به گزارش موبوایران، گوگل چندین ماه پیش در جریان رویداد I/O ۲۰۲۱ جزئیات جدیدترین سیستم عامل موبایل خود یعنی اندروید ۱۲ را منتشر کرد، اما مدت‌ها طول کشید تا نسخه پایدارش را منتشر کند. ماه گذشته این غول جستجوی اینترنتی شروع به انتشار اندروید ۱۲ برای گوشی‌های پیکسل کرد و شرکت‌های مختلف به‌زودی آن را برای دستگاه‌هایشان منتشر می‌کنند. در این مطلب می‌خواهیم نگاه جامعی به Android ۱۲ و قابلیت‌هایش داشته باشیم.
اندروید ۱۲ بالاخره چندین هفته پیش و پس از ماه‌ها انتشار نسخه‌های پیش نمایش توسعه‌دهندگان و بتا، در اختیار کاربران گوشی‌های پیکسل قرار گرفت. اندروید ۱۲ یکی از بزرگترین بازطراحی‌های سیستم عامل موبایل گوگل به حساب می‌آید که از ویژگی‌های جدیدی هم بهره می‌برد.
پیش از اینکه اندروید ۱۲ برای کاربران گوشی‌های پیکسل منتشر شود و نسخه پایدارش در اختیار آن‌ها قرار بگیرد، با یکی از بزرگترین برنامه‌های بتا روبه‌رو بودیم و کمپانی‌های مختلفی به گوگل در این برنامه کمک کردند. البته همانطور که گفتیم، نسخه پایدار این سیستم عامل در اختیار کاربران برخی گوشی‌های پیکسل یا بطور دقیق‌تر از پیکسل ۳ به بعد قرار گرفته است. در آینده نزدیک کاربران محصولات کمپانی‌های دیگر هم می‌توانند این سیستم عامل را تجربه کنند.
در ادامه می‌خواهیم نگاهی به زبان طراحی جدید «متریال یو» (Material You)، قابلیت‌های تازه، تغییرات فنی و همچنین بهبود‌های امنیتی و حریم خصوصی اندروید ۱۲ داشته باشیم.
بزرگترین تغییر در جدیدترین نسخه اندروید مربوط به طراحی‌اش می‌شود. این زبان طراحی جدید که متریال یو نام دارد، المان‌های مختلف را با یکدیگر ترکیب می‌کند تا یک زبان طراحی جامع برای کل سیستم عامل شکل بگیرد. در ادامه نگاهی به جزئیات این زبان طراحی داریم.
استخراج رنگ
استخراج رنگ پوشش پایه برای بازطراحی سیستم عامل گوگل است. به زبان ساده، سیستم عامل بطور بومی رنگ‌های تصویر پس زمینه را استخراج می‌کند و از آن برای تم سیستم عامل بهره می‌برد. شما تنها کافیست یک والپیپر روی سیستم‌تان تنظیم کنید تا اندروید ۱۲ رنگ‌های آن را استخراج کند و در کل سیستم عامل از آن استفاده کند.
تغییر رنگ در تمام سیستم عامل ایجاد می‌شود و مواردی مانند تنظیمات، کاشی‌های تنظیمات ساده و هر برنامه‌ای با پشتیبانی از متریال یو را در بر می‌گیرد. در دستگاه‌های پیکسل، این موارد شامل برنامه تماس، اپ مخاطبین و ماشین حساب هم می‌شود. این سیستم با ویجت‌ها هم کار می‌کند و توسعه‌دهندگان می‌توانند پشتیبانی از آن را به ویجت‌های خود اضافه کنند. در نهایت باید بگوییم که کاربران می‌توانند مانع از استخراج رنگ شوند و رنگ موردنظرشان را انتخاب کنند.
ویجت‌های بزرگتر
گوگل در اندروید ۱۲ توجه ویژه‌ای روی ویجت‌ها داشته و بخش انتخاب‌کننده ویجت‌ها بازطراحی شده تا کاربران راحت‌تر میان آن‌ها اسکرول کنند و آن‌ها را ببینند. علاوه بر این، ویجت‌ها از APIهای جدید برای بهبود عملکرد و کار با سیستم تم متریال یو بهره می‌برند و البته با ویجت‌های بومی جدیدی هم روبه‌رو هستیم.
APIهای جدید به توسعه‌دهندگان کمک می‌کنند که نحوه نمایش و عملکرد ویجت‌هایشان را بهبود دهند. انتظار می‌رود چنین رویکردی منجر به بروزرسانی ویجت‌ها از سوی توسعه‌دهندگان شود. علاوه بر این، سیستم تم متریال یو شخصی‌سازی ویجت‌ها را ساده‌تر کرده است. در حالت کلی با تغییر بزرگی در ویجت‌ها روبه‌رو هستیم.
کاشی‌های تنظیمات سریع
بخش تنظیمات سریع یا Quick Settings هم تغییرات بزرگی را تجربه کرده و برای مثال دیگر با دکمه‌های کوچک روبه‌رو نیستیم و جای خودشان را به دکمه‌های بزرگ داده‌اند. این کاشی‌های جدید البته عملکردی مشابه گذشته دارند و می‌توانید المان‌های مختلف را فعال و غیرفعال کنید. همچنین با کاشی‌های جدیدی برای دسترسی به دوربین، میکروفن، گوگل پلی، هشدار‌ها و کنترل لوازم خانگی هوشمند روبه‌رو هستیم.
برخی کاشی‌ها عملکرد متفاوتی نسبت به گذشته دارند. برای مثال کاشی اینترنت شامل اطلاعات دیتای موبایل و وای فای می‌شود. با این حال در حالت کلی با تغییرات طراحی تا عملکردی روبه‌رو هستیم. مزیت چنین کاری، خواندن ساده‌تر داده‌ها و همچنین دسترسی به اطلاعات بیشتر است، اما از سوی دیگر تمام کاربران به چنین سبک طراحی علاقه ندارند.
تنظیمات
منوی تنظیمات نه تنها بازطراحی شده، بلکه چندین تغییر را هم تجربه کرده. در بخش طراحی، شاهد المان‌هایی هستیم که قبلا در رابط کاربری One UI سامسونگ دیده بودیم. در تنظیمات با هدر‌های بزرگی روبه‌رو هستیم که فضای زیادی را اشغال می‌کنند. این طراحی جدید با استفاد رمز «SIlky Home»، نیازمند ADB برای دسترسی به پیش نمایش‌های توسعه‌دهنده ابتدایی بود، اما در اندروید ۱۲ بطور پیش فرض وجود دارد.
از دیگر تغییرات تنظیمات می‌توان به افزودن Safety & Emergency به صفحه اصلی تنظیمات اشاره کرد. این ویژگی به شما اجازه می‌دهد مواردی مانند مخاطب اضطراری و سایر موارد را بدون اینکه به گشت‌وگذار در تنظیمات بپردازید، تنظیم کنید.
نوتیفیکیشن‌ها و سایر تغییرات
در کنار موارد قبلی، اندروید ۱۲ حاوی چندین تغییر کوچک هم می‌شود که برای مثال می‌توان به انیمیشن‌های جدید برای روان‌تر کردن رابط کاربری، صفحه نمایشگر همیشه روشن جدید که داده‌های مبتنی بر نوتیفیکیشن‌ها را نشان می‌دهد، نوتیفیکیشن‌های بروز شده و موارد دیگر اشاره کرد. این تغییرات در کل سیستم عامل و به روش‌های مختلفی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. حتی در اندروید ۱۲ با انیمیشن شارژ جدیدی هم روبه‌رو هستیم.
نوتیفیکیشن‌ها هم در جدیدترین سیستم عامل گوگل تغییرات مناسبی داشته‌اند. در کنار آپدیت طراحی برای سازگاری بیشتر با زبان طراحی اندروید ۱۲، برنامه‌ها از طریق نوتیفیکیشن‌ها سریع‌تر از گذشته باز می‌شوند و همچنین با بهبود‌هایی روبه‌رو هستیم که حس بهتری را به کاربران منتقل می‌کنند.
قابلیت‌های جدید اندروید ۱۲
اندروید ۱۲ از قابلیت‌های جدیدی بهره می‌برد که اگرچه انقلابی نیستند، اما حس بهتری را در هنگام استفاده از سیستم عامل موبایل گوگل به کاربران منتقل می‌کنند. در ادامه نگاهی به برخی ویژگی‌های جدید Android ۱۲ داریم.
قابلیت اسکرول برای اسکرین‌شات‌ها
چنین قابلیتی از مدت‌ها پیش از اندروید ۱۲ برای این سیستم عامل وجود دارد، ولی حالا درون آن قرار گرفته. این ویژگی در سومین بیلد بتا قرار گرفت و به نسخه نهایی هم راه پیدا کرد. کار با این ویژگی ساده است و تنها کافیست یک اسکرین‌شات بگیرید و سپس روی گزینه Capture More ضربه بزنید تا با اسکرول یک اسکرین‌شات کامل برایتان گرفته شود.
شما می‌توانید این اسکرین‌شات را کراپ کنید و البته بخش ویرایش اسکرین‌شات هم بهبود پیدا کرده و از قابلیت‌های جدید مانند افزودن متن هم بهره می‌برد.
AppSearch
AppSearch یک ویژگی کاربردی جدید است که امکان جستجو درون اپ‌ها را برایتان فراهم می‌کند. این قابلیت سال‌هاست که در سیستم عامل‌های دیگر مانند ویندوز وجود دارد. شما با استفاده از آن می‌توانید درون اپ‌ها جستجو کرده و به نتایجش دست پیدا کنید. برای مثال فرض کنید یک یادداشت نوشته‌اید و می‌خواهید بدون ورود به اپ، آن را پیدا کنید. در اینجا AppSearch به کارتان می‌آید.
این ویژگی به صورت آفلاین کار می‌کند و استفاده‌های مختلفی می‌توان از آن داشت. حتی امکان جستجوی موسیقی هم از طریق آن وجود دارد و می‌توان به نتایج اپ‌های استریم آهنگ هم دسترسی پیدا کرد. به گفته گوگل، این قابلیت عملکرد سریعی دارد و از منابع کمتری نسبت به موارد مشابه استفاده می‌کند.
چرخش خودکار بهبودیافته
برای سال‌ها، قابلیت چرخش خودکار برای عملکردش از شتاب‌سنج گوشی استفاده می‌کرد. زمانی که گوشی را می‌چرخاندید، نمایشگر هم با آن می‌چرخید. اما در اندروید ۱۲ از قابلیت شناسایی چهره برای چرخش خودکار استفاده شده که با توجه به چهره، محتوای نمایشگر را می‌چرخاند.
اشتراک‌گذاری ساده‌تر وای‌فای
با یک ویژگی کوچک روبه‌رو هستیم. در حالی که روش کد QR در نسخه‌های قدیمی اندروید هم وجود دارد، در اندروید ۱۲ یک دکمه کوچک زیر آن امکان اشتراک‌گذاری داده‌های وای‌فای از طریق قابلیت Nearby Share را فراهم می‌کند. زمانی که می‌خواهید داده‌های شبکه وای‌فای را با چندین نفر به اشتراک بگذارید، این ویژگی به کارتان می‌آید.
حالت استفاده با یک دست
اندروید ۱۲ از حالت استفاده با یک دست بومی بهره می‌برد و برای دستیابی به آن باید به تنظیمات، سیستم و سپس ژست‌ها بروید. در این حالت ابعاد همه چیز نصف می‌شود و بیشتر شبیه حالت Multi-Window است، البته نصف بالایی نمایشگر خالی می‌ماند. در این حالت در گوشی‌های بزرگ ساده‌تر می‌توانید به المان‌های مختلف دسترسی پیدا کنید.
انتخاب منبع صدا در مدیا پلیر
مدیا پلیر در تنظیمات سریع به شما اجازه می‌دهد که به سادگی منبع صدا را تغییر دهید. برای اینکار تنها کافیست یک دکمه را فشار دهید تا لیست تمام دستگاه‌های متصل نشان داده شود. برای مثال می‌توانید با یک دکمه از اسپیکر بلوتوثی به اسپیکر گوشی سوییچ کنید.
پیشنهادات در اپ‌های اخیر
مدت‌ها بود که گوگل توجهی به بخش اپ‌های اخیر نداشت، اما حالا در اندروید ۱۲ به آن پیشنهادات اضافه شده‌اند. زمانی که به بخش برنامه‌های اخیر می‌روید، پیشنهاداتی در اختیارتان قرار می‌گیرد. برای مثال اگر مرورگر باز باشد، در بخش اپ‌های اخیر شاید به شما پیشنهاد شود که URL صفحه را کپی کنید تا ساده‌تر آن را به اشتراک بگذارید.
قابلیت‌های فنی جدید اندروید ۱۲
هر نسخه از اندروید با ویژگی‌های فنی جدیدی از راه می‌رسد که البته نمی‌توان تمام آن‌ها را لیست کرد. این تغییرات بیشتر شامل APIهای جدیدی برای توسعه‌دهندگان می‌شود تا اپ‌ها را بهبود دهند. در ادامه نگاهی به مهم‌ترین این تغییرات خواهیم داشت.
بازخورد هپتیکی
این ویژگی بیشتر در کنسول‌های بازی وجود دارد و زمانی که اتفاقی در بازی رخ می‌دهد، کنترلر می‌لرزد. حالا اندروید ۱۲ از چنین قابلیتی بصورت بومی بهره می‌برد و توسعه‌دهندگان بازی می‌توانند کاری کنند تا گوشی هوشمندتان بلرزد و ویبره برود. البته این ویژگی تنها به بازی‌ها محدود نمی‌شود و برای فیلم‌ها و زنگ‌ها هم می‌توان از آن استفاده کرد.
هایپرنیشن اپ
اندروید ۱۲ بخش جدیدی در تنظیماتش دارد که اپ‌های بلااستفاده نام گرفته. در این بخش برنامه‌هایی به چشم می‌خورند که برای مدت مشخصی از آن‌ها استفاده نکرده‌اید و به حالت اسلیپ رفته‌اند. مجوز‌های این اپ‌ها باطل شده اند و تا زمانی که آن‌ها را باز نکنید، کار خاصی انجام نمی‌دهند. البته شما می‌توانید این قابلیت را برای اپ‌های مدنظرتان غیرفعال کنید.
APIهای مخصوص گیمینگ
اندروید ۱۲ حاوی APIهای جدید حالت گیمینگ برای توسعه‌دهندگان بازی است. این APIهای جدید به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهند که بازی‌هایشان را ساده‌تر بهینه‌سازی کنند. برای مثال یک توسعه‌دهنده می‌تواند برای حفظ شارژدهی باتری، عملکرد را کاهش دهد یا اینکه با قربانی کردن شارژ باتری، بالاترین عملکرد را در اختیار کاربر قرار دهد. API جدید ارتباط نزدیکی با داشبورد گیم (Game Dashboard) گوگل دارد که ابزار‌های مختلفی را در اختیار گیمر‌ها قرار می‌دهد. داشبورد گیم پیش از پایان سال ۲۰۲۱ از راه می‌رسد.
دیگر تغییرات
مسلما اندروید ۱۲ تغییرات فنی دیگری دارد که البته به اندازه‌ای مهم نیستند که برای هرکدام بخش جداگانه‌ای را درنظر بگیریم و به همین دلیل آن‌ها را در زیر لیست می‌کنیم:
پشتیبانی از فرمت عکس AVIF: این فرمت یک کدک تصویر مانند PNG یا JPEG است که اگرچه کیفیتی مشابه JPEG را ارائه می‌کند، اما حجم بسیار کمتری دارد. این فرمت از کدک AV۱ استفاده می‌کند که برای اولین بار در اندروید ۱۰ معرفی شد.
صدای چند کاناله: اندروید ۱۲ از MPEG-H و حداکثر ۲۴ کانال پشتیبانی می‌کند.
بهینه‌سازی برای نمایشگر‌های بزرگتر: اندروید ۱۲ پشتیبانی بهتری از نمایشگر‌های بزرگ دارد، هرچند گوگل از نسخه L آن یعنی اندروید ۱۲ L برای این منظور رونمایی کرده است.
بهینه‌سازی‌ها برای اپ‌ها: بهینه‌سازی شامل بهبود تاخیر و همچنین بهبود‌های توزیع وظایف برای دستیابی به عملکرد بالاتر می‌شود.
بهبود‌های حالت تصویر در تصویر: برخی از این بهبود‌ها شامل تغییر روان‌تر و کنترل بهتر با توجه به محتوای در حال نمایش می‌شود.
بهبود‌های امنیتی و حریم خصوصی اندروید ۱۲
گوگل در بخش حریم خصوصی و امنیتی، چندین قابلیت جدید برای تازه‌ترین سیستم عاملش درنظر گرفته که در ادامه نگاهی به مهم‌ترین آن‌ها داریم.
داشبورد حریم خصوصی
داشبورد حریم خصوصی (Privacy Dashboard) در مرکز توجه گوگل در رویداد I/O ۲۰۲۱ قرار داشت و عملکردش دقیقا مانند نامش است. شما می‌توانید از طریق تنظیمات به این داشبورد دسترسی پیدا کنید و ببینید کدام اپ‌ها در چه زمانی و به چه میزان از مجوز‌ها استفاده می‌کنند. در صفحه اصلی یک نمودار دایره‌ای وجود دارد که میزان استفاده از مجوز‌ها را نشان می‌دهد. شما می‌توانید به جزئیات بیشتری در این داشبورد دست پیدا کنید.
شما می‌توانید تنها در این بخش به اطلاعات دسترسی پیدا کنید یا اینکه مجوز‌های برنامه‌ها را غیرفعال کنید. اگرچه افراد کمی حوصله چنین کاری را خواهند داشت، اما بهرحال یک قدم مناسب در راستای حفظ حریم خصوصی کاربران به حساب می‌آید.
نشانگر میکروفن و دوربین
اندروید ۱۲ شامل نشانگر‌هایی برای استفاده از دوربین و میکروفن است. به بیان ساده، یک نشانگر کوچک در هنگام دسترسی برنامه‌ها به میکروفن یا دوربین، در گوشه سمت راست بالای صفحه ظاهر می‌شود. پس از اینکه نشانگر اولیه ناپدید می‌شود، یک نقطه سبز رنگ کوچک باقی می‌ماند که به کاربر بگوید برنامه در حال استفاده از دوربین یا میکروفن است.
برای امنیت بیشتر، می‌توانید دوربین و میکروفن را غیرفعال کنید. گوگل گزینه‌های جدیدی در تنظیمات سریع برای این هدف درنظر گرفته است. شما می‌توانید آن‌ها را بطور کامل خاموش کنید تا امکان دسترسی به دوربین یا میکروفن وجود نداشته باشد.
موقعیت تقریبی
گوگل مجوز موقعیت تقریبی را به اندروید ۱۲ اضافه کرده تا اپ‌ها به یک دید از موقعیت شما دست پیدا کنند و نتوانند مکان قرارگیری شما را بطور دقیق متوجه شوند. این ویژگی به کاربران کمک می‌کند تا موقعیت دقیق خود را از دید اپ‌ها مخفی نگه دارند.
این ویژگی برای برخی اپ‌ها مانند برنامه‌های پیش‌بینی وضعیت آب و هوا کارایی دارد. این برنامه‌ها برای ارائه اطلاعات حتما نیازی به آدرس دقیق شما ندارند و می‌توانید یک موقعیت تقریبی در اختیارشان قرار دهید. کاربرد‌های زیادی برای این ویژگی وجود دارد و با استفاده از آن می‌توانید موقعیت دقیق‌تان را مخفی نگه دارید.
دیگر آپدیت‌های امنیتی
این نسخه از اندروید حاوی آپدیت‌های امنیتی دیگری هم می‌شود که در ادامه آن‌ها را لیست کرده‌ایم:
آدرس Netlink MAC محدود: در اندروید ۱۱ تنها برخی اپ‌ها به آدرس Netlink MAC دستگاه دسترسی داشتند، اما در اندروید ۱۲ هیچ برنامه‌ای نمی‌تواند چنین کاری را انجام دهد.
تغییرات مجوز بلوتوث: اپ‌ها می‌توانند بدون نیاز به پرسیدن موقعیت، دستگاه‌های بلوتوثی را اسکن کنند.
محدودیت‌های سنسور‌های دستگاه: سنسور‌های دستگاه که حرکت را حس می‌کنند، حالا با محدودیت‌های جدیدی روبه‌رو هستند.
Android Compute Core: یک قابلیت امنیتی جدید است که هنوز بطور دقیق نمی‌دانیم چگونه کار می‌کند. البته گوگل گفته این ویژگی داده‌های ابری را از اطلاعات روی دستگاه در هنگام استفاده از قابلیت‌هایی مانند «لایو کپشن» جدا می‌کند.
اندروید ۱۲ یک شروع تقریبا تازه برای گوگل و سیستم عامل موبایلش به حساب می‌آید که قابلیت‌های جدیدی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. نظر شما درباره اندروید ۱۲ چیست؟ آیا گوگل قدم اساسی برای بهبود سیستم عامل موبایل خود برداشته یا تنها با تغییرات ظاهری روبه‌رو هستیم؟ نظر خود را با ما و دیگر کاربران در میان بگذارید.