حذف یارانه دهکهای پردرآمد، بیم‌ها و امید‌ها
۷۶ درصد شرکت‌کنندگان در نظرسنجی برنامه پایش موافقت خود را با حذف یارانه دهکهای پردرآمد اعلام کردند اما مخاطبان خبرگزاری فارس در نظراتی که برای این خبر ارسال کرده‌اند، دیدگاههای مختلفی را مطرح کرده و در حالیکه عموما با این حذف مخالفند، نگرانی‌هایی نیز درباره شناسایی دهک‌ها ابراز کرده‌اند.
سوال نظر سنجی برنامه اقتصادی پایش از شبکه اول سیما این بود که برای استفاده بهینه از منابع سرمایه ای کشور آیا با قطع یارانه دهک های برخوردار و پردرآمد موافقید؟
بیش از 76 درصد از شرکت کننده در نظر سنجی این برنامه با قطع یارانه دهک های بالا موافقت کردند و در مقابل نیز 22 درصد از شرکت کنندگان مخالف این بودند که برای استفاده از منابع سرمایه ای کشور یارانه دهک های برخوردار و پردرآمد حذف شود. بیش از 150 هزار نفر در نظرسنجی یاد شده شرکت کردند.
انتشار این خبر بعد از مشخص شدن نتیجه نظر سنجی این برنامه تلویزیونی در خبرگزاری فارس، آن را به پربحث‌ترین خبر از شب گذشته تا کنون تبدیل کرده است و مخاطبان زیادی دیدگاههای خود را در این زمینه بیان داشته اند.
یکی از مخاطبان در این زمینه نظر داده است که : دولت اعتدال باید هر چه زودتر یارانه دهکهای بالا را حذف کند. آنها به این پولها احتیاجی ندارند و باید خود تقاضا می‌کردند که این پول به آنها داده نشود.
یکی دیگر از مخاطبان می‌گوید: اگر دهک‌هایی که هست واقعی باشد چه اشکالی دارد اما موضوع عدم تشخیص و ناعادلانه بودن دهکهاست.
یکی دیگر از مخاطبان نیز با ابراز نگرانی مشابهی و با اشاره به اعلام دهکهای بالا در مرحله‌ای از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و سپس منتفی شدن آن طرح، اظهار می‌دارد: بنده که کارمند جزء هستم هم ممکن است در دهک بالا قرار دهند. وقتی نمی‌توانید واقعا دهک‌ها را مشخص کنید کاری نکنید بهتر است.
یکی دیگر از افرادی که دیدگاه خود را درباره این خبر ثبت کرده، نگران است که این نقطه شروعی برای حذف یارانه همه باشد و اظهار می‌دارد: تمام ایرانیان باید به طور مساوی از منافع کشور منتفع شوند.
مخاطب دیگری، نتایج این نظر سنجی را قابل پیش‌بینی می‌دانسته و می‌گوید که مشخص است کسانی که می‌خواهند در قبال حذف یارانه دو دهک، خود یارانه بیشتری دریافت کنند، در این نظر سنجی رای مثبت می‌دهند.
یکی دیگر از مخاطبان می‌گوید: اصلا مگر تعداد این افراد چند نفر است و مبلغ آن چقدر می شود که شما می خواهید رانت درست کنید؟
مخاطب دیگری با طرح این سوال که «چرا باید با مدرک فوق لیسانس بیکار بود؟» تاکید می‌کند: حداقل دولت مانند کشورهای دیگر می‌تواند به ما یارانه و حق بیکاری اختصاص دهد.
مخاطبی که به نام ناشناس نظر خود را درج کرده معتقد است: حذف یارانه دهک اول یعنی فشار بیشتر آنها به نه دهک بعدی؛ از طرفی قشر ناراضی می‌تواند 10 برابر بقیه را ناراضی کند.
یکی دیگر از نظر دهندگان هم تاکید دارد که حقوق و دستمزد اگر با استاندارد جهانی داده شود، مشکلی برای قطع کامل یارانه نیست.
یکی دیگر از مخاطبان حذف یارانه دهکهای بالا را مثبت ارزیابی می‌کند اما می‌گوید: به دلیل نواقص زیادی که در آمار و اسناد اداری وجود دارد، جدا کردن دهک های بالا، با خطای زیاد همراه خواهد بود. چون مبنای دهک‌بندی‌ها تا به حال خوداظهاری مردم بوده و متاسفانه عدم صحت اظهارات مردم، این آمار را با درصد خطای زیاد مواجه کرده است.
مخاطب دیگری پاسخ این نظر را اینگونه داده است که: «نه اتفاقا خیلی راحت میشود حداقل بیشتر از 10 میلیون نفر را حذف کرد؛ مثلا لیستی شامل کلیه مدیر عاملها و معاونین شرکتهای خصوصی و دولتی، کلیه کارخانه‌دارا و تجار از جمله بازرگانانی که وارد کننده و صادر کننده هستند، بازاریان محترم که عمده فروشند ، پزشکهای متخصص و جراحان...»
فردی که خود را یک کارگر معرفی کرده می‌گوید: موضوع این است که پر درآمدها چطور شناسایی میشوند. من کارگرم اما چون حقوقم معلوم است دفعه قبل در بالاترین خوشه بودم، اما دوستانم که میلیاردرند در ضعیف‌ترین‌ها قرار گرفتند.
همچنین فرد دیگری که کارمند دولت خود را معرفی کرده می‌گوید: من یک کارمند دولت هستم یک بار مالیات از حقوقم کسر میشود و بار دوم بعنوان مالیات بر ارزش افزوده کسر می شود؛ فردا اگر هم قرار است دهکهای بالا را کم کنند دولت چون آمار درآمد کارمندان را دارد ابتدا آنها را حذف می کند.
و سوالی که یکی دیگر از مخاطبان مطرح کرده، این است که : اصلا دهک اول و دوم بر چه اساسی محاسبه میشود و شامل چه کسانی است؟
مخاطب دیگری نیز اعتراض خود را به پرداخت یارانه به تمامی دهک‌ها اینطور بیان کرده که: الان یک زرگر هم یارانه می‌گیرد، یه روستایی فقیر هم و هیچ تفاوتی بینشان نیست. اما یکی دیگر از مخاطبان پاسخ او را اینطور داده که : من نه زرگرم نه روستایی فقیر، ولی همه در ثروت و دارایی مملکت شریکند. بهترین راه از اول هم این بود که اصلا یارانه نمی دادند، حقوقها و قیمتها را بین‌المللی می‌کردند.
یکی دیگر از نظر دهندگان نوشته است: دهک پردرآمد در ایران قابل تشخیص نیست. در ادامه فرد دیگری می‌نویسد:اگر حقی باشد مال همه است پر درآمد آنهایی هستند که حداقل با توجه به تورم امروزی ماهانه چهار میلیون تومان درآمد دارند.
یکی دیگر از مخاطبان هم می‌گوید:یارانه حق همه است بنابراین حذف از دهکهای با درآمد بالا درست نیست. می‌گویند هرکه بامش بیش برفش بیشتر بنابراین آقای نوبخت بداند که با حذف کردن و کم کردن ره بجایی نخواهند برد. فرد دیگری هم در نظری مشابه نوشته است: یارانه ربطی به درآمد شخص ندارد چون حق شهروندی او در قبال ثروت کشور است و باید مساوی داده شود.
یکی دیگر از مخاطبان نوشته که حذف کارمندان از دریافت یارانه اجحاف است و فرد دیگری در ادامه نوشته است:وقتی بدلیل نداشتن اطلاعات دقیق، یک بازنشسته فرهنگی به عنوان دهک پردرآمد تلقی شده و یک بازاری به عنوان دهک کم درآمد در نظر گرفته شده است، بهتر است پرداخت یارانه به همه ادامه پیدا کند، مگر اینکه راهکار مناسبی برای شناسایی دقیق تر درآمد افراد مشخص شود. یکی دیگر از مخاطبان هم می‌گوید: دهک پردرآمد من و امثال من کارمند هستیم که در دولت قبل برایمان پیامک قطع یارانه ارسال شد.
مخاطب دیگری هم می‌نویسد: مشکل حذف یارانه خانوارهای پردرآمد نیست، مشکل در شناسایی این افراد است. خوشه بندی نشان داد دولت در شناسایی این گروه ابزار کارآمدی ندارد، این مطلب در دریافت مالیات هم کاملا مشخص است. نظام مالیاتی قادر به جلوگیری از فرار مالیاتی اقشار پردرآمد نمی شود، افرادی که پاداش ، وام‌های کم بهره ، درآمدهای غیرمستقیم شان سر به فلک می‌زند بوسیله نظام ناکارآمد اداری چگونه شناسایی میشوند.
یکی دیگر از مخاطبان هم نظر متفاوتی دارد و می‌گوید:مطمئن باشید با افزایش یارانه بیکاران، تن پروری و آمار بیکاری در کشور افزایش خواهد یافت.
فرد دیگری با حمایت از این طرح نوشته است: دراین صورت عدالت برقرار می‌گردد. ماهانه 455000 تومان برای یک فرد پردرآمد رقمی نیست و هیچگونه تأثیری درزندگی‌اش ندارد . با این حال یکی دیگر مخاطبان نوشته است: خدمت دوستان محترم و دولت تدبیر و امید عرض می کنم: هر ایرانی جدا از غنی و فقیر بودن خود، حق دارد از منابع طبیعی و امکانات کشور استفاده کند. آیا مشکل ما همان 45 هزارتومان اقشار پر درآمد است؟ یا مشکل اصلی ما فرار مالیاتی آقشار پر درآمد و عدم شفافیت میزان درآمد آنها است.
نظر یکی دیگر از افراد این است: کسی که در تهران ماهانه دو میلیون تومان درآمد دارد، مانند کسی است که در شهر کوچک با درآمد پانصد هزار تومان زندگی می کند، در صورتی که ممکن است اولی در دهک دهم و دومی در دهک پنجم باشد، به ویژه آن که فشار هدفمندی بیشتر بر دوش اولی بوده است. بنابراین به نظر من حذف سه دهک یک ظلم مضاعف است. به نظر می‌رسد تنها 5 درصد مردم استحقاق دریافت یارانه را ندارند که آن هم قابل شناسایی نیست. ضمن آن که خطای 5 درصد قابل اغماض است.
به اعتقاد یکی دیگر از مخاطبان، اگربخواهیم عدالت رعایت شود باید با خواست خود ثروتمندان یارانه شان قطع وبه دهک ای پایین برسد، امیدوارم همه توانگران جامعه که احتیاجی به این یارانه ندارند، خودشان تقاضای این کار را بدهند.
به گفته یکی دیگر از مخاطبان، مشکل بر سر تشخیص این دهکهای پردرآمد است. این مخاطب معتقد است که با این کار کم کم مقدمه برداشتن یارانه‌ها صورت می‌گیرد.
یک مخاطب دیگر گرچه، فرض اینکه دهک‌ها به درستی تقسیم شود را فرض محال می‌داند اما می‌گوید: به نظرم حذف یارانه دهکهای بالا در واقع تقسیم مساوی ثروت کشور بین مردم هست. فراموش نکنیم که هنوز قیمت انرژی در کشور ما پایین تر از دنیا است. کسی که خانه بزرگتری دارد، چند دستگاه اتومبیل دارد و... در واقع از ثروت کشور بیشتر بهره‌مند میشود، بنابراین بهره‌مندی مساوی از بیت المال با حذف یارانه دهک های بالا به دست میاد.هرچند بهترین کار حذف سوبسید کالاها و متقابلا افزایش حقوق مردم در سطح بین المللی است.
بر اساس این گزارش حذف یارانه نقدی دهکهای پردرآمد از برنامه هایی بود که دولت یازدهم همزمان با انتخاب شدن بر آن تاکید کرد.محمدباقر نوبخت در تشریح برنامه های اقتصادی دولت با بیان اینکه قانون هدفمندی یارانه‌ها با شکل فعلی ادامه می‌یابد و دولت یازدهم قصد دارد به برخی دهک‌ها یارانه کالایی بدهد، اظهار کرد: طبق ماده 7 قانون هدفمندی یارانه‌ها دولت مجاز است حداکثر تا 50 درصد از درآمدهای ناشی از افزایش قیمت حامل‌های انرژی را به نسبت درآمد خانوارها بین سرپرست خانوار تقسیم کند.
وی با بیان اینکه متاسفانه دولت در مرحله اول اجرای این قانون به کلیه دهک‌ها یارانه یکسان پرداخت کرد، افزود: در واقع تعدادی از دهکهای پر درآمد که به این یارانه نیاز نداشتند نیز این مبلغ را دریافت کردند.
وی با اشاره به اینکه 3.5 میلیون بیکار معادل نیم درصد یک دهک جامعه را به خود اختصاص می‌دهد، خاطرنشان کرد: اگر دو دهک ثروتمند را از دریافت یارانه حذف کنیم می توانیم یارانه این 3.5 میلیون نفر را چهار برابر کنیم.
این موضوع بعد از استقرار دولت یازدهم نیز از سوی دولتمردان و شخص رئیس جمهور مطرح شد.