به گزارش موبوایران، شاید شما هم بارها به این موضوع فکر کرده باشید که آیا اینستاگرام با این حجم از درخواست‌ها برای دسترسی به اطلاعات شخصی ما از ما جاسوسی هم می‌کند؟ فیس‌بوک (که اخیرا نام خود را به متا تغییر داده) شرکتی است که به نقض حریم خصوصی مشهور است و اینستاگرام و واتسپ از جمله مهم‌ترین زیر مجموعه‌های آن هستند که بخش مهمی از زندگی مجازی کاربران را به‌خود اختصاص داده‌اند.
اما آیا این طرز فکر پارانوئیدی نیست؟ یا واقعا اینستاگرام از ما جاسوسی می‌کند؟ برای مثال، آیا این شرکت می‌تواند پیام‌هایی را که ما از طریق اپ این شبکه‌ی اجتماعی رد و بدل می‌کنیم بخواند؟ در ادامه شما را با دلایلی برای نگرانی درباره‌ی نقض حریم خصوصی‌تان توسط اینستاگرام آشنا می‌کنیم.
آیا اینستاگرام از ما جاسوسی می‌کند؟
بیاید از این زاویه به ماجرا نگاه کنیم که اینستاگرام اطلاعات بسیار زیادی درباره‌ی ما دارد. قطعا فیس‌بوک قدیم یا همان متای جدید، به‌عنوان شرکتی که اپلیکیشن‌های مهمی مانند مسنجر، واتسپ، اینستاگرام و خود شبکه‌ی اجتماعی فیس‌بوک را تحت مالکیت خود دارد، داده‌های آن‌ها را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارد.
حتی اگر شما هیچ‌گاه عضو شبکه‌ی اجتماعی فیس‌بوک نبوده‌اید، یک پروفایل در سایه دارید؛ زیرا ممکن است از سایر پلتفرم‌های این شرکت یا برنامه‌ها و سرویس‌های دیگری استفاده کنید که به‌نوعی به سرویس‌های فیس‌بوک متصل هستند.
به این جمله کمی عمیق‌تر فکر کنید: اگر شما برای استفاده از محصول مبلغی پرداخت نمی‌کنید، محصول خود شما هستید!
فیس‌بوک سرویس‌های خود را به رایگان در اختیار ما می‌گذارد، اما مدیریت این مجموعه‌ی عظیم به‌هیچ وجه رایگان نیست و بهای آن همان اطلاعات شخصی ماست. در واقع، داده‌های ما برای تبلیغات فروخته و استفاده می‌شوند. درآمدزایی شرکت‌هایی مانند فیس‌بوک و گوگل از همین راه است و ثروت افسانه‌ای امثال زاکربرگ هم با معامله‌ی داده‌های ما به‌دست آمده.
بسیاری از کاربران از این که آدرس ایمیل، تاریخ تولد و بسیاری دیگر از اطلاعات شخصی آن‌ها دست به دست شود نگران هستند. در مقابل، کاربرانی هم هستند که به این موضوع توجهی ندارند و حتی بعضی ممکن است از آن اطلاع هم نداشته باشند. اما اینستاگرام هم می‌تواند اطلاعات ما را جمع‌آوری کند و بفروشد.
در واقع، در تحقیقاتی که در سال جاری میلادی توسط pCloud انجام شد، مشخص شد که این شبکه‌ی اجتماعی بزرگ‌ترین ناقض حریم خصوصی بود که ۷۹ درصد داده‌های کاربران را به شخص ثالث می‌فروشد. در این تحقیقات، اینستاگرام حتی از فیس‌بوک هم بالاتر ایستاده است. نتایج این تحقیقات نشان می‌دهد فیس‌بوک ۵۷ درصد از داده‌های جمع‌آوری شده از کاربران را می‌فروشد. البته شبکه‌ی اجتماعی فیس‌بوک و اینستاگرام حدود ۸۶ درصد از داده‌های جمع‌آوری شده را درون شرکت با هم به اشتراک می‌گذارند.
آیا اینستاگرام ما را ردیابی می‌کند؟
با توجه به این آمار عجیب‌و‌غریب، این پرسش مطرح می‌شود که اینستاگرام چطور این حجم اطلاعات درباره‌ی ما دارد؟ اطلاعات مورد بحث از اختیاراتی که شما به اپلیکیشن می‌دهید و داده‌هایی که در زمان ثبت‌نام وارد می‌کنید فراتر هستند. در حقیقت، این شبکه‌ی اجتماعی پرطرفدار شما را ردیابی می‌کند، اما نه فقط موقعیت مکانی شما را!
بر اساس یافته‌های pCloud، اینستاگرام داده‌هایی مانند تاریخچه‌ی مرورگر شما، موقعیت مکانی، میزان مصرف داده، مشخصه‌ها و محتوای بارگذاری شده در این پلتفرم را ردیابی می‌کند و به‌فروش می‌گذارد. همچنین، مدت‌هاست کاربران می‌توانند آخرین فعالیت یکدیگر را در بخش پیام‌های دایرکت ببینند که این یعنی عادات استفاده‌ی آن‌ها از این پلتفرم هم قابل ردیابی و به اشتراک گذاری است. البته می‌توان با رفتن به بخش Privacy در تنظیمات، گزینه‌ی Activity Status را غیر فعال کرد تا کاربران نتوانند آخرین فعالیت یکدیگر را مشاهده کنند.
با این حال، مشخص است که این وقایع ثبت می‌شوند و لایه‌ای مخفی از داده از همه‌چیز، از جمله تصاویر بارگذاری شده در میان آن‌ها وجود دارد. همچنین، این اطلاعات داده‌های EXIF را هم شامل می‌شود که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به زمان و تاریخ ثبت تصاویر و نوع دستگاه استفاده شده اشاره کرد.
علاوه بر این‌ها، اینستاگرام با دسترسی به فهرست مخاطبان شما که با هدف یافتن دوستان حاضر در این شبکه است، می‌تواند این را هم ردیابی کند که شما خارج از این شبکه با چه کسانی ارتباط دارید.
آیا اینستاگرام به پیام‌های متنی ما دسترسی دارد؟
اگر اینستاگرام به جزئیات ذخیره شده در خارج از پلتفرم خود، مانند مخاطبان، دوربین و تصاویر گالری دسترسی دارد، پس منطقی به‌نظر می‌رسد اگر نگران باشیم که می‌تواند پیام‌ها و حتی تاریخچه‌ی تماس ما را هم ردیابی کند. البته تدابیر امنیتی برای جلوگیری از این اتفاق در نظر گرفته شده‌اند که تا حدی امکان وقوع آن را کم می‌کنند.
کاربران اپل به‌خوبی در مقابل این اتفاق محافظت می‌شوند و اپلیکیشن‌های آن‌ها به‌صورت ایزوله فعالیت می‌کنند تا تعامل بین سرویس‌ها به حداقل ممکن برسد یا حذف شود. این موضوع به مجوزهای دسترسی بستگی دارد و به همین دلیل است که آیفون شما برای دسترسی اپ‌ها به دوربین، میکروفون و یا هر چیز دیگری از شما اجازه می‌گیرد. علاوه بر این موضوع، پیام‌های iMessage رمزنگاری شده هستند و اگر از دسترسی به آن‌ها جلوگیری نشود هم بدون داشتن کلیدهای رمزگشایی، نمی‌توان پیام‌ها را خواند.
اما در دنیای اندروید اوضاع کمی متفاوت است. پس از رسوایی فیس‌بوک در پرونده‌ی کمبریج آنالیتیکا، این شرکت اعلام کرد که تاریخچه‌ی تماس‌ها و پیام‌های متنی کاربران اندرویدی که از مسنجر یا فیس‌بوک لایت استفاده می‌کنند قابل ردیابی است، زیرا این موضوع به کاربران کمک می‌کند تا با افراد مورد علاقه‌ی خود در ارتباط باشند و در محیط پلتفرم‌های مختلف زیرمجموعه‌ی فیس‌بوک تجربه‌ی کاربری بهتری داشته باشند.
این اتفاق بحث برانگیز که خود فیس‌بوک مستقیما به آن اعتراف کرده است، می‌تواند ابعاد گسترده‌تری داشته باشد. گزارش‌های مختلفی از کاربرانی وجود دارد که توانسته‌اند داده‌های جمع‌آوری شده توسط این شرکت را دانلود کنند و به تاریخچه‌ی تماس و پیام‌ها در آن دسترسی پیدا کنند.
البته باید به این موضوع اشاره کنیم که دسترسی به پیام‌ها و خواندن آن‌ها دو موضوع متفاوت هستند. اینستاگرام پیام‌های شما را نمی‌خواند. همان‌طور که اشاره شد، پیام‌های iMessage رمزنگاری شده هستند و علاوه بر آن، فیس‌بوک به کاربران قول داده است که دسترسی به تاریخچه‌ی تماس و پیام‌ها به معنی جمع‌آوری محتوای تماس‌ها و پیام‌های متنی نیست.
این شرکت مدعی است چیزی که توسط فیس‌بوک جمع‌آوری می‌شود، ابرداده (Metadata) است و به صحبت‌ها و پیام‌های شما کاری ندارد. همچنین، فیس‌بوک می‌گوید به امنیت این داده‌ها و عدم فروش آن‌ها به شخص ثالث متعهد است.
آیا اینستاگرام پیام‌های دایرکت ما را می‌خواند؟
حالا که درباره‌ی پیام‌های متنی توضیح دادیم، نوبت به دایرکت خود اینستاگرام می‌رسد. اگر شما در دایرکت مسیج اینستاگرام به شخصی پیام بدهید، پس از این که او پیام را خواند، شما از این موضوع مطلع می‌شوید، البته اگر هیچ یک از شما دو نفر این ویژگی را غیر فعال نکرده باشید. اما آیا خود اینستاگرام هم می‌تواند پیام‌هایی را که ما رد و بدل می‌کنیم بخواند؟
بار دیگر، گفته می‌شود که اینستاگرام ابرداده‌ها را جمع‌آوری می‌کند و می‌تواند اطلاعاتی مانند زمان ارسال پیام، دفعات ارسال پیام و فعال بودن شما را مشاهده کند. خب تا اینجا ظاهرا همه‌چیز عادی به‌نظر می‌رسد. اما آیا پیام‌هایی که ما می‌نویسیم هم قابل مشاهده هستند؟
گفتگوهای دایرکت اینستاگرام رمزنگاری شده نیستند، اما صحبت‌هایی از یکپارچه‌سازی آن با واتسپ وجود داشته که سرویس دیگر فیس‌بوک است و به رمزنگاری دو سویه پیام‌ها مجهز است. البته باید به گفته‌های آدام موسری، مدیر عامل اینستاگرام هم دقت کنیم که می‌گوید:
ما به پیام‌های شما نگاه نمی‌کنیم، ما به میکروفون شما گوش نمی‌دهیم، (زیرا) انجام دادن چنین کاری به دلایل مختلف بسیار مشکل آفرین است. اما می‌دانم که شما من را باور نخواهید کرد.
همچنین، اینستاگرام درباره‌ی پیام‌های توهین آمیز اعلام کرده بود که پیام‌های دایرکت برای گفتگوهای شخصی هستند، پس ما آن‌گونه که از تکنولوژی برای تشخیص محتوایی مانند پیام‌های توهین آمیز یا زورگویی در سایر فضاها استفاده می‌کنیم، در دایرکت استفاده نمی‌کنیم.
آن‌گونه که ادعا می‌شود، اینستاگرام پیام‌های دایرکت شما را نمی‌خواند، اما به این معنی نیست که توان انجام چنین کاری را نداشته باشد. در سیاست‌های حفظ داده‌های این پلتفرم مواردی ذکر شده که موجب ایجاد نگرانی‌هایی می‌شوند. این شرکت اعلام کرده که اطلاعاتی را که کاربران در هنگام استفاده از محصولاتش برایش فراهم می‌کنند، جمع‌آوری می‌کند. این اطلاعات که شامل محتوا، ارتباطات و سایر اطلاعات است که در زمان ایجاد حساب، تولید و به اشتراک‌گذاری محتوا و پیام‌رسانی و ارتباطات ایجاد می‌شوند.
همچنین، اطلاعاتی که سایر افراد درباره‌ی ما تولید می‌کنند نیز جمع‌آوری خواهند شد که این داده‌ها شامل به اشتراک‌گذاری محتوا، درج کامنت زیر تصاویر ما، ارسال پیام و بارگذاری محتوا، همگام‌سازی یا ورود اطلاعات مخاطبان ما خواهد بود.
با این اوصاف، ما در یک محیط خاکستری فعالیت می‌کنیم. البته که به اشتراک‌گذاری پیام‌های ما توسط دوستان‌مان که به‌وسیله‌ی کپی کردن متن، گرفتن اسکرین شات و سایر روش‌ها انجام می‌شود هم مصداق دیگری از نقض حریم خصوصی است.
آیا استفاده از اینستاگرام امن است؟
تا به این لحظه، دست‌کم این‌طور به‌نظر می‌رسد که اینستاگرام می‌تواند به ابرداده‌های هر سرویس یا اپی که به آن متصل می‌کنید دسترسی داشته باشد. اما نمی‌تواند یا نمی‌خواهد که محتوای درون پیام‌های شما را جمع‌آوری کنید. البته که صحبت از فیس‌بوک و زیر مجموعه‌هایش در بحث حریم خصوصی همواره جنجال برانگیز بوده، اما این که آیا استفاده از این سرویس‌ها ارزش نقض حریم خصوصی شما را دارد یا نه، موضوعی است که خودتان باید درباره‌ی آن تصمیم بگیرید.