تولید طبیعی نانوذرات طلا به کمک قارچ در کشور

این نانوذرات که به کمک قارچ‌های جداسازی شده از خاک معادن مس اهر و طلای اندلیان ساخته شده است، به شکل‌های کروی، میله‌یی و مثلثی بوده و در صنایع پزشکی مانند تشخیص و درمان سرطان و نیز عفونت‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک‌ها کابرد دارد.

استفاده از روشهای طبیعی بر خلاف روشهای شیمیایی و فیزیکی که پرهزینه و زمانبر هستند و آلودگی‌های زیست محیطی را ایجاد می‌کنند، موجب ترویج روش‌های پاک و بی خطر برای محیط زیست می‌شود. همچنین با استفاده از قارچ‌ها انواع مختلفی از نانوذرات فلزی مانند مس، کادمیوم و نقره تولید خواهند شد.

زینب شیخلو، فارغ التحصیل رشته میکروبیولوژی در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه زنجان در این زمینه اظهار کرد: هدف از انجام این کار بومی سازی روش تولید نانوذرات طلا به کمک قارچ‌های جدا شده از خاک معادن مس اهر و طلای اندلیان، به علت مقاوم بودن آنها به فلزات سنگین بود؛ تا بدین صورت علاوه بر ترویج روش‌های دوستدار محیط زیست، بازده تولید نانوذرات طلا را بالا برده و هزینه تولید آنها را کاهش دهیم.

وی درباره مراحل انجام کار گفت: در ابتدا از نقاط مختلف معادن مس اهر و طلای اندلیان نمونه برداری صورت گرفت. در ادامه از محیط‌های مختلفی نظیر SDA، PDA، BHI، EMA، NA برای کشت قارچ‌ها استفاده شد تا بهترین محیط جهت کشت بهینه قارچ‌ها انتخاب شود. پس از آن با جداسازی قارچ‌ها از خاک به تهیه بیومس از آنها پرداخته شد و در نهایت این بیومس قارچی با محلول HAuCl4 مخلوط شد.

شیخلو تصریح کرد: با مشاهده تغییر رنگ مخلوط بیومس و HAuCl4، از رنگ زرد به رنگ ارغوانی می‌توان به سنتز نانوذرات طلا پی برد. اما با این وجود برای اطمینان از وجود نانوذرات طلا از اسپکتروفتومتری UV-vis استفاده شد. همچنین برای تشخیص این که نانوذرات تولید شده، طلا بودند از آنالیزXRD یا پراش اشعه ایکس استفاده شد و در نهایت برای تعیین شکل، اندازه و محل تولید نانوذرات طلا از میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) بهره گرفته شد. نانوذرات تولید شده به این روش به مدت چندین ماه از پایداری مناسبی از نظر شکل و اندازه در دمای آزمایشگاه برخودار بودند.

محقق طرح تصریح کرد: طیف‌های UV به دست آمده از نمونه‌های قارچی بعد از کامل شدن واکنشهایشان، مشخص کرد که محلول ارغوانی رنگ قارچ فوما ماکروستوما و قارچ رایزوپوسباندهای جذبی قوی را در طول موج‌های مختلفی نشان دادند. همچنین آنالیز پراش اشعه X نمونه‌های قارچی بیانگر این مطلب بود که نانوذرات تشکیل یافته، طلا بودند.

وی افزود: از طرفی با توجه به نتایج حاصل از میکروسکوپ الکترونی TEM، نانوذرات تولید شده توسط رایزوپوس اوریزا و فوما ماکروستوما داخل سلولی بودند. با این تفاوت که در فوما ماکروستوما، نانوذرات سنتز شده به شکل‌های کروی، مثلثی و میله‌یی بودند، اما نانوذرات تشکیل شده در رایزوپوس اوریزا تنها به صورت کروی بودند.

نتایج این کار تحقیقاتی در مجله «Synthesis and Reactivity in Inorganic, Metal-Organic, and Nano-Metal Chemistry» به چاپ رسیده است.