بیانیه آمریکا و تروئیکای اروپا درباره پیشرفت‌های برنامه هسته‌ای ایران
رؤسای جمهور آمریکا و فرانسه و نخست وزیر انگلیس و صدر اعظم آلمان طی بیانیه مشترکی نگرانی خود را از پیشرفت‌های برنامه هسته‌ای ایران ابراز کردند.
به گزارش سایت طلا، «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا، «آنگلا مرکل» سرپرست صدر اعظمی آلمان، «بوریس جانسون» نخست وزیر انگلیس و «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه روز شنبه بیانیه مشترکی درباره ایران منتشر کردند.
در این بیانیه آمده است: «ما، رئیس جمهور فرانسه، صدر اعظم آلمان، نخست وزیر انگلیس و رئیس جمهور آمریکا امروز در رُم با یکدیگر دیدار کرده تا درباره خطراتی که برای امنیت بین‌المللی به دلیل تشدید برنامه هسته‌ای ایران ایجاد شده، بحث کنیم».
ایران گام‌های تحریک آمیز را تشدید بخشیده است
در ادامه این بیانیه آمده است: «ما عزم خود را برای اطمینان از اینکه ایران هرگز نتواند به توسعه سلاح هسته‌ای یا دستیابی به آن، بپردازد ابراز کردیم و نگرانی شدید وفزاینده خود را به اشتراک گذاشتیم، این در حالی است که ایران مذاکرات بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را از ماه ژوئن متوقف کرده و گام‌های تحریک آمیز هسته‌ای نظیر تولید اورانیوم با درصد غنای بالا و اورانیوم فلزی غنی شده را شتاب بخشیده است».
آمریکا و تروئیکای اروپا در این بیانیه مدعی شدند: «ایران هیچ نیاز غیرنظامی معتبری برای این اقدام نداشته اما هر دو اقدام برای برنامه‌های تسلیحات هسته‌ای مهم هستند».
در ادامه این بیانیه آمده است: «این گام‌ها تنها باعث افزایش هشدارها می‌شود که همزمان با این گام‌ها، ایران همکاری و شفافیت با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را کاهش داده است».
سانتریفیوژ پیشرفته IR6
پیشرفت‌های هسته‌ای ایران بازگشت به برجام را با خطر مواجه می‌کند
آمریکا و تروئیکای اروپا در این بیانیه اضافه کردند: «ما توافق کردیم که ادامه پیشرفت‌های هسته‌ای ایران و موانع برای فعالیت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امکان بازگشت به برجام را با خطر مواجه می‌کند».
در این بیانیه آمده است: «شرایط کنونی، بر اهمیت راه حل مذاکره شده تاکید دارد که برای بازگشت آمریکا و ایران به پایبندی کامل به برجام فراهم شده و زمینه را برای ادامه تعامل دیپلماتیک برای حل دیگر نقاط اختلاف فراهم می‌کند».
در ادامه این بیانیه تاکید شده است: «با این روحیه، ما از تعهد شفاف رئیس جمهور بایدن، برای بازگرداندن آمریکا به پایبندی کامل به برجام و اجرای کامل آن تا زمانی که ایران همان کار را انجام دهد، استقبال می‌کنیم».
آمریکا و تروئیکای اروپا در این بیانیه اشاره کردند: «ما رئیس جمهور رئیسی را فرامی‌خوانیم تا از این فرصت استفاده کرده و به تلاشی با حُسن نیت برای به نتیجه رسیدن مذاکرات با توجه به فوری بودن موضوع، بازگردد. این تنها راه برای جلوگیری از تشدید خطرناک بوده که به نفع هیچ کشوری نیست».
در این بیانیه اضافه شده است: «ما از تلاش دیپلماتیک شرکای منطقه‌ای برای کاهش تنش‌ها استقبال کرده و خاطر نشان می‌کنیم که بازگشت به برجام هم باعث کاهش خطر و هم برداشته شدن تحریم‌ها می‌شود که اجازه می‌دهد مشارکت منطقه‌ار ارتقا یابد».
به نگرانی‌های امنیتی ناشی از اقدامات ایران خواهیم پرداخت
آمریکا و تروئیکای اروپا در این بیانیه تاکید کردند: «ما همچنین بر عزم خود برای پرداختن به نگرانی‌های امنیتی گسترده‌تر که ناشی از اقدامات ایران در منطقه است، تاکید می‌کنیم».
ایران و گروه 5+1 (5 عضو شورای امنیت سازمان ملل به همراه آلمان) در سال 2015 به توافقی موسوم به برجام برای حل و فصل تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای ایران دست یافتند.
خروج یکجانبه آمریکا از برجام با وجود پایبندی کامل ایران
علی‌رغم اذعان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا تحت ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق مورد تایید سازمان ملل خارج شد.
پس از خروج آمریکا از برجام، این کشور سیاست فشار حداکثری را علیه ایران در پیش گرفت تا ایران را مجبور به قبول توافقی که به زعم ترامپ، توافق بهتر نامیده می‌شد، دست یابد.
ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تعهداتش پایبند بود
جمهوری اسلامی ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند فرصت دهد برای تحقق این وعده تلاش کنند.
بعد از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، تهران اعلام کرد با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش خواهد داد. کاهش تعهدات ایران ذیل مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت می‌گرفت.
جمهوری اسلامی ایران، بعد از برداشتن ۵ گام برای کاهش تعهدات، سرانجام ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸ اعلام کرد دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.
اینستکس، ساز و کار بی فایده اروپایی‌ها برای جبران خروج آمریکا
این اقدامات ایران در حالی صورت می‌گرفت که سه کشور اروپایی آلمان، انگلیس و فرانسه همچنان به دادن وعده و وعید به ایران ادامه داده و پس از یک سال از خروج آمریکا ساز و کار مالی با نام «اینستکس» معرفی کردند که هدف از این ساز و کار، تسهیل مبادلات مالی شرکت‌های اروپایی با ایران بود.
این ساز و کار که با هیاهوی رسانه‌ای از سوی کشورهای اروپایی معرفی شد، تنها توانست یک تراکنش مالی با ایران را به سرانجام برساند و پس از آن هیچ کار مفید دیگری از طریق این ساز و کار صورت نپذیرفت.
مشکلات ایران در تامین دارو در دوران همه‌گیری کرونا
سرانجام دولت دونالد ترامپ در تاریخ 20 بهمن ماه 1399 در حالی به کار خود پایان داد که نتوانست به هدف خود در به زانو در آوردن ایران برسد اگر چه ایران طی این مدت که جهان با همه‌گیری کرونا مواجه شده بود، با مشکلات عدیده‌ای برای تامین دارو و مواد غذایی مورد نیاز کشور مواجه شده بود و برخی کشورها، نظیر کره‌جنوبی نیز با دولت ترامپ همراهی کردند.
ترامپ با سیاست فشار حداکثری قصد داشت ایران را به زانو در آورد
پس از روی کار آمدن دولت «جو بایدن»، وی مدعی شد که قصد دارد از طریق مذاکرات در شهر وین، پایتخت اتریش زمینه‌های لازم برای بازگشت کشورش به توافق هسته‌ای برجام را فراهم کند.
تا کنون شش دور مذاکره در شهر وین میان آمریکا و سایر طرف‌های برجام غیر از ایران برای تسهیل بازگشت آمریکا به برجام انجام شده است. طرف‌ها می‌گویند پیشرفت‌های ملموسی در این مذاکرات حاصل شده اما پاره‌ای اختلافات کماکان باقی است.
یکی از زمینه‌های اختلاف در این مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریم‌هایی است که دولت دونالد ترامپ بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده است. مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچگونه ضمانتی نمی‌تواند درباره عدم خروج دوباره دولت‌های بعدی آمریکا از برجام بدهد.
مضاف بر این، مقام‌های دولت آمریکا پیش از این تصریح کرده‌اند که قصد دارند از ورود به برجام به عنوان «سکویی» جهت پرداختن به سایر اختلافات از جمله مسائل موشکی و منطقه‌ای استفاده کنند.
اخیراً مقام معظم رهبری در جلسه‌ای تأکید کردند آمریکایی‌ها خواستن گنجاندن بندی در توافق هسته‌ای برجام برای ملزم کردن ایران به گفت‌وگو بر سر مسائل موشکی و منطقه‌ای هستند.
