زلزله در یک لحظه طلا می سازد!

دانشمندان از مدت‌ها پیش می‌دانستند که رگه‌های طلا از ته‌نشست مواد معدنی موجود در مایعات داغ درون شکاف‌های زمین به وجود می‌آید. اما مطالعه‌ای که در نشریه علمی "نیچر" منتشر شده نشان می‌دهد که طلا می‌تواند در لحظه‌ای بسیار کوتاه که گاهی به چنددهم ثانیه می‌رسد، بر اثر وقوع زمین‌لرزه تشکیل شود.

دیون ودرلی (Dion Weatherley)، زلزله‌شناس دانشگاه کوئینزلند در بریزبن استرالیا می‌گوید، حرکت گسل‌های زمین و شکاف‌های زیگزاگی که گسل‌های اصلی موجود در سنگ‌ها وصخره‌ها را به هم متصل می‌سازند باعث بروز این فرایند می‌شود.

به هنگام وقوع زلزله لایه‌های اطراف گسل اصلی در پوسته‌ی زمین به حرکت در آمده و بر روی یکدیگر می‌لغزند. حرکت سریع گسل‌ها باعث می‌شود که مقدار زیادی انرژی به صورت ناگهانی آزاد شود و آب موجود در میان گسست‌ها که روان‌سازی گسل را موجب می‌شود تحت فشار و حرارتی بسیار بالا تبخیر شود.

فرایند تشکیل طلا

آن چه در طول زلزله بر سر مایعات موجود درون زمین می‌آید، موجب حیرت دیون و ودرلی و ریچارد هنلی (Richard Henley) نویسنده‌ی دیگر این گزارش از دانشگاه ملی استرالیا در کانبرا، شده است.

وقتی که آب میان گسل‌ها که سرشار از مواد معدنی است تحت فشار زیاد و حرارتی حدود 390 درجه سانتی‌گراد تبخیر می‌شود، مواد معدنی موجود در آن ناگهان به کریستال تبدیل می‌گردد.

دیون ودرلی می‌گوید: «این اثر به اندازه‌ا‌ی بزرگ است که می‌تواند به تنهایی منجر به رسوب کوارتز و دیگر مواد معدنی و فلزات شود.»

به گفته ودرلی و هنلی، حتی زمین‌لرزه‌‌های کوچک هم می‌توانند با ایجاد فشار زیاد در مایعات بین گسل‌ها فرایند رسوب طلا را شکل دهند.

ودرلی ادامه می‌دهد، همین مسئله می‌تواند روشن کند که چرا در برخی صخره‌ها می‌توان بلور‌های کوارتزی را یافت که اغلب حاوی رگه‌های ظریفی از طلا هستند.

این پژوهشگر استرالیایی با اشاره به این که سالانه می‌توان هزاران زلزله کوچک تنها در یک سیستم گسلی داشت می‌افزاید که بنابر این مناطق زلزله‌خیز از قابلیت ته‌نشست مقادیر زیادی طلا برخوردار هستند.

ودرلی می‌گوید، معدن‌شناسان می‌توانند با تکنیک‌های سنجش از راه دور، رسوب‌های جدید طلا را در اعماق صخره‌ها، به ویژه‌در آنهایی که حرکت گسل‌ها در آن بارها اتفاق می‌افتد جستجو کنند.

وی می‌افزاید: «سیستم گسلی با گسل‌های زیاد می‌تواند مکانی برای وجود طلا باشد.»

میزان طلای به جای مانده بعد از زلزله بسیار ناچیز است. علت آن است که تراکم طلا در آب‌های زیرزمینی اندک است. اما وقوع زلزله‌های بی‌شمار طی دوره‌های طولانی باعث می‌شود که مناطق زلزله‌خیز به تدریج مقادیر زیادی طلا در خود ذخیره کنند.