آبله میمون چیست ؟
آبله میمون، یک بیماری نادر استوایی است که در آفریقا از طریق حیوانات وحشی شیوع پیدا می‌کند. آبله میمون توسط ویروس آبله میمون ایجاد می‌شود که یکی از اعضای خانواده ویروس‌های آبله است، اگرچه شدت آن بسیار کمتر است و کارشناسان می‌گویند احتمال سرایت آن کم است.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) این بیماری را در جنگل‌های بارانی استوایی، آفریقای مرکزی و غربی ردیابی کرده و آن را بیماری ویروسی مشترک بین انسان و دام تعریف کرده است.
اولین مورد آبله مبمون در سال ۱۹۷۰ در جمهوری دموکراتیک کنگو ثبت شد.
ویروس مانکی بی (Monkey B virus)
بیوی، که ابتدا در سال ۱۹۳۲ کشت و بررسی شد، با چند نام شناخته می‌شود از جمله ویروس هرپس (هرپیز) بی، ویروس مانکی بی، هرپس ویروس سیمیا و هرپس ویروس بی. در بررسی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در چین آمده است کمیته بین‌المللی طبقه‌بندی ویروس‌ها نیز «در حال حاضر در ارجاع به آن» از نام ماکاسین آلفاویروس ۱ استفاده می‌کند.
انواع آبله میمون
ویروس مانکی بی دو گونه اصلی دارد، یکی گونه غرب آفریقا و دیگری گونه آفریقای مرکزی یا منطقه کنگو. خطرناکی این دو گونه با هم تفاوت زیادی دارند.
در میان مبتلایان به گونه غرب آفریقای ویروس آبله میمون موارد بیماری شدید نیز وجود داشته اما میزان مرگ و میر در میان مبتلایان به آن به مراتب کمتر از گونه دیگر است و به حدود یک درصد می‌رسد.
خطر مرگ در میان مبتلایان به گونه آفریقای مرکزی حدود ۱۰ درصد است. بر پایه یافته‌های تاکنونی موارد شناسایی شده ابتلا در بریتانیا به گونه کم‌خطرتر ویروس غرب آفریقا مربوط می‌شوند.
علایم اولیه ابتلا به آبله میمون
ویروس آبله میمون با آبله واقعی هم‌خانواده است و ابتلا به آن عوارض مشابهی دارد. اولین نشانه‌های ابتلا به بیوی معمولا علایمی شبیه آنفلوانزا دارد.
اغلب مبتلایان چند روز تا دو هفته پس از ابتلا تب می‌کنند و همچنین دچار تورم غدد لنفاوی، سر درد، کمر درد، درد عضله و خستگی و بی حالی عمومی می‌شوند. هنگامی که تب شروع می‌شود، جوش‌ها و التهاب‌های پوستی تاول مانندی، اغلب از صورت شروع می‌شوند، سپس به سایر قسمت‌های بدن، معمولاً کف دست‌ها، کف پا و مخاط دهان گسترش می‌یابند.
این جوش‌ها که می‌توانند با خارش زیاد و درد همراه باشد، تغییر می‌کنند و مراحل مختلفی را طی می‌کند تا در نهایت یک جای زخم ایجاد می‌شود که بعداً می‌ریزد. ضایعات می‌توانند باعث باقی ماندن جای زخم شوند.
عفونت معمولاً خود به خود برطرف می‌شود و بین ۱۴ تا ۲۱ روز طول می‌کشد.
سایر علایم ممکن است مواردی از جمله تنگی نفس، تهوع و استفراغ، دل‌درد و سکسکه را شامل شود. با پیشرفت بیماری، ویروس به مغز و نخاع می‌رسد و باعث التهاب مغز و نخاع می‌شود که می‌تواند به آسیب مغزی و مرگ منجر شود.
در عین حال نشانه‌های ابتلا به آبله میمون می‌تواند بسیار خفیف باشد و بیمار متوجه مبتلا بودن خود نشود و همین مسئله خطر سرایت آن به انسان‌های دیگر را افزایش دهد.
تفاوت آبله و آبله میمون چیست؟
به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده آمریکا، «تفاوت عمده بین علائم آبله و آبله میمون این است که آبله میمون باعث تورم غدد لنفاوی (لنفادنوپاتی) می‌شود در حالی که آبله این‌طور نیست».
روش تشخیص بیماری آبله میمون
تشخیص این ویروس به دلیل شباهت ظاهری آن با سایر بیماری‌هایی که به بثورات پوستی شبیه آبله مرغان، سرخک، گال و سیفلیس منجر می‌شود، بدون کمک تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی دشوار است.
روش های انتقال بیماری آبله میمون
آبله میمون می‌تواند از طریق تماس با حیوانات آلوده مانند میمون‌ها، موش‌ها و سنجاب‌ها یا اشیاء آلوده به ویروس مانند رختخواب و لباس منتقل شود. این ویروس می‌تواند از طریق پوست زخم شده، ترشحات دستگاه تنفسی یا از طریق چشم، بینی یا دهان وارد بدن شود.
ویروس این بیماری از طریق زخم‌ها و تاول‌های فرد مبتلا نیز قابل انتقال است. کسانی که به طور مستقیم با پوست ملتهب افراد بیمار یا اشیای مورد استفاده او در تماس باشند در خطر ابتلا قرار دارند.
این بیماری پیش از این به عنوان یک عفونت مقاربتی توصیف نشده بود، اما می‌تواند از طریق تماس مستقیم در طول رابطه جنسی منتقل شود.
اداره امنیت سلامت بریتانیا (UKHSA) هم‌اکنون در حال بررسی ارتباط احتمالی میان بیماران آلوده است و متوجه این نکته شد چهار نفری که روز دوشنبه ۱۶ مه با هم شناسایی شدند، همگی همجنس‌گرا یا دوجنس‌گرا بودند و هشدار داد که این موضوع نشان می‌دهد این ویروس میان افراد آن جامعه از طریق جنسی منتقل می‌شود.
ماتئو پروچازکا، متخصص بیماری‌های واگیر در اداره امنیت سلامت بریتانیا که سرپرست پژوهش‌های این اداره است، گفت که شرایط مشترک «به شدت حاکی از انتشار این بیماری در شبکه‌های جنسی است».
در همین حال، روزنامه اسپانیایی ال پاییس به نقل از النا آندراداس، رئیس بهداشت عمومی منطقه مادرید، نوشت: «۲۲ مورد از ۲۳ مورد مشکوک در هفته‌های اخیر گفته‌اند که رابطه جنسی با مرد دیگری داشته‌اند.»
با این حال، برخی از دانشمندان در مورد این نظریه که امکان انتقال آبله میمون از طریق جنسی نیز وجود دارد، تردید دارند.
کیت نیل، استاد بیماری‌های واگیر دانشگاه ناتینگهام، گفت: «ممکن است درواقع نه با آمیزش جنسی، بلکه از طریق تماس نزدیک مرتبط با آمیزش جنسی منتقل شود.»
«برای این‌که بگوییم واقعا این بیماری از راه ارتباط جنسی منتقل می‌شود، کار بیشتری لازم است تا ببینیم ویروس در مایع منی یافت می‌شود یا نه.»
مرگ و میر
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در آمریکا نیز متذکر شد که بیوی بسیار نادر است «اما چنانچه فوری درمان نشود، می‌تواند به آسیب مغزی شدید یا مرگ منجر شود». بنا بر اعلام این مرکز، «افراد معمولا در اثر گاز یا خراش میمون ماکاکِ مبتلا یا تماس با چشم، بینی، یا دهان این میمون به ویروس بی آلوده می‌شوند.»
با پیشرفت بیماری، ویروس به مغز و نخاع می‌رسد و باعث التهاب مغز و نخاع می‌شود که می‌تواند به آسیب مغزی و مرگ منجر شود.
براساس بررسی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در چین، یک مرد ۵۳ ساله در این کشور پس از ابتلا به ویروس مانکی بی (BV) (مشهور به آبله میمونی در ایران)، یک بیماری مسری نادر که از نخستی‌سانان منتقل می‌شود، جان باخت.
در بررسی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در چین، که ۳ ژوییه (۱۲ تیر) در وب‌سایت این مرکز منتشر شد، هویت این مرد جراح دامپزشکی اعلام شده است که در موسسه تخصصی پرورش نخستی‌سانان و پژوهش‌های تجربی در پکن کار می‌کرد، و در ادامه آمده است این «اولین مورد شناسایی‌شده ابتلای انسان به بیوی در چین است».
این جراح دامپزشک در ۴ و ۶ مارس سال جاری، جسد دو میمون را کالبدشکافی کرد و «یک ماه بعد دچار تهوع و استفراغ و سپس، تب با علایم عصبی شد».
بر اساس بررسی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در چین، او به چند بیمارستان برده شد و سرانجام، ۲۷ مه درگذشت.
سازمان بهداشت جهانی میزان مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری را تنها یک نفر در هر ۱۰ نفر اعلام کرده است.
در حال حاضر آبله میمون در چه کشورهایی شناسایی شده
این بیماری استوایی هم‌اکنون در بریتانیا، ایالات متحده آمریکا، اسپانیا و پرتغال شناسایی شده است.
درمان آبله میمون چیست
هم‌اکنون هیچ واکسن یا درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد، اما ثابت شده واکسن آبله موجود تا ۸۵ درصد در مقابله با این بیماری موثر است.
آبله میمون چقدر خطرناک است؟
بنابر اعلام سازمان بهداشت جهانی عوارض ابتلا به آبله میمون در اغلب موارد به شدت آبله واقعی نیست و کشندگی و قدرت سرایت آن نیز کمتر است.
به گفته کارشناسان ابتلا به ویروس آبله میمون گرچه در اغلب موارد به خودی خود بر طرف می‌شود و آسیب جسمی دائمی برجا نمی‌گذارد، باید یک بیماری جدی تلقی شود.
با وجود کشندگی و قدرت سرایت به مراتب کمتر آبله میمون در قیاس با ابله واقعی، ابتلا به این بیماری برای کودکان خطرناک‌تر است و اغلب موارد مرگ در میان کودکان گزارش شده است.
زنان باردار نیز از گروه‌هایی محسوب می‌شوند که بیشتر در معرض پیامدهای ابتلا به ابله میمون قرار دارند؛ این بیماری ممکن است به جنین سرایت کند یا باعث اختلال در زایمان و سقط جنین شود.
یکی از شایع‌ترین عوارض ابتلا به آبله میمون عفونت‌های همراه با آن است که ممکن است به ذالریه، مننژیت یا کوری ناشی از عفونت شبکه چشم منجر شود.
راه‌های پیشگیری از سرایت آبله میمون
این سازمان مهم‌ترین راه پیشگیری از گسترش شیوع بیماری آبله میمون را شناسایی افراد مرتبط با مبتلایان برای قطع زنجیره ابتلا عنوان می‌کند.
یکی دیگر از راه‌های موثر پیشگیری از ابتلا به آبله میمون واکسن است که به گفته سازمان بهداشت جهانی به افراد مرتبط با مبتلایان که بیشتر در معرض خطر هستند ارائه می‌شود.
این واکسن نمونه تطبیق داده شده همان واکسنی است که برای مقابله با ابتلا به آبله واقعی تولید شده و برای ریشه‌کن کرده آن به کار رفته است. میزان تاثیر آن برای پیشگیری از ابتلا به آبله میمون ۸۵ درصد است.