سکه و دلار منتظر دو اتفاق

کارشناسان می‌گویند کاهش بخشی از تحریم‌ها در پی مذاکرات هسته‌ای اخیر در ژنو، می‌تواند متغیر مهمی در مسیر پیش روی بازار باشد. علاوه‌بر این، تعیین تکلیف «وضعیت نرخ‌های سود بانکی» در نشست این هفته شورای پول و اعتبار نیز می‌تواند با تغییر جاذبه سپرده‌گذاری در بانک‌ها، بر جهت‌گیری نقدینگی و قیمت‌های کنونی موثر باشد.

بازار در انتظار دو اتفاق

در آخرین روز هفته گذشته نشانه‌های تثبیت نرخ ارز در بازار تهران با قوت بیشتر مشاهده می‌شد. نرخ دلار آمریکا پنج تومان افت کرد؛ ولی تغییرات نرخ آن باز هم در دامنه کمتری صورت ‌گرفت.

پس از مدت‌ها رقم 3 در جایگاه یکان نرخ دلار قابل‌رویت بود. در سال‌های گذشته تصورات نسبت به ریال روندی منفی را طی کرده است و همه از کم‌ارزش‌تر شدن آن سخن می‌گفتند. اخباری مبتنی بر حذف 3 صفر از اسکناس ریالی منتشر شد و امیدها نسبت به ریال ناامید شده بود، اما تغییر تعریف رند در اذهان بازاری‌ها از 5 به یک بعد از این سال‌ها می‌تواند بارقه امیدی برای تصحیح تصور ذهنی به ریال باشد. روز پنج‌شنبه بخش قابل‌توجهی از صرافان نرخ فروش دلار را 3 هزار و 3 تومان روی تابلو‌ها درج کردند. این نوع قیمت‌گذاری از سوی فعالان بازار در سال‌های اخیر نادر توصیف می‌شود. تا چند هفته پیش، صرافان قیمت دلار را با مضرب پنج محاسبه می‌کردند و تغییرات قیمت دلار حداقل با دامنه پنج تومان بود، اما چند روزی است که قیمت در سطح یک تومان تغییر می‌کند. به بیان ساده‌تر کف تغییرات از پنج تومان به یک تومان رسید.
این اتفاق نشانه‌ای از نتیجه دادن تلاش‌ها در دو ماه گذشته برای ثبات بخشی به بازار ارز است.
کمرنگ شدن سفته‌بازان
از تاثیرات مثبت تثبیت نرخ ارز، حذف سفته‌بازان از بازار است که نوسان بی‌مورد و کذایی قیمت‌ها را موجب می‌شدند. در روز پنج‌شنبه بازار یک بار دیگر شاهد تجمع دلالان خرد بود که خطر کنار گذاشته شدن را به صورتی جدی‌تر احساس می‌کنند. آنها دیگر مانند گذشته برای فروش دلار به رهگذاران اصراری ندارند و انگیزه کار را از دست داده‌اند. در گعده‌های جمعی حاشیه خیابان به شوخی پیشنهادهای کذایی را برای فروش دلار فریاد نمی‌زنند. برخی از بازگشت به کارهای گذشته خود سخن می‌گویند. بر خلاف دفعه پیش نیروهای انتظامی، حتی به صورت پراکنده در راسته صرافان حضور نداشتند و فضا آرام بود. پیش‌بینی می‌شود تثبیت نرخ ارز که پیرو کاهش بیشتر دامنه‌ نوسانات تایید می‌شود، امکان سوء‌استفاده دلالان از طریق سفته‌بازی را از بین برده، مکانیزم صادرات و واردات را بهبود ‌بخشد.
قیمت‌ها در بازار رسمی و غیر‌رسمی
روز پنج شنبه پس از آنکه دلار نرخ 3 هزار و 3 تومان را تجربه کرد با نرخ 3 هزار و 5 تومان به دادوستدها پایان داد.
تغییر در دامنه نوسانات برای سکه نیز رخ داد. نرخ سکه تصویر امامی در روز پنج‌شنبه هفته گذشته نسبت به روز پیش از آن با کاهش ناچیز هزار تومانی همراه بود. بهای نیم‌سکه 5 هزار تومان افزایش یافت و نرخ ربع سکه ثابت ماند. در همین راستا نرخ هر گرم طلای 18 عیار نیز تغییراتی ناچیز و منفی را تجربه کرد.
بانک مرکزی قیمت دلار آمریکا، پوند انگلیس و فرانک سوئیس خود را افزایش داد. تغییرات اعمال شده هیچ کدام از 5 تومان تجاوز نکردند. این کاهش دامنه نوسانات که توسط بانک مرکزی نیز بر نرخ‌ها اعمال شد، می‌تواند حاکی از ادامه روند قبلی آن به منظور تثبیت نرخ ارز باشد.
بازار و دو اتفاق مهم هفته جاری
گرچه بازار در حالت ثبات قرار دارد، اما دو عامل می‌تواند به تثبیت این وضعیت یا تحت‌تاثیر قرار دادن این روند کمک کند. عباس عراقچی معاون وزیر خارجه و یک عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای با مثبت خواندن نشست ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد: تصمیم‌های مهم در مذاکرات 16 و 17 آبان ایران و گروه 1+5 در ژنو به بحث گذاشته خواهد شد. کاهش بخشی از تحریم‌ها می‌تواند متغییر مهمی در آینده بازار باشد. در کنار مذاکرات هسته‌ای نشست شورای پول و اعتبار برای تعیین وضعیت نرخ سود نیز برای بازار مهم خواهد بود.
جلسات شورای پول و اعتبار به طور سنتی سه‌شنبه برگزار می‌شود، بنابر اعلام بانک مرکزی در این جلسه قرار است، راجع به نرخ سود بانکی تصمیم‌گیری شود. احتمال می‌رود یکی از تصمیم‌های این نشست به رسیمت شناخته شدن نرخ‌های غیر‌رسمی کنونی در بازار پول از سوی شورا باشد. تصمیم دیگر آزاد سازی احتمالی در این بازار است به گونه‌ای که بانک‌ها در امر سپرده گیری و تسهیلات بر اساس ضوابطی دارای اختیار عمل باشند. در حال حاضر به گفته برخی مدیران رقابت منفی بین بانک‌ها برای جذب منابع شکل گرفته است. متعادل سازی نرخ سود می‌تواند این وضعیت را تغییر دهد. با متعادل سازی نرخ‌ها بانک‌ها می‌توانند رقابت منفی کنونی را تغییر جهت داده و با ابزار بانکی اقدام به جذب منابع کنند. افزایش ورودی منابع به بانک‌ها موجب کاهش نقدینگی در دسترس افراد و کاهش حملات سفته‌بازانه به بازار‌های ارز و سکه خواهد شد.
در این هفته مذاکرات بین ایران و آژانس را شاهد خواهیم بود. نمایندگان اقتصادی در کنار نمایندگان سیاسی به گفت‌وگو می‌نشینند و تصمیماتی گرفته می‌شود. در این نشست نمایندگان بانک مرکزی، وزارت راه و وزارت صنعت و معدن حضور خواهند یافت. معاون وزیر امور خارجه، عراقچی در گفت‌و‌گوی ویژه خبری پنج‌شنبه شب شبکه دو سیما با اشاره به سوابق همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: ما همکاری خود را افزایش و گسترش دادیم تا به ابهامات پاسخ داده شود. گرچه برخی از آنها فراتر از موافقت‌نامه پادمان به شمار می‌رفت، ولی به علت آنکه ما به ابعاد صلح‌‌آمیز برنامه هسته‌ای خود اطمینان داشتیم، جمهوری اسلامی ایران تشخیص داد که برای رفع نگرانی‌های کاذب همکاری کند.
بازار جهانی
در حالی که قیمت هر اونس طلا در بازار آزاد 38 دلار کاهش پیدا کرد، پیش‌بینی‌ها حاکی از افزایش دوباره قیمت این فلز گرانبها است. تحلیلگران بازار طلا بر این باورند که افت تقاضا از سوی بانک‌های مرکزی بزرگ جهان به خصوص کشورهای درحال توسعه و نوظهور تاثیر زیادی بر کاهش قیمت جهانی طلا داشته است. شورای جهانی طلا در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرده است به رغم عملکرد ضعیف طلا در سال 2013 میلادی این فلز هنوز نقش مهمی در سبد سرمایه‌گذاری دارد و درخشش و جذابیت خود را از دست نداده است. این در حالی است که کاهش قیمت طلا از ابتدای سال 2013 میلادی تاکنون بیش از 60 میلیارد دلار به صندوق‌های سرمایه‌گذاری جهان زیان وارد کرده است؛ اما با این وجود روند صعودی هفته‌های گذشته بار دیگر نگاه‌ها را به سوی این فلز گرانبها جلب کرده است.
ادامه روند صعودی قیمت طلا در بازارهای جهانی موجب شد، تقاضا برای آن در بازار چین با افت رو به‌رو شود. بانک مریل لینچ آمریکا پیش‌بینی کرده است که قیمت طلا به زودی بار دیگر به بیش از 1500 دلار افزایش خواهد یافت. طلا بدترین عملکرد قیمتی را از سال 1997 میلادی تاکنون داشته است و از ابتدای سال 2013 کاهش 20 درصدی را تجربه کرد، اما تحلیل‌های وال استریت حاکی از آن است که قیمت طلا بار دیگر افزایش خواهد یافت. البته گروهی هستند که روند افزایشی قیمت طلا را غیر‌منطقی توصیف می‌کنند. این گروه با اشاره به اجرای محرک پولی توسط فدرال رزرو آمریکا و افزایش 70 درصد قیمت طلا می‌گویند این روند به هیچ وجه منطقی نبوده و کاهش 20 درصدی قیمت آن در سال 2013 میلادی بخشی از این واقعیت را نمایان کرده است. به نظر می‌رسد، اظهارنظر‌های ضد و نقیض در مورد نرخ طلا همچنان ادامه دارد و اعلام نتایج نشست فدرال رزرو آمریکا نتوانست به آنها پایان دهد.
قیمت طلا از 1250 دلار در اواسط اکتبر به بیش از 1310 دلار رسیده، و همین امر پیش‌بینی‌های افزایشی را موجب شده است. به اعتقاد تحلیلگران دسترسی به سطح مقاومتی 1500 دلار مستلزم آن است که سطح 1433 دلار شکسته شود. در بازار ارز نیز نرخ برابری یورو و پوند نسبت به دلار کاهش یافت. طی ماه گذشته دلار عملکرد قیمتی مناسبی نداشت، ولی چند روزی است که بازار‌ها شاهد افزایش هرچند ناچیز نرخ برابری آن نسبت به برخی از ارزهای اروپایی هستند. با این وجود کاهش نسبتا شدید نرخ دلار نسبت به ین ژاپن حاکی از آن است که دلار روند مثبت را در همه دنیا دنبال نمی‌کند.