چرا ایالات متحده در مسیر توافق وین وقت‌کشی می‌کند؟
درشرایطی که بیشتر مشارکت‌کنندگان برجام با آخرین نسخه از پیش‌نویس توافق وین موافق و معطل پاسخ ایالات متحده هستند، بنظر می‌رسد که دولت ضعیف «جو بایدن» در سایه مشکلات داخلی ایالات متحده مترصد فرصتی است که بازگشت به برجام را به‌عنوان یک پیروزی دیپلماتیک برای دمکرات‌ها معرفی کند.
به گزارش سایت طلا،از لابلای صحبت‌های مقامات آمریکایی در یک هفته گذشته، هیچ گزاره تازه‌ای جز بازی با کلماتی که نشانگر استیصال کاخ سفید در برابر انتظار جهانی برای فیصله دادن به مذاکرات وین است دیده نمی‌شود.
«ند پرایس» عصر دوشنبه در آخرین اظهارنظر صورت گرفته در جمع خبرنگاران، تعلل کشورش برای پاسخ به آخرین نسخه از پیش‌نویس توافق وین را اینگونه توجیه کرد: ما با جدیت درحال بررسی نظرات ایران هستیم و می‌توانم تضمین دهم که حتی یک روز بیش از زمان لازم برای ارائه پاسخ، وقت را از دست نخواهیم داد.
وی ادامه داد تا جایی که امکان دارد به سرعت، اصولی و با دقت درحال آماده سازی یک پاسخ کامل هستیم. این پاسخ، بازخورد ایران را در خود جای می دهد و ما به سرعت آن را ارائه خواهیم کرد.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اضافه کرد، هنوز موضوعات مهم و برخی مسایل، باقی مانده و حل نشده‌اند که باید حل و فصل و برخی شکاف‌ها و اختلافات نیز برطرف شوند. وی در عین حال گفت که طرفین نسبت به دو هفته قبل به توافق نزدیک‌تر شده‌اند.
در همین پیوند یک مقام ارشد آمریکایی که خواسته نامش فاش نشود، در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز ادعا کرده که ایران از چند خواسته مهم خود در مذاکرات عقب‌نشینی کرده تا گفت‌وگوها به نقطه پایان نزدیک شود.
این مقام آمریکایی مدعی شد که ایران از اصرار بر خارج کردن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان‌های «تروریستی خارجی» دولت آمریکا دست شسته و در آخرین دور از مذاکرات وین اصرار کرده که برخی از شرکت‌های وابسته به سپاه از تحریم خارج شوند اما آمریکا پاسخ داده «تحت هیچ شرایطی این کار انجام نمی‌شود». وی همچنین ادعا کرده است، به ایران که خواهان تضمین برای بستن همه پروندههای پادمانی در آژانس نیز بود، پاسخ دادیم: «هرگز».
«محمد جمشیدی» معاون امور سیاسی دفتر رییس جمهوری در این باره تصریح کرد: خارج کردن سپاه از لیست ترور (نه تحریم) پیشنهاد آمریکا به دولت قبل بود تا ایران را وادار به پذیرش مذاکرات منطقه ای و موشکی کند. آمریکا می‌گفت بدون مذاکره منطقه ای و موشکی، بازگشت به توافق ۲۰۱۵ نیز غیرممکن است. تیم آقای رئیسی این خواسته را رد کرد.
وی در توئیتی افزود: آمریکا بار دیگر پیشنهاد داد که سپاه از فهرست تروریسم خارج شود و در عوض آن، ایران قاتلین حاج قاسم را فراموش کند. ایران گفت «نه». جمشیدی با بیان اینکه «آمریکا سه بار دیگر پیشنهادهایی برای امنیت نیروهایش داد و ایران همه را رد کرد» افزود: آمریکا نهایتا پا پس کشید. حالا چه کسی امتیاز داده؟
در خصوص مسائل پادمانی نیز باید تصریح کرد که برای جمهوری اسلامی ایران قابل پذیرش نیست برجام از طرف غرب گروگان مسائل و ادعاهایی باشد که با هدف اعمال فشار بر ایران مطرح شده‌اند.
طرف‌های غربی اسفند ماه گذشته در ارتباط با مسائل پادمانی تعهداتی دادند که اکنون با گذشت بیش از پنج ماه، نه تنها اجرا نکردند که مسیری کاملا متضاد با تعهدات خود در پیش گرفتند. این کشورها هم در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی قطعنامه پیشنهاد کرده و هم با نادیده گرفتن ابتکارات ایران، این قطعنامه را به تصویب رساندند. عدم عمل به تعهداتی که در جریان همین مذاکرات مورد تفاهم قرار گرفته بود، گمانه عدم جدیت و عدم حسن نیت طرف مقابل را تقویت می‌کند.
در واقع مسائل پادمانی آزمون حسن نیت و جدیت طرف مقابل است و آن‌ها نمی‌توانند با بیان این بهانه که موضوعات پادمانی امری فنی است، از حل و فصل این موضوعات شانه خالی کنند.
محمد مرندی تحلیلگر ارشد مسائل سیاسی در واکنش به گزارش ادعایی رویترز، تاکید کرد هیچ توافقی قبل از بسته شدن دائمی پرونده اتهامات نادرست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه برنامه هسته‌ای ایران اجرا نخواهد شد.
ناخرسندی اعضای برجام از تعلل کاخ سفید
درحالی که ایالات متحده برای مقصرجلوه دادن ایران در رسیدن به توافق نهایی تقلا می‌کند اما اظهارنظرهای مطرح شده در روزهای اخیر نشانگر ناخرسندی اعضای برجام از عملکرد دولت جو بایدن است.
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه روز سه‌شنبه تاکید کرد که مسکو با جدیدترین نسخه پیش‌نویس توافق وین موافق است. وی با بیان اینکه موضع آمریکا در این زمینه نامعلوم است افزود که در اسرع وقت با حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه ایران دیدار خواهد کرد.
میخائیل اولیانوف سفیر و نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی وین و نماینده این کشور در مذاکرات رفع تحریم‌ها نیز در توئیتی نوشت: زمان آن فرا رسیده که توافق برای بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بدون تاخیر زمانی بیشتر نهایی شود.
این درحالیست که تعلل آمریکا اعتراض جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده مذاکرات وین را در پی داشت. وی در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی TVE اسپانیا اعلام کرد که بیشتر کشورهای طرف مذاکره هسته‌ای با ایران با پیشنهاد اتحادیه اروپا در وین موافق هستند؛ اما هنوز جوابی از امریکا دریافت نکرده‌ایم. وی افزود: انتظار داریم واشنگتن این هفته پاسخ دهد.
بورل پاسخ ایران به متن پیش‌نویس توافق وین را معقول دانسته و ابراز امیدواری کرده است که پاسخ آمریکا زمینه از سرگیری اجرای کامل برجام را فراهم کند. این مقام اروپایی گفت: نسبت به این مسئله امیدواریم اما نمی‌توانم در مورد آن به شما اطمینان بدهم.
در این میان «ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران هم گفته است: در آخرین دور مذاکرات در وین پیشنهاداتی از سوی هماهنگ کننده اتحادیه اروپا به طرف های مذاکره از جمله ایران ارائه شد و طرف ایرانی مبتنی بر رویکرد سازنده و مسئولانه خودش پاسخ خودش را نسبت به پیشنهاد طرف اروپایی در زمان مقرر داد.
کنعانی افزود: تا اینجای کار هنوز از سوی طرف مقابل و به طور مشخص آمریکا پاسخ به پیشنهادات طرف اروپایی را دریافت نکرده ایم، ما زمانی میتوانیم از نتیجه بخش بودن این مرحله از مذاکرات صحبت کنیم که طرف اروپایی اعلام کند که پاسخ طرف آمریکایی را هم دریافت کرده است تا این زمان هنوز چنین اتفاقی رخ نداده است.
جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد که لازمه رسیدن به توافق، پایدار بودن رفع تحریم‌ها به نحوی تضمین شده است و اینکه موضوعی نباید به عنوان اهرم فشار جهت استفاده علیه ایران در آینده باقی بماند.
ایران به دنبال توافقی است که در آن انتفاع اقتصادی مردم تامین و محدودیت‌های غیرقانونی فروش نفت و تجارت خارجی ایران رفع شود. از این منظر، اگر طرف مقابل مطالبات منطقی ایران و الزامات شکل‌گیری یک توافق پایدار و قابل اتکاء را بپذیرد، توافق نهایی حاصل خواهد شد.
شاید ایالات متحده گمان نمی‌کرد که ایران با چند اصلاحیه به استقبال پیش‌نویس توافق نهایی برود و توپ را در زمین واشنگتن رها کند. بدیهی است که تداوم وضع کنونی ایالات متحده را به انزوا کشانده و ضعف دولت بایدن را در مواجهه با مخالفان توافق وین در داخل این کشور برجسته کرده است.
