ماجرای سرطان زا بودن سنگ‌های قبر چیست؟
مشاور رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط زیست کشور درباره ادعایی پیرامون سرطان زا بودن سنگ‌های آرامستان‌ها توضیحاتی ارائه داد.
به گزارش سایت طلا ،چندی پیش اظهارنظر جنجالی درباره سرطان زابودن سنگ‌های مزار از سوی مرجانه خراط صادقی، دکترای محیط زیست، موجی از واکنش‌ها را دربین مردم و مجامع علمی کشور به راه انداخت. در اولین اظهارنظرها، چهره نام آشنای حوزه محیط زیست کشور به این موضوع واکنش نشان داده است.
اسماعیل کهرم استاد دانشگاه و مشاور رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط زیست کشور، در واکنش به خبر جنجالی که هفته پیش در رسانه‌ها با بازخورد‌های فراوانی همراه شد، ضمن رد تاثیر آرامستان‌ها بر شیوع سرطان گفت: «در شرایطی که مازوت سوزی در کشور به عنوان متهم شماره یک آلودگی هوا و شیوع سرطان بین مردم به اثبات رسیده، مطرح کردن چنین خبری از اساس اشتباه است. ضمن اینکه میزان پرتو‌های محبوس درسنگ‌ها آنقدر ناچیز است که حتی قابل محاسبه نیست. چه برسد به اینکه این پرتو‌ها و گاز‌های متصاد شده از سنگ‌ها بتواند بر سلامت انسان اثرگذار هم باشد.»
گفتگو با اسماعیل کهرم درباره پرتو زابودن سنگ‌های آرامستان‌ها، از رد این اظهار نظر جنجالی شروع و درنهایت به موضوعاتی همچون اثرات مازوت سوزی بر سلامت مردم و تاثیر امواج تلفن همراه بر مغز انسان ختم شد. ماحصل گفت‌وگوی خبرنگار ما با استاد دانشگاه علامه طباطبایی را در زیر بخوانید:
آقای کهرم! یکی از کارشناسان محیط زیست، در خبری آرامستان‌ها را دلیل شیوع سرطان بین مردم عنوان کرده است؛ نظرشما در این باره چیست؟
وقتی ما مسئله بزرگ و مهمی مثل مازوت سوزی را داریم که ۱۰۰ درصد سرطان زاست، پرداختن به زیانبار بودن اشعه‌های موجود در سنگ‌ها که بسیار بسیار ناچیز است و در هیچ کجای دنیا هم به اثبات نرسیده، توجه به این موضوع را سلب می‌کند. ترکیب مازوت به خودی خود سرطان زاست. مازوت ایران ۷ برابر استاندارد‌های جهانی گوگرد دارد و آلایندگی آن را هیچ کشوری ندارد. همین موضوع نشان دهنده آثار زیانبار مازوت بر سلامت مردم است.
به همین خاطر است که مازوت ایران را هیچ کشوری نمی‌خرد. در گذشته کشور امارات مازوت ایران را صرفا برای استفاده در سوخت کشتی‌های اقیانوس پیما که در آب‌های بسیار عمیق تردد می‌کنند، خریداری می‌کرد. چون در وسط آب‌های عمیق، طبیعتا مناطق مسکونی وجود ندارد. ضمن اینکه آب و هوای اقیانوسی، این آلاینده را در خود حل می‌کند و مشکلی هم برای کسی به وجو نمی‌آورد.
خانم مرجانه خراط صادقی معتقد است که سنگ‌های گرانیتی در آرامستان‌ها به فراوانی استفاده می‌شوند و برخی تحقیقات نشان داده است استفاده از این سنگ‌ها به دلیل داشتن مواد پرتوزا مانند اورانیوم یکی از دلایل بروز برخی سرطان‌ها در بین مردم است. نظر شما چیست؟
موضوعی که به آن اشاره کردم مقدمه‌ای بود برای اینکه به شما و مخاطبان موضوعی را بگویم. در حالی که نه تنها در تهران و شهر‌های بزرگ بلکه در بسیاری از شهر‌های کوچک ما بحث آلایندگی مازوت و تاثیر قطعی آن بر سلامت مردم به اثبات رسیده، ما چنین موضوع مهمی را ندیده بگیریم و به بررسی میزان رادیو اکتیو سنگ‌ها بپردازیم، کم لطفی است. ضمن اینکه من قبول نمی‌کنم که این سنگ‌ها در آرامستان‌های ما بیشتر است. در کشور آمریکا که سنگ‌های قبر بسیار مجلل و بزرگ ساخته و به کار گرفته می‌شوند، ممکن است سنگ‌ها ایجاد گاز رادون بکند که تاثیر آن هم گمان نمی‌کنم قابل محاسبه باشد.
استفاده از سنگ‌های مختلف در نمای ساختمان‌ها و ساخت و ساز‌ها در کشور ما بسیار زیاد است. با این حساب این سنگ‌ها باید بیش از آرامستان‌ها در خانه‌ها برسلامت مردم تاثیر بگذارند. آیا می‌توان اینطور گفت؟
این را گفتم که به همین نکته برسم. اگر قرار است ما به اثرات زیانبار پرتو‌های سنگ‌ها بر سلامت مردم بپردازیم، باز هم آرامستان‌ها به چشم نمی‌آیند. در جایی که تقریبا همه سازه‌های شهر‌های ایران چندین برابر بیشتر از آرامستان‌ها از سنگ‌ها استفاده می‌شود، پرداختن به سنگ مزار باز هم محلی از اعراب ندارد. به هر حال با توجه به این مسائل، به قول معروف «تیمم در جایی که آب وجود دارد، باطل است.» یعنی در جایی که ما عواملی همچون مازوت و سوخت‌های نامناسب را در بسیاری از شهر‌های کوچک و بزرگ خود داریم، به هیچ عنوان این سنگ‌ها نه خطر جدی و قابل بررسی برای سلامت مردم ایجاد می‌کنند و نه یه حساب می‌آیند.
بدون مقایسه با مازوت و دیگر عوامل آلاینده بر سلامتی مردم، آیا طبق مطالعات و دانسته هایتان، پرتو زابودن سنگ‌ها به طوری که بر سلامت مردم تاثیر داشته باشد را قبول دارید؟
من در مطالعاتم به چنین موضوعی برخورد نکرده ام. البته ابن را بگویم که در داخل سنگ‌ها و حتی طلایی که بین ما ایرانی‌ها بسیار محبوب و پر استفاده است، انواع و اقسام ترکیبات وجود دارند. منتها باید ببینیم این ترکیبات چند درصد است که سرطان زا هم باشد؟ ثانیا ترکیبات داخل سنگ‌ها چقدر آزاد هستند که پرتوزایی کنند؟ به بیان دیگر، پرتو‌ها و ترکیبات، در داخل سنگ‌ها اسیر هستند و قفل شده‌اند و میزان پرتوزایی‌شان بسیار بسیار ناچیز است. همانطور که پیش‌تر هم گفتم قابل محاسبه نیستند. ضمنا اگر بخواهیم به تاثیر امواج بر سلامت مردم اشاره کنیم، اولویت‌های بسیار زیادی وجود دارند که سرطان زا بودن سنگ مزار در مقابل آن اصلا به حساب نمی‌آید.
به اشعه‌های زیان آور اشاره کردید و بحث از سنگ آرامستان به جا‌های دیگر رسید. منظورتان از اشعه‌های زیان آور می‌تواند اشاره به اشعه تلفن‌های همراه باشد؟
دقیقا. امواجی که از تلفن‌های همراه متصاعد می‌شوند، در بسیاری از کشور‌ها به اثبات رسیده و بر همین اساس آنتن‌های «بی. تی. اس» (bts) را به دلیل همین موضوعی که اشاره کردم با فاصله با مناطق مسکونی جانمایی و نصب می‌کنند. یا مثلا استفاده از فیبر نوری را جایگزین آنتن‌های بی تی اس کرده‌اند و این روند هم با سرعت ادامه دارد. امروزه تاثیر امواج تلفن‌های همراه دست کم بر زنبور‌های عسل به اثبات رسیده است.
زنبور‌های عسل جهت‌یابی فوق العاده‌ای دارند؛ به طوری که مسیر کندو تا مخزن گرده‌های گل را بسیار دقیق محاسبه، جهت‌یابی و طی می‌کند؛ اما همین زنبور عسل وقتی در معرض امواج موبایل قرار می‌گیرد، گیج می‌شود و مسیر خود را گم می‌کنند. این را گفتم که بگویم، این امواج قطعا بر مغز انسان هم اثرات زیانباری دارد؛ بنابراین با توجه به این همه خطر، پرداختن به سنگ قبر و آرامستان‌ها، مصداق پرداختن به موضوعاتی است که بیشتر از اینکه علمی باشند منحرف کننده و گمراه کننده‌اند.
