دلارهاي خانگي در راه بازار؟
روز پنج‌شنبه تابلوي صرافان و فروشندگان سکه قیمت‌هایی را برای ارز و سکه ثبت کرد که در سال جاری بی‌سابقه بوده است که یکی از دلایل اصلی کاهش قیمت، تغییر جهت انتظارات روانی در بازار است.
فعالان بازار خوشبینی به آینده را جایگزین حس گذشته کرده‌اند و این خوشبینی و انتظار مثبت نسبت به آینده، روند کاهش قیمت را ریل‌سازی کرده است. در فضای شکل گرفته میزان فروش دلارها و سکه‌های خانگی نیز افزایش یافته است. براساس گفته رییس‌کل بانک مرکزی، حداقل 18 میلیارد دلار ارزش دلارهای خانگی است. بخشی از این رقم در هفته گذشته وارد بازار شده و با توجه به چشم‌انداز پیش‌بینی می‌شود این روند ادامه یابد. به همین دلیل این رفتار نیز در شتاب کاهش قیمت تاثیر داشته و موجب ثبت رکوردهای جدیدی در بازار شده است. افت بهای جهانی طلا که به دنبال تغییر سیاست‌های فدرال رزروآمریکا رخ داد، عامل دیگری در کاستن از ارزش بهای سکه و طلا در بازار داخلی بود. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد: در فاصله یک هفته گذشته از بهای دلار 5/9 درصد کاسته شده است. ارزش سکه و گرم طلای 18 عیار حدود 11 درصد افت کرده و این در حالی است که اونس جهانی 6/6 درصد کاهش قیمت ثبت کرده است. این بررسی نشان می‌دهد کماکان عامل اصلی افت قیمت، تغییر رویکرد و انتظارات روانی مثبت است.
«دنیای اقتصاد» چشم‌انداز سقوط ارز و سکه را بررسی می‌کند
دلارهای خانگی در راه بازار؟
زنده شدن برخی امیدها به بهبود شرایط و رفع برخی نگرانی‌ها و در عین حال افزایش خوشبینی به فضای سازنده سیاسی در کشور و منطقه، بازار داخلی ارز و سکه را با ریزش شدید قیمت‌ها مواجه کرده است.
شدت این اتفاق در حالی است که برخی رسیدن قیمت‌های داخلی به سطوح فعلی را در اندکی زمانی این‌چنین باور نمی‌کردند. هنوز هم برخی منتظر نوسان دوباره قیمت‌ها هستند. عده‌ای از اواسط هفته قبل کف قیمت دلار را 3300 تومان پیش‌بینی می‌کردند. افت قیمت از این سطح این عده را نیز غافلگیر کرده است. میزان خوشبینی‌ها به بازار داخلی در حالی روز به روز تقویت می‌شود که بازار به راحتی با نوسان قیمت جهانی طلا به سمت پایین همراستا می‌شود و مقاومتی نیز ندارد.
با گذشت تنها یک هفته از انتخاب رییس‌جمهور منتخب، واکنش بازار ارز و سکه به این اتفاق شگفتی آفرین بوده است. دلار آمریکا از پنج‌شنبه گذشته تا کنون 345 تومان و سکه 158 هزار تومان کاهش قیمت ثبت کرده‌اند. خوشبینی به بهبود اوضاع اقتصادی و سیاسی از یک طرف و افزایش احتمالی طرف عرضه باعث تقویت ذهنیت فعالان بازار به تداوم کاهش قیمت‌ها شده است. در عین حال آنچه در این روزها به ویژه یک هفته گذشته مشاهده شده، همراستایی بازار داخلی با افت قیمت جهانی طلا بوده است. اواخر هفته قبل قیمت طلا در بازارهای جهانی بیش از 70 دلار کاهش یافت و بازار داخلی نیز در مسیر کاهشی خود از این رویداد به شدت متاثر شد.در این روزها بازار داخلی شاهد خروج نقدینگی از بازار ارز است. در مقابل بازار سهام با 7 درصد رشد شاخص در هفته گذشته، به نظر مأمن خوبی برای این نقدینگی است. برخی نگران رسوب نقدینگی در سایر بازارها از جمله بازار سهام نیز هستند. بر اساس تازه‌ترین آمارها میزان کل نقدینگی به 450 هزار میلیارد تومان رسیده است. با این حال انتقال نقدینگی به دو شکل خرد و کلان مدنظر است. به گفته برخی کارشناسان نقدینگی خرد می‌تواند در بانک‌ها یا بورس رسوب کند که با توجه به کم بودن نرخ بهره کمتر از نرخ متوسط تورم چندان مورد وثوق نیست، اما بازار سهام می‌تواند با جذب این نقدینگی در عین تامین نقدینگی شرکت‌های بورسی، نگرانی از بابت افزایش حباب قیمت را نیز ایجاد کند. در سطح کلان اما، این نقدینگی می‌تواند در بازار مسکن باعث رونق یا حباب قیمت هم باشد. این نکته را نیز البته باید مد نظر داشت که بر طرف شدن انتظارات تورمی در بازار ارز می‌تواند به کاسته شدن از سفته‌بازی در بازارهای مشابه از جمله مسکن نیز بینجامد.با این حال بررسی فضای عمومی بازار داخلی ارز و سکه نشان می‌دهد که ریزش قیمت‌ها عمدتا بر 3 محور متمرکز بوده است.
اول اینکه پس از انتخاب حسن روحانی به عنوان ریاست‌جمهوری، بازار با خوشبینی زیادی همراه شد. تلقی عمومی بازار از رفع برخی نگرانی‌ها از جمله شدت نگرفتن تحریم‌ها و کاهش تدریجی تحریم‌ها، تسهیل مسیر انتقال ارز و فیصله یافتن چالش‌های موجود در سلسله نشست‌های ایران و غرب بر سر مساله هسته‌ای ایران از جمله این موارد است، برخی از انتظارات شکل گرفته در شعارهای انتخاباتی نیز مطرح شده بود، تا آنچه تاکنون تحت عنوان انتظارات تورمی در جامعه و به ویژه در بازار ارز و سکه مطرح بوده، تا حدود زیادی کم شود. در این مسیر آنچه که به ظاهر به بازار ارز ربطی ندارد، اما در واقع بر رفع نگرانی‌ها و انتظارات موثر واقع شده، همان چیزی است که روحانی از آن به عنوان سرمایه اجتماعی نام برد. تغییرات در بازارهای منطقه نیز در این روزها به نفع ریال شده است. لیر ترکیه در شرایط افزایش اغتشاشات و اعتراضات داخلی شاهد ریزش قیمت و تقویت ریال در مقابل آن است. در امارات نرخ حواله درهم با افت مواجه شده است که بر تعیین قیمت‌های پایین‌تری برای دلار آمریکا موثر واقع می‌شود. برداشته شدن برخی تحریم‌های بانکی از جمله برداشته تحریم بانک ملت از سوی دادگاه عالی انگلستان نیز به برخی خوشبینی‌ها دامن زده است.مورد دومی که دراین هفته بسیار مورد توجه بازار قرار گرفت، هجوم ارزهای خانگی به بازار و تقویت طرف عرضه بود. اتفاقی که به مرور در حال رسیدن به اوج خود در قالب یک فروش بزرگ است. دنیای اقتصاد پیشترهم از ناگزیر بودن دارندگان ارزهای خانگی به فروش ارز خود در بازار داخلی در چنین شرایطی نوشته بود. به گفته رییس کل بانک مرکزی میزان ارزهای خانگی 18 میلیارد دلار است. برخی از افراد البته رقم‌های بالاتری را نیز بیان کرده بودند. به هر روی در صورتی که روند کاهشی قیمت‌ها در این بازار ادامه یابد مردم ناچار به فروش ارزهای خود بوده تا از زیان بیشتر جلوگیری کنند. در چنین شرایطی بازار با مازاد ارز مواجه شده و قیمت آن طبعا کاهش زیادی را به خود خواهد دید. در همین هفته گذشته دارندگان ارز تقریبا از نگاه داشتن دارایی‌های ارزی خود 10 درصد زیان کرده‌اند.سوم اینکه بهای طلا در بازارهای جهانی از اواخر این هفته به شدت کاهش یافت. از غروب چهارشنبه تقریبا بهای جهانی طلا به دلیل اعلام مواضع جدید فدرال رزرو در کاستن از سیاست‌های انبساطی در این کشور با افت بیش از 70 دلاری مواجه شد. بهای طلا از پنج‌شنبه 23 خرداد تا پنج‌شنبه 30 خرداد تقریبا 91 دلار افت کرده است. بازار داخلی در شرایط موجود بر خلاف گذشته مقاومتی با روند بازارهای جهانی ندارد. تطابق بهتر با بازارهای جهانی و منطقه‌ای فاکتور مهمی برای رسیدن به کمترین فاصله و دست یافتن به کمترین حساسیت و همزمانی با بازارهای بین‌المللی ارز است.
کمیته بازار فدرال رزرو غروب چهارشنبه برگزار شد. نیم ساعت پس از پایان آن برنانکه رییس فدرال رزرو در یک سخنرانی مواضع جدید در قبال تداوم سیاست‌های پولی را اعلام کرد. برنانکه شامگاه چهارشنبه پس از برگزاری جلسه کمیته بازار باز در یک سخنرانی اعلام کرد که بانک‌هایی که در حال حاضر ماهانه 85 میلیارد دلار اوراق قرضه رهنی و خزانه‌داری خریداری می‌کنند، ممکن است امسال ازاین میزان بکاهند و در صورتی که اقتصاد آمریکا به بهبود خود ادامه دهد، ممکن است این برنامه تا پایان سال متوقف شود. ارزش دلار در برابر 6 ارز مهم جهان به بالاترین سطح هفتگی خود رسید و نرخ بازدهی اوراق قرضه 10 ساله به بالاترین سطح 22 ماهه خود رسید. در مقابل بهای کالاهای پایه کاهش یافتند. طلا در این میان به زیر 1300 دلار سقوط کرد.
مقایسه قیمت‌های هفتگی
پنج‌شنبه قبل از انتخابات با پنج شنبه بعد از انتخابات به لحاظ قیمت‌های بازار متفاوت بود. دلار دراین فاصله با 345 تومان کاهش تا 3290 تومان افت کرد. روز پنج‌شنبه 30 خرداد البته قیمت 3250 تومان را نیز در کف بازار اعلام می‌کردند بااین حال قیمت اصلاح شده تا ساعت 14 قیمت 3290 تومان را بر تابلو صرافی ها نشان می‌داد.
در این روز در بازار اغلب بدون معامله دست روی دست گذاشته بودند. صرافان حرفه‌ای توقع این شرایط را دارند بااین حال برخی به شدت غافلگیر شدند. در این مدت یورو نیز از پنج شنبه تا پنج‌شنبه با 440 تومان کاهش به 4400 تومان رسید. رقم 4380 تومان نیز برای آن هم اعلام شد.
در بازار سکه در هفته مورد بحث هر قطعه سکه 158 هزار تومان یعنی بیش از 10 درصد کاهش داشت. قیمت طلا در بازارهای جهانی نیز تا 1297 دلار و حتی پایین‌تر هم رسید و در فاصله 2 پنج‌شنبه بالاخره 91 دلار کاهش ثبت کرد.
با این حال در این مدت افت قیمت‌ها در بازار سکه بیش از آنکه متاثر از بازارهای جهانی باشد، مدیون افت قیمت دلار در بازار داخلی بود.