی پس از رسیدن به این آستانه‌ی روشنایی هم ماهواره‌ها از طریق تلسکوپ‌ها قابل مشاهده خواهند بود.
ممکن است ماهواره‌ها با یکدیگر برخورد کنند
یکی دیگر از مشکلات مطرح شده درباره‌ی ارسال هزاران ماهواره به مدار زمین، امکان برخورد آن‌ها به یکدیگر است. طبق اعلام ناسا، این موضوع همین حالا هم به یک مشکل تبدیل شده است.
زمانی که یک ماهواره از یک کیلومتری ماهواره‌ی دیگر عبور کند، گفته می‌شود رویارویی نزدیک اتفاق افتاده است. هر هفته حدود ۱۶۰۰ رویارویی نزدیک در آسمان اتفاق می‌افتد و ماهواره‌های اسپیس ایکس مسئول نیمی از آن‌ها هستند.
برخورد در فضا پیش از این هم اتفاق افتاده است. البته باید بدانیم که برخورد در فضا به این معنی نیست که لزوما بقایای ماهواره‌ها وارد زمین خواهند شد.
آیا اینترنت ماهواره‌ای موفقیت خود را ثابت خواهد کرد؟
خطرات و تهدیدهای امنیتی تنها موضوعات مورد بحث منتقدان اینترنت ماهواره‌ای نیستند. بسیاری از افراد قیمت و کارایی کلی این سرویس را هم زیر سوال می‌برند.
در زمان آغاز برنامه‌ی پایلوت استارلینک در سال ۲۰۲۰، تقاضای اولیه برای این سرویس بسیار بالا بود و تنها در آمریکا حدود نیم میلیون نفر برای دسترسی به آن ثبت نام کردند.
برنامه‌ی پایلوت اینترنت ماهواره‌ای استارلینک ارزان نیست. کاربران باید برای تجهیزات ۴۹۹ دلار و برای اشتراک ماهیانه ۹۹ دلار پرداخت کنند. با توجه به همین موضوع، بعضی از افراد به‌سرعت انتقادها نسبت به قیمت‌های اعلام شده را آغاز کردند.
اگر اینترنت ماهواره‌ای باید به هدف اصلی خود که همان فراهم کردن دسترسی به اینترنت برای تمامی افراد ساکن در زمین است برسد، قطعا قیمت‌ها باید بسیار ارزان‌تر شود.
بسیاری از افراد ساکن در مناطقی که به‌صورت سنتی به اینترنت دسترسی ندارند، معمولا درآمد مناسبی هم ندارند. بنابراین، اگر قرار باشد سرویسی با چنین هزینه‌ای را در این مناطق عرضه کرد، قطعا نباید به موفقیت چشمگیر آن امیدوار بود.
خوش‌بختانه اسپیس ایکس با علم به این موضوع، تصمیم دارد پس از گسترش این سرویس قیمت‌ها را هم کاهش دهد.
اینترنت ماهواره‌ای یک فناوری جدید محسوب نمی‌شود، اما هرگز در این مقیاس در دسترس نبوده است. به همین دلیل است که پرسش‌های بسیاری درباره‌ی کارآمدی آن وجود دارد.
برای کاهش هزینه‌های دسترسی به پروژه‌هایی مانند استارلینک، باید تعداد کاربران به چند میلیون برسد و باید دید چه مدت زمان لازم است تا تعداد کاربران به این میزان برسد.
موضوع دیگری که باید به آن توجه داشت، محل قرار گیری گیرنده‌ی ماهواره‌ای (به زبان عامیانه همان دیش) است که تاثیر مستقیم بر قدرت سیگنال دریافتی دارد.
در حالی که بررسی‌های اولیه‌ی پروژه‌ی استارلینک از نتایج مثبت حکایت می‌کنند، به‌نظر می‌رسد هنوز برای این که به پاسخ قطعی پرسش‌های مطرح شده برسیم کمی زود است.
آیا اینترنت ماهواره‌ای ایده‌ی خوبی است؟
استفاده از اینترنت ماهواره‌ای امن است. همسایه‌ی شما می‌تواند بدون این که سلامت شما را به‌خطر بیاندازد، از اینترنت ماهواره‌ای استفاده کند. امنیت سایبری آن را هم می‌توان با رمزنگاری و نظارت‌های دقیق تامین کرد.
قطعا تکنولوژی در کنار مزایای خود همیشه معایبی هم دارد، اما با توجه به این که اینترنت ماهواره‌ای با هدف رفع مشکلات دسترسی به اینترنت در نقاط مختلف زمین ایجاد شده است، بسیاری از افراد دیدگاه مثبتی نسبت به آن دارند.
