شما به نوموفوبیا مبتلا هستید؛ این مشکلی بزرگ است

به گزارش موبوایران، فاصله‌گذاری اجتماعی، قرنطینه و محدودیت‌های اعمال شده برای دورهمی‌ها و خدمات اجتماعی در دوران همه‌گیری کرونا تا حد زیادی شیوه‌ی تعامل را در جوامع مختلف تغییر داد و ما را بیشتر از گذشته به گوشی‌های هوشمندمان وابسته کرد. اما آیا این وابستگی می‌تواند به اختلالی به‌نام نوموفوبیا منجر شود؟

نتایج یک مطالعه نشان می‌دهد در چند ماه ابتدایی همه‌گیری کووید-۱۹ میزان استفاده از گوشی‌های هوشمند تا ۷۰ درصد افزایش پیدا کرد. همچنین، نتایج یک نظرسنجی که به‌تازگی در کانادا انجام شده حاکی از آن است که ۴۰ درصد از شرکت کنندگان در این نظرسنجی، امسال نسبت به آغاز پاندمی زمان بیشتری را با گوشی‌های خود صرف می‌کنند.

اتکا به فناوری‌های دیجیتال، از جمله گوشی‌های هوشمند، در دهه‌ی اخیر به‌صورت چشم‌گیری افزایش داشته، چون امروزه بسیاری از امور را از خانه انجام می‌دهیم. دورکاری، آموزش آنلاین، خرید آنلاین کالا و خواروبار، مطالعه‌ و سرگرمی و ارتباط با سرویس‌های دیجیتال مختلف تنها بخشی از مصادیق زندگی آنلاین ما هستند.

رابطه‌ای که بین ما و گوشی‌های هوشمندمان ایجاد شده، به‌ویژه عوارض ناشی از استفاده‌ی بیش از حد از آن‌ها، به‌تازگی به موضوعی جذاب برای محققان تبدیل شده است. این رابطه باعث شده تا در زمانی که کاربر از گوشی خود دور است یا نمی‌تواند به آن دسترسی داشته باشد، دچار نگرانی و اضطرابی شود که آن را نوموفوبیا می‌نامند.

نوموفوبیا که نام کامل آن No-Mobile Phobia است، به‌عنوان یکی از عوارض وابستگی بسیار زیاد ما به گوشی‌ هوشمند شناخته می‌شود و آن‌طور که گفته شده است، این فوبیا در میان افرادی مانند نوجوانان و جوانان که زمان بیشتری را صرف گوشی‌های خود می‌کنند بیشتر دیده می‌شود.

بعضی از محققان حتی پا را از این تعریف هم فراتر گذاشته و معتقدند که نوموفوبیا باید به‌عنوان یک بیماری روانی شناخته شود و از طریق رفتار درمانی شناختی و سایر درمان‌های روان‌شناسی یا دارویی مورد درمان شود. اما این تعاریف ریشه در شناخت تئوری از نوموفوبیا دارند و تعاملات زندگی واقعی را که استفاده از گوشی‌ هوشمند را به یک امر ضروری تبدیل کرده است، نادیده می‌گیرند.

گوشی‌های هوشمند امکان ارتباط در هر زمان از شبانه‌روز را فراهم می‌کنند

با توجه به مطالعات متعدد محققان روی استفاده‌ی مشکل‌زا از گوشی‌های هوشمند در میان دانشجویان، باور داریم که برخورد با نوموفوبیا به عنوان یک بیماری روانی یا نیاز به درمان دارویی برای آن اشتباه است و حتی می‌تواند مضر هم باشد.

نتایج مطالعه‌ای که به‌تازگی در Science Direct منتشر شده است بیان می‌کند که نوموفوبیا یا ترس از عدم دسترسی فرد به گوشی‌ هوشمند، معمولا بیش از آن که به میزان استفاده‌ی او از گوشی هوشمندش مربوط باشد، به شیوه‌ی استفاده از آن مرتبط است. وجود گوشی‌های هوشمند باعث شده انتظارات کاری ما تغییر کند و ۲۴ ساعت شبانه‌‌روز در دسترس باشیم، موضوعی که به یک امر عادی در جوامع تبدیل شده است.

هیچ شکی نیست که گوشی‌های هوشمند به بخش مهم و جدانشدنی از زندگی روزمره‌ی ما تبدیل شده‌اند. همان‌طور که نمی‌توان خودروها را به‌دلیل سرعت بالاتر آن‌ها نسبت به پیاده‌روی در ترافیک شهری از زندگی روزمره حذف کرد، گوشی‌های هوشمند را هم به‌دلیل افزایش سرعت اجرای امور روزمره نمی‌توان از زندگی سریع و جهانی‌شده‌ی بشر امروز حذف کرد. البته خودروها فقط یک کاربرد دارند، اما گوشی هوشمند ابزاری با چندین کاربرد است که بعضی از آن‌ها برای کاربر بسیار مفید هستند.

نگرانی از تقاضای ضمنی سرچشمه می‌گیرد

در دوران شیوع کرونا، گوشی‌های هوشمند به ابزاری برای خرید کالا و خواروبار و سفارش خوراکی تبدیل شدند، پیوند بین اعضای خانواده و دوستان را حفظ کردند و از توقف خدمات بانکی، پزشکی، آموزشی و … جلوگیری کردند. این موارد همگی نمونه‌هایی از استفاده‌ی صحیح و مفید از گوشی‌های هوشمند هستند.

در مقابل، بعضی دیگر از نمونه‌های استفاده از گوشی هوشمند هم وجود دارند که محصول معیارهای جدید اجتماعی و شغلی هستند. مشاغل نوین از شما می‌خواهند فوری به ایمیل‌ها پاسخ دهید، در تماس‌ها حضور داشته باشد و به‌نوعی همیشه در دسترس باشید که بخش بزرگی از این نیازها توسط گوشی‌های هوشمند و اپلیکیشن‌های ایمیل، ویرایش اسناد و تماس تصویری پاسخ داده می‌شوند. این یعنی بسیاری از کارفرمایان انتظار دارند کارمندان‌شان در خارج از ساعات کاری مرسوم هم در دسترس باشند و نگرانی ناشی از همراه داشتن گوشی هوشمند (یا دور بودن از آن) یکی از محصولات این تقاضاهای ضمنی است، نه محصول استفاده از خود دستگاه.

نگرانی‌های مشابهی که از استفاده از گوشی‌های هوشمند سرچشمه می‌گیرند، در واقع به استفاده از شبکه‌های اجتماعی مرتبط هستند. تحقیقات نشان می‌دهند که هرچه شما زمان بیشتری را برای استفاده از اپلیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی اختصاص دهید، نوموفوبیای شما بیشتر می‌شود. به این معنی که نگرانی ناشی از عدم دسترسی شما به گوشی، در واقع به‌دلیل عدم استفاده از گوشی نیست و علت آن بی‌خبری از شبکه‌های اجتماعی است.

گوشی‌های هوشمند بخشی از دنیای روزانه‌ی ما هستند

رابطه‌ی پیچیده‌‌ای که ما با گوشی‌های هوشمند خود داریم به‌وضوح در نحوه‌ی بازاریابی آن‌ها برای ما و ویژگی‌های آن‌ها دیده می‌شود. گوشی‌های ما به‌عنوان ابزارهایی با خروجی خلاقانه شناخته می‌شوند و شخصی‌سازی‌ها و استفاده‌ی ما از آن‌ها بازتاب‌دهنده‌ی شخصیت خودمان است.

برای مثال به تبلیغات اپل برای آیفون ۱۲ نگاهی بیاندازید که چطور روی معرفی این گوشی به‌عنوان ابزاری مناسب برای همه‌ی کاربران، فارغ از علایق و استفاده‌های آن‌ها، تمرکز کرده است. این تبلیغات تا جایی پیش می‌رود که این حس را القا می‌کند که شما هرگز نباید این گوشی را کنار بگذارید و می‌توانید هر کاری که در طول روز نیاز است انجام دهید با استفاده از آیفون ۱۲ انجام دهید.

اضافه شدن ویژگی‌هایی مانند اپل پی و گوگل پی، تشخیص چهره و دستیارهای صوتی این حقیقت را اثبات می‌کنند که گوشی‌های هوشمند دیگر ابزارهای ساده و غیرضروری نیستند و تعاملات روزانه‌ی ما با دنیا را شکل می‌دهند. گوشی‌های هوشمند فناوری جدایی ناپذیر جوامع مدرن هستند.

مفهوم نوموفوبیا هم در نحوه‌ی استفاده از این دستگاه‌ها و هم در خطرات احتمالی مرتبط با نگرانی‌های ناشی از دسترسی نداشتن به آن‌ها مواردی را نادیده گرفته است. گوشی‌های هوشمند باعث گسترش ارتباطات و کارایی ما می‌شوند و امکان مشارکت و نفوذ ما در جامعه را فراهم می‌کنند.

البته ما باید منتقدانه به این موضوع نگاه کنیم و این را در نظر بگیریم که این دستگاه‌ها چطور و چه‌زمانی به ما کمک می‌کنند، آسیب می‌رسانند و ما را تغییر می‌دهند. خطرات احتمالی درمان نوموفوبیا در شرایط کلینیکی باعث نادیده گرفتن پیچیدگی و تنوع راه‌های استفاده‌ی ما از گوشی‌های هوشمندمان خواهد شد. این که ما با چه هدفی و چگونه از گوشی‌های هوشمندمان استفاده می‌کنیم، اغلب وابسته به عوامل خارجی است.