ممنوع‌التصویری علی کریمی به چه قیمتی؟

روزنامه شرق نوشت: «میلیارد‌ها تومان خرج می‌کنیم نذری بدهیم و در پایان آرزوی شفای بیماری را داریم که برای نداشتن پول درمان می‌میرند». همه چیز از همین استوری چندکلمه‌ای در شب تاسوعا شروع شد. استوری‌ای که علی کریمی آن را در اینستاگرام منتشر کرد و سپس روی آن استوری عبارت «التماس» را نوشت و جلویش سه تا نقطه گذاشت. مشخص بود که علی کریمی درخواست التماس تفکر کرده بود. با این حال شاید خودش هم در دورترین تصوراتش نمی‌دید که همین چند کلمه تبدیل به جنجالی تازه شود. زمان زیادی نگذشت که موافقان و مخالفان علی کریمی روبه‌روی همدیگر ایستادند. موافقانش حرف علی کریمی را تأیید کرده و از خودنمایی زیاد برای دادن نذری گلایه می‌کردند. بسیاری هم اعتقاد داشتند نیت نذری مشخص است و باید به نیازمند برسد. با این حال بسیاری نذری می‌دهند و آن را به دست افرادی غنی رسانده و ریخت‌و‌پاش‌های آن‌چنانی می‌کنند. منتقدان علی کریمی هم با الفاظی همچون «سلبریتی بی‌سواد» به او حمله‌ور شده و از اینکه بازیکن سابق تیم ملی فوتبال ایران چیزی از سنت نذری‌دادن نمی‌داند به او و موافقانش حمله کردند.

تا همان‌جا مشخص بود که سوءتفاهم شکل‌گرفته عمق و شکاف بیشتری پیدا خواهد کرد. علی کریمی در شرایطی تبدیل به منتقد نذری‌دادن شده بود که خودش روزگاری دست در این کار داشت. تصاویری قدیمی از او منتشر شده که نشان می‌دهد پای دیگ نذری است. با این حال، موضوعی که باعث شد استوری علی کریمی از مسیر اصلی خارج شود، دقت‌نکردن به نوع نذری‌ای بود که مدنظر علی کریمی است. واضح است که او با نذری به معنایی که در سر دارد، یعنی غذادادن یا سیرکردن یک فقیر و نیازمند مشکلی ندارد، او عبارت میلیاردها را برای استوری‌اش استفاده کرد تا مشخص کند نوعی از نذری خاص که بیشتر جنبه تجمل‌گرایی دارد، منظور است. با این حال، سرعت رویارویی موافقان و مخالفانش چنان شدت گرفت که دوقطبی شکل‌گرفته جایی برای تفسیر و تحلیل باقی نمی‌گذاشت.

کار به همین‌جا ختم نشد چون اندکی بعد، او استوری‌ای دیگر در باب مراسم عزاداری ماه محرم منتشر کرد. کریمی نوشت: «خوش به حال آنهایی که زنجیر نمی‌زنند ولی زنجیر از پای گرفتاری باز می‌کنند. سینه نمی‌زنند اما سینه دردمندی را از غم و آه نجات می‌دهند. اشک نمی‌ریزند اما اشک از چهره انسانی پاک می‌کنند. سفره نمی‌اندازند اما نان از سفره کسی نمی‌برند». محمد بنا، سرمربی پرافتخار تیم ملی کشتی فرنگی ایران نیز چنین متنی را منتشر کرد و در انتهایش نوشت «آن‌وقت با افتخار می‌گویند: یا حسین». با این حال موضوع سنت نذری‌دادن، از آن دست مسائلی است که برای بسیاری از عزاداران حسینی نوعی خط قرمز بود. در چنین فضایی بود که فیلمی بحث‌برانگیز از یک روحانی، در مراسم سخنرانی‌اش منتشر شد. نکته عجیب این سخنرانی حمله به علی کریمی با الفاظ تند بود. به‌کاربردن چنین ادبیاتی از سوی یک مبلغ دینی، آن‌هم با تأکید روی یک کلمه خاص و استفاده چندباره از این توهین خطاب به علی کریمی، انتقاد زیادی را در پی داشت. با این حال، فرد روحانی در این سخنرانی که فیلم اظهاراتش در فضای مجازی به قدر کافی دست به دست شده، در پاسخ به انتقادات علی کریمی درباره نذری‌دادن می‌گوید: «دیدم که بی‌شرفی توییت کرده که میلیاردها تومان خرج نذری می‌کنند برای شفای بیماری که پول درمان ندارد. آیا تمام شیعیان در تمام دنیا برای شفای مریض‌هایشان اقامه عزا می‌کنند که توی نادان احمق می‌گویی میلیاردها پول خرج می‌کنید، خب این را بدهید و کسی را درمان کنید؟ بعد به فوتبال شما چهار تا الدنگ سلبریتی که می‌رسد، اگر میلیاردها پول از بیت‌المال هدر برود، آنجا یادت نمی‌آید که خرج فقرا بشود، مریض‌ها درمان می‌شوند؟ خود بی‌شرفت چقدر پول گرفتی؟ مربی‌ها چقدر پول می‌گیرند؟ چندمیلیارد چندمیلیارد می‌گیرید در این مافیای فوتبال؟ کثافتی در مافیای فوتبال برپا شده که خودتان هم می‌گویید، همه خلق هم می‌گویند افتضاح شده بعد تو آمدی می‌گویی که نذری ندهند پولش را بدهند که مریض‌ها درمان بشوند؟ تو دلت به حال فقرا می‌سوزد؟ خودت چه کار کردی برای فقرا؟ بیا رو کن. ما میلیاردها پول نذری نمی‌دهیم که مریض‌هایمان شفا پیدا کنند. کدام هیئتی نذری می‌دهد که مریضش شفا پیدا کند؟ می‌دهند برای عزای امام حسین. نذری می‌دهند، اقامه عزا می‌کنند، خرج می‌کنند، کنارش هم به امام حسین می‌گویند مریض داریم، آقایی، می‌خواهی شفا بده، می‌خواهی نه».

فارغ از ادبیاتی که روحانی مخالف علی کریمی استفاده کرده و بحث‌های فراوانی به همراه داشته، تأکید بر عبارت کسی نذری نمی‌دهد تا بیمارش شفا پیدا کند هم مورد توجه قرار گرفته است. در این مورد اختلاف نظر به قدر کافی وجود دارد. به عنوان مثال، حجت‌الاسلام حجت‌الله ذاکر، کارشناس و پژوهشگر معارف در صحبت‌هایی که همشهری‌آنلاین منتشر کرده، در واکنش به شبهه‌ای که علی کریمی درباره نذری به وجود آورد می‌گوید: «ابتدا باید به موضوع نذر و آداب آن اشاره کرد. نذر عبارت است از آنکه انسان خود را به پرداخت چیزی معیّن در صورتی که حاجت او برآورده شود، متعّهد کند. درمورد سیره‌ معصومین علیهم‌السّلام که برای ما حجیت دارد، در روایت آمده که وقتی امام حسن و امام حسین علیهما سلام بیمار شدند، امام علی علیه‌السلام نذر کردند که روزه بگیرند و حضرت زهرا سلام‌الله علیها نیز با این نذر همراهی کردند. در واقع این ماجرا در سوره انسان (دهر) اشاره شده است و این آیات و سیره اهل بیت علیهم‌السلام بیانگر آن است که نذرکردن، سنتی پسندیده است و وفای به نذر هم لازم است».

واضح است که به عقیده این پژوهشگر معارف، حضرت علی برای درمان بیماری فرزندانش نذر کرده و آن را به جا آورده است. البته این به آن معنی نیست که ذاکر، موافق صحبت‌های علی کریمی است چون او در پایان حرف‌هایش می‌گوید: «آیا شما که این‌قدر به فکر فقرای جامعه هستید و سنگ ایشان را در سخن به سینه می‌زنید، حاضرید مثل اهل معرفت که اهل نذری‌دادن هستند، به این راحتی بذل مال کنید و از ولی‌نعمتان جامعه یعنی نیازمندان آبرومند دستگیری کنید. حاضرید از یکی از سفرهای تفریحی خارجی یا داخلی خود بگذرید و هزینه‌های هنگفت آن را به این قشر اختصاص دهید؟!».

واکنش‌های تند علی کریمی

با وایرال‌شدن سخنان فرد روحانی که الفاظ نامناسبی درباره علی کریمی به کار برد، کاپیتان سابق تیم ملی و باشگاه پرسپولیس ابتدا در توییتر و سپس در اینستاگرامش واکنش نشان داد. او در توییترش نوشت: «بدون شک خیلی‌ها بهتر از من امام حسین را می‌شناسند اما من این‌طور می‌شناسم که امام حسین مقابل ظلم، مقابل آدم بدذات و بددهن هرگز سر خم نکرد. و در آخر، باور دارم خدا آنهایی را که حق‌الناس به گردنشان هست، هیچ‌وقت روسفید نمی‌کند». کریمی اندکی بعد، تصویر روحانی مورد اشاره را در صفحه اینستاگرامش گذاشت و زیر آن یکی، دو جمله نوشت. او با همان ادبیاتی که فرد روحانی علی کریمی را مورد خطاب قرار داده بود، جملاتش را شروع کرد و در ادامه هم نوشت: «جربزه این را نداری که کامنت و تگ‌ها را باز بگذاری تا مردم نظر دهند؟ ولی من کامنتم را باز می‌گذارم تا مردم نظرشان را درباره من و تو بدهند. بسم‌الله». با بررسی اجمالی کامنت‌های پای این مطلب که تا صبح دیروز قریب به 270 هزار کامنت بود، مشخص است که حمایت از علی کریمی و باشرف‌خواندن این چهره ورزشی، نقش پررنگی دارد.

اقدام عجیبی که شهرداری انجام داد

درگیری مجازی علی کریمی با مخالفانش فقط به همان‌جا مربوط نشده است، چون یکی، دو روز گذشته مشخص شده پس از انتقادهای کریمی از نذری‌دادن میلیاردی، تصاویر او در تبلیغ یکی از برندهای آرایشی و بهداشتی در بیلبوردهای شهر تهران، توسط سازمان زیباسازی و اداره کل ارشاد استان تهران جمع‌آوری شد. علی کریمی روز گذشته به همین مورد هم در اینستاگرامش واکنش نشان داد و نوشت: «شما که از چند تا عکس می‌ترسید ادای لات‌های مجازی را درنیاورید». این موضوع البته با واکنش محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر سابق ارتباطات در دوره حسن روحانی هم روبه‌رو شد. او با نوشتن متنی در صفحه تلگرامش و با تأکید بر اینکه چنین متنی «دل‌نوشته» است، به اقدام اخیر شهرداری واکنش جالبی نشان داد. «یه جوری ترافیک شده و همه جا قفله که می‌خوام بزنم رو شونه آقای اسنپی بگم مرد! من نفهمیدم درخواست تاکسی دادم، تو چرا قبول کردی خب؟! یه کم فکر کردم، کل مسیر رو فقط آسمون رو دیدم و خدا خدا می‌کردم. ترافیک شده و همه جا قفله. قفل‌ ها، قفل. حتی توی کوچه‌ها هم قفله. اسنپ گرفتم و خدا پدر و مادر آقای راننده رو بیامرزه که کولر رو روشن کرده. من رو نشناخت. [حالا بشناسه هم توقعی نیست]. داشتم کانال‌ها رو می‌خوندم، خبر جمع‌آوری بیلبوردهای علی کریمی از سطح شهر تهران رو خوندم. متعجب شدم؛ یه فرد معتقدی که در برهه‌های مختلف زمانی ارادت خودش رو به دستگاه اهل بیت ثابت کرده، به‌اشتباه و در اثر ابتلائات یک مطلبی رو درمورد نذری منتشر کرده. ما باید چه کار کنیم؟ حذف کنیم این آدم رو؟ ممنوع‌التصویرش کنیم؟ ما چقدر پیشرفت کردیم که از ممنوع‌التصویری رؤسای جمهور رسیدیم به ممنوع‌التصویری مجری و فوتبالیست. عزیزان، با جمع‌کردن این بیلبوردها نه از دارایی علی کریمی کم‌ می‌شه و نه جواب آن مطلب اشتباه داده می‌شه. فقط کلونی از مردم بر اثر هیجاناتی که ما بهشون تزریق می‌کنیم جمع‌تر می‌شند. این‌همه مردم رو به سمت مقابله‌گری سوق ندیم. علی کریمی را همه ما می‌شناسیم. یک فوتبالیست درجه یک آسیا هست که زحمت کشیده و به یک جایی رسیده با پاهای خودش. چیزی توی دلش نیست. مطلبی رو دیده، ناراحت شده، منتشر کرده. این رو رد نمی‌کنم که چون حرف ایشون شنیده می‌شه نباید در مقابل مطلبی که به نادرست گفته می‌شه سکوت کرد. ولی چنگ هم‌ نباید انداخت روی صورت. مدیریت کنیم».