به گزارش موبوایران، اگر به تازگی گوشی موبایل جدیدی خریداری کرده‌اید، احتمالا قصد دارید برای مدت طولانی از آن بهره ببرید. این روزها سخت‌افزار گوشی‌های موبایل جدید به طور قابل توجهی بهبود یافته‌اند و به همین خاطر باید سال‌ها دوام بیاورند. روی هم رفته در حال حاضر قدیمی شدن سخت‌افزار دلیل اصلی برای کنار گذاشتن گوشی محسوب نمی‌شود و در عوض مواردی مانند آپدیت نشدن، شکستن نمایشگر یا عمر پایین باتری دلایل مهم‌تری برای تعویض گوشی هستند.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده، در سه‌ماهه‌ی سوم ۲۰۲۱ میانگین استفاده از گوشی در برخی کشورها به ۳.۳۲ سال رسیده است. این در حالی است که در سه‌ماهه‌ی سوم ۲۰۲۰ میانگین استفاده از گوشی حدود ۳.۱۳ سال بوده و در سال ۲۰۱۶ هم کاربران به طور میانگین به مدت ۲.۶ سال از گوشی خود استفاده می‌کردند. به عبارت دیگر، طی ۵ سال گذشته میانگین استفاده از گوشی‌های هوشمند تقریبا ۱ سال بیشتر شده است.
احتمالا اکثر اطرافیان شما هم از گوشی‌های خود به مدت حداقل ۳ سال استفاده می‌کنند. گفتنی است گوشی‌های پرچم‌دار معمولا به مدت ۳ سال از آپدیت‌های نرم‌افزاری بهره‌مند می‌شوند اما برای گوشی‌های میان‌رده و مقرون‌به‌صرفه مدت زمانی که آپدیت دریافت می‌کنند کمتر است. اپل همچنان بهترین عملکرد را در زمینه‌ی آپدیت دارد و در رتبه‌ی دوم هم نام سامسونگ دیده می‌شود. به عنوان مثال سامسونگ اعلام کرده که گوشی‌های پرچم‌دار و میان‌رده‌های این شرکت به مدت ۴ سال از آپدیت‌های اصلی و به مدت ۵ سال از آپدیت‌های امنیتی بهره‌مند خواهند شد. اما دیگر برندها به اندازه‌ی سامسونگ به این موضوع توجه نشان نمی‌دهند.
در مورد اینکه چرا کاربران مدت بیشتری از گوشی‌های خود استفاده می‌کنند، چندین عامل کلیدی وجود دارد. به همین خاطر مواردی مانند پشتیبانی طولانی‌مدت نرم‌افزار و بهبود وضعیت تعمیر گوشی‌ها باید مورد توجه بیشتری قرار بگیرد. در ادامه به این موضوع می‌پردازیم.
توجه بیش از حد به تراشه
احتمالا عملکرد مهم‌ترین نیروی محرکه‌ی تاریخی است که برای توجیه خرید گوشی‌های موبایل جدید استفاده می‌شود. با این حال تقریبا تمام گوشی‌های پرچم‌داری که طی سه تا چهار سال اخیر عرضه شده‌اند و گوشی‌های میان‌رده‌ی عرضه شده طی دو سال اخیر از نظر عملکردی مشکل خاصی ندارند. در عوض برخی قطعات مانند باتری خیلی زود با عوارض مربوط به افزایش سن روبرو می‌شوند.
با وجود اینکه چیپست‌های پرچم‌دار جدید توان سخت‌افزاری زیادی را به ارمغان می‌آورند، اما در دنیای واقعی این تفاوت عملکرد برای بیشتر کاربران محسوس نیست. در همین رابطه باید به اقدامات شرکت‌های مختلف برای پایین آوردن سرعت تراشه به منظور جلوگیری از ایجاد حرارت بیش از حد اشاره کنیم. این یعنی گوشی‌های موردنظر روز‌به‌روز نیاز بیشتری به سیستم‌های خنک‌کننده‌ی بسیار قدرتمند پیدا می‌کنند که آن هم چالش‌های مختلفی برای سازندگان گوشی‌های موبایل ایجاد می‌کند.
اگر عملکرد تراشه‌های فعلی بیش از نیاز کاربران است، شاید وقت آن رسیده که سازندگان تراشه‌ها بیش از پیش بر بهبود مصرف انرژی و ایجاد زیرساخت‌های مربوط به پشتیبانی نرم‌افزاری طولانی‌مدت تمرکز کنند.
طی چند سال اخیر شرکت‌ها برای ساخت تراشه‌های ۵ نانومتری و پیشرفته‌تر به بهره‌گیری از لیتوگرافی فرابنفش روی آورده‌اند. اما همین فناوری هزینه‌های ساخت تراشه‌ها را به طور قابل توجهی افزایش داده است. با پیشرفت فناوری ساخت تراشه‌ها، هزینه‌ی ساخت آن‌ها هم روز‌به‌روز بیشتر می‌شود. به عنوان مثال شرکت تایوانی TSMC در سال ۲۰۲۲ هزینه‌های ساخت تراشه‌ها را حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش می‌دهد. همچنین با توجه به اینکه مودم ۵G و دیگر قطعات موجود در تراشه‌ها مدام پیشرفته‌تر می‌شوند، هزینه‌ی این قطعات هم رو به افزایش است.
بنابراین سوالی که به وجود می‌آید این است که آیا این ارتقاهای جزئی ارزش این همه هزینه‌های هنگفت را دارد یا نه. این در حالی است که برای عموم کاربران افزایش عمر گوشی اهمیت بیشتری نسبت به افزایش چند درصدی در بنچمارک‌ها دارد.
کاهش سرعت نوآوری و افزایش چشمگیر قیمت‌ها
به غیر از تراشه‌ها، در دیگر زمینه‌ها هم سرعت نوآوری به طور قابل توجهی کاهش یافته است. طی چند سال گذشته در زمینه‌ی صدا، دوربین، نمایشگر و دیگر ویژگی‌ها پیشرفت چشمگیری عملی نشده است. حتی فناوری ۵G هم که قرار بود انقلابی در تکنولوژی پدید بیاورد، هنوز نتوانسته بسیاری از پتانسیل‌های خود را به واقعیت تبدیل کند. روی هم رفته فناوری شارژ تنها چیزی است که سال‌به‌سال سرعت بسیار بیشتری پیدا می‌کند اما همین فناوری هم در زمینه‌ی زمان لازم برای شارژ، بهبود چشمگیری ارائه نمی‌کند.
البته ما بهبود‌های صورت گرفته برای گوشی‌ها را کتمان نمی‌کنیم. اما روی هم رفته این پیشرفت‌ها نسبت به ۵ سال پیش جزئی‌تر محسوب می‌شوند. از سوی دیگر همین بهبود‌های جزئی هم مرتبا هزینه‌های ساخت را بالاتر می‌برند. دوربین موبایل نمونه‌ی بسیار خوبی برای این روند محسوب می‌شود. فضای محدود بدنه برای سنسور به همراه محدودیت‌های دیگر باعث شده که طی چند سال گذشته پیشرفت چشمگیری برای کیفیت عکس‌ها عملی نشود. از سوی دیگر به لطف پیشرفت‌های گسترده در زمینه‌ی الگوریتم‌های نرم‌افزاری، نیاز شرکت‌ها به استفاده از سخت‌افزارهای گران‌قیمت برای دوربین کاهش یافته است.
از یک طرف همین بهبود‌های جزئی قیمت گوشی‌های موبایل پرچم‌دار را روز‌به‌روز افزایش می‌دهد. مثلا در سال ۲۰۱۸ برای اولین بار شاهد عبور قیمت این گوشی‌ها از ۱۰۰۰ دلار بودیم ولی حالا حتی گوشی‌های ۱۴۰۰ دلاری هم در بازار دیده می‌شوند. اما از طرف دیگر، محبوبیت گوشی‌های مقرون‌به‌صرفه به طور فزاینده‌ای رو به افزایش است و همچنین باید به محبوبیت گوشی‌های دست‌دوم هم اشاره کنیم.
اما در هر صورت، فقط تعداد اندکی از کاربران می‌توانند هر دو سال یک بار بیش از هزار دلار برای خرید گوشی هزینه کنند و بیشتر آن‌ها به دنبال استفاده‌ی طولانی‌تر از گوشی‌های خود هستند. به همین خاطر هم شرکت‌های برای افزایش دوام گوشی‌های موبایل باید توجه بیشتری به این موضوع نشان بدهند.
افزایش توجه به وضعیت محیط زیست
بر اساس گزارش‌های منتشر شده، گجت‌ها سالانه چندین میلیون تن زباله الکترونیکی ایجاد می‌کنند که گفته می‌شود این روند سال به سال با افزایش قابل توجهی روبرو خواهد شد. باید خاطرنشان کنیم در گجت‌ها مواد ارزشمندی مانند طلا، مس، کبالت و پالادیم استفاده می‌شود. این مواد بسیار گران‌قیمت و البته محدود هستند و برای استخراج آن‌ها هزینه‌ی بسیار زیادی صرف می‌شود.
گفته می‌شود در سال ۲۰۱۹ گجت‌های دور انداخته شده از نظر مواد اولیه حدود ۵۷ میلیارد دلار ارزش داشته‌اند که تقریبا ۴۷ میلیارد دلار از این مواد بازیافت نشده است. این یعنی با بازیافت و استفاده‌ی مجدد از این مواد، شرکت‌ها می‌توانند چندین میلیارد دلار درآمد کسب کنند.
اتحادیه اروپا برای بهبود این وضعیت می‌خواهد استفاده از پورت USB-C برای گوشی و انواع گجت‌ها را اجباری کند. شرکت‌هایی مانند اپل و سامسونگ هم به بهانه‌ی همین موضوع شارژر را از جعبه‌ی گوشی‌ها حذف کرده‌اند. اما بیشتر کاربران بر این باور هستند که چنین کاری صرفا برای افزایش درآمد صورت گرفته و در حقیقت بیشتر شرکت‌ها برای افزایش عمر و پشتیبانی طولانی‌مدت از گوشی‌های خود کار چندانی انجام نمی‌دهند.
خوشبختانه اخیرا اپل و سامسونگ برای راحت‌تر کردن تعمیر گوشی در خانه اقدامات مفیدی انجام داده‌اند. به لطف این اقدامات، کاربران راحت‌تر از گذشته می‌توانند به قطعات یدکی گوشی دسترسی داشته باشند و بخش‌هایی مانند باتری یا نمایشگر را تعویض کنند. اما همچنان بسیاری از شرکت‌ها در این زمینه وارد عمل نشده‌اند و حتی شمار گوشی‌هایی که از این طرح بهره‌مند شده‌اند بسیار پایین است. اما در هر صورت همین گام‌های ابتدایی خبر خوبی به حساب می‌آیند.
چرا تعداد سرویس‌های تعمیر در خانه ناگهان افزایش پیدا کرده است؟
سخن آخر
همانطور که گفتیم به لطف استفاده از سخت‌افزارهای قدرتمند برای گوشی‌های پرچم‌دار و میان‌رده، این گوشی‌ها می‌توانند به راحتی سال‌ها دوام بیاورند. از سوی دیگر، دوران بهبود‌های چشمگیر هم دیگر به سر رسیده است. با وجود اینکه گوشی‌ها همچنان نسبت به نسل قبلی خود با بهبود در زمینه‌های مختلف روبرو می‌شوند، اما این بهبود‌ها منجر به کاهش چشمگیر جذابیت مدل‌های قدیمی نمی‌شود. به همین خاطر شرکت‌ها برای گوشی‌های موبایل باید پشتیبانی نرم‌افزاری طولانی‌تری را ارائه دهند.
طرفداران حفظ محیط زیست هم در حال افزایش هستند و شرکت‌ها برای بهبود این وضعیت تحت فشار زیادی قرار گرفته‌اند. همچنین با توجه به فشارهای اقتصادی در کشورهای مختلف، کاربران دیگر مانند گذشته به دنبال خرید گوشی‌های جدید گران‌قیمت نیستند.
روی هم رفته افزایش عمر گوشی‌های موبایل لزوما منجر به کاهش درآمد شرکت‌ها نخواهد شد. زیرا مثلا این شرکت‌ها با کارهایی مانند ارائه‌ی قطعات برای تعمیر یا لحاظ کردن هزینه‌های مربوط به بهبود پشتیبانی نرم‌افزاری بر قیمت گوشی، می‌توانند درآمد خود را افزایش دهند. با وجود تمام این نکات، هنوز مشخص نیست که آیا شرکت‌ها به این موضوع به طور جدی توجه نشان می‌دهند یا نه.