به گزارش سایت طلا، به موجب قانون مدنی، مهریه یکی از اصلی‌ترین حقوق مالی زوجه محسوب می‌گردد و زوجه نسبت به دخل و تصرف در آن اختیار مطلق خواهد داشت.
زوجه حق دارد رجوع به مهریه کند و یا هرطور که بخواهد در مهریه خود تصرف داشته باشد یا به طور کلی مهریه خود را ببخشد این دین را از ذمه شوهر بردارد. احتمال دارد بعضی از افراد که تمایل دارند این عمل حقوقی را انجام دهند، تصور کنند که مهریه بخشیده شده نیز همچون طلاق مستلزم رعایت شرایط خاصی است. وکیل طلاق در ادامه به بررسی بیشتر موضوع رجوع به مهریه خواهد پرداخت.
رجوع از مهریه بخشیده شده چیست؟
همانطور که اشاره شد، مهریه حق مسلم زوجه بوده و به موجب قانون، زوجه مالک مهریه خواهد بود. از این رو، زوجه قادر خواهد بود هرگونه رفتاری که صلاح بداند با مهریه خود انجام دهد. از جمله اینکه می‌تواند آن را به شوهر خود بذل نماید. در طول زندگی و به ویژه با مطرح شدن موضوع طلاق، به طور معمول خانم‌ها تمایل دارند که مهریه بخشیده شده خود را دوباره مطالبه نمایند. به این عمل یعنی مطالبه مجدد مهریه بخشیده شده از طریق زوجه اصطلاحا رجوع به مهریه پس از بذل می‌گویند.
مهریه بخشیده شده
پیش از آنکه نسبت به بذل و بخشش مهریه خود اقدام نمایید، بهتر است ابتدا با قوانین و انواع روش‌های بخشش مهریه آشنایی یابید. در حقیقت بهتر است به منظور کسب اطلاعات لازم در خصوص انواع روش‌های بخشیدن مهریه از کمک وکیل طلاق توافقی مجرب بهرمند گردید. در پاره‌ای از شیوه‌های بخشیدن مهریه زن حق پس گرفتن مهریه بخشیده شده را ندارد. زن این امکان را دارد تا به طریق گوناگونی مهریه خود را بذل نماید.
به طور مثال می‌تواند به دفترخانه مراجعه نموده و مهریه خود را به صورت کامل یا جزئی از آن را بذل کند. حتی این امکان را دارد که مهریه خود را به مرد هبه کند. مهریه حق مسلم زن بوده و تا مادامی که این حق را به مرد بذل نکند، شوهر موظف به پرداخت کامل مهریه خواهد بود. در موارد دیگر هم زوجه به منظور قطع رابطه زوجیت و به هنگام انواع طلاق اعم از خلع و مبارات مهریه خود را بذل می‌نماید. در این قسم از طریق بذل مهریه زن این حق را دارد که در صورت پشیمانی از بذل مهریه، مجددا تقاضای مطالبه مهریه خود را داشته باشد. البته ناگفته نماند که در همه طلاق‌ها و طریق بذل مهریه این حق قابل اجرا نخواهد بود.
۱- ابراء مهریه
از جمله طرق بذل مهریه باید به ابراء مهریه اشاره داشت. در این شیوه زوجه باید به همراه شوهرش به دفتر ثبت اسناد مراجعه نماید. زوجه با امضا کردن سند ابراء مهریه در دفتر ثبت اسناد، این حق خود را به کلی به شوهر بذل می‌کند. فراموش نکنید که حضور شوهر در تنظیم سند ابراء مهریه الزامی است. با این عمل زن دینی که از مهریه بر ذمه شوهر قرار دارد را کاملا ساقط می‌کند. در این روش بخشش مهریه، زوجه پس از امضای سند به هیچ عنوان حق رجوع به مهریه را نخواهد داشت. به طور کلی رجوع از مهریه بخشیده شده در شیوه ابراء مهریه قابل انجام نیست.
۲- بذل مهریه
مطمئنا معنای کلمه بذل را می‌دانید. بذل در لغت به معنای بخشش است. لازم به ذکر است که هدیه دادن هم یکی دیگر از معانی بذل محسوب می‌گردد. این شیوه بخشش مهریه اغلب مورد استفاده در طلاق خلع و مبارات است. به بیانی بهتر، هنگامی که زوجه از همسر خود متنفر است، صرفا جهت طلاق و جدایی در تلاش است. در این شرایط برای او مهریه و حق و حقوق اهمیتی ندارد. بنابراین در این سبک از طلاق، زوجه مهریه خود را بذل نموده تا از زوجیت رهایی یابد. در بذل مهریه زوجه در ازای طلاق مهریه‌اش را به صورت کامل و یا جزئی از آن بذل می‌کند. لازم به توضیح است که در این شیوه زوجه در صورت وجود شرایطی حق رجوع خواهد داشت.
۳- بذل بلارجوع مهریه
چنانچه زن و شوهر بر حسب طلاق خلع از هم طلاق بگیرند و زن به واسطه بذل بلارجوع مهریه خویش را بذل نموده باشد، امکان رجوع از مهریه بخشیده شده کاملا از وی سلب می‌شود. یعنی، حتی اگر زوجه طی یک اظهارنامه به شوهر نسبت به رجوع از بخشش مهریه اقدام نماید، باز هم رجوع ثبت نخواهد شد. در بعضی از موارد زوجه جهت ثبت سندی با هدف رجوع از مهریه بخشیده شده اقدام نموده و به دفترخانه ثبت اسناد مراجعه می‌نماید. اما چنانچه در دفترچه طلاق ایشان بذل بلارجوع درج گردیده باشد، رجوع زوجه از مهریه بخشیده شده میسر واقع نشده و رای نهایی از طریق دادگاه اعلام می‌گردد.
تا به اینجا با انواع روش‌های بخشیدن مهریه آشنایی پیدا کردید. در ادامه وکیل طلاق توافقی به صورت مختصر مواردی که زوجه حق رجوع به مهریه بعد از بذل آن را دارد، شرح خواهیم داد:
۱- هنگامی که زوجه در ازای طلاق، مهریه خود را به شوهر بذل می‌کند.
بخشیدن مهریه تنها در طلاق از نوع خلع و مبارات صورت می‌پذیرد. در فقه و حقوق اسلامی، خلع و مبارات یک نوع طلاق توافقی هستند که طی آن زوجه با بخشیدن مالی به شوهر از او جدا می‌شود. این طلاق به زمانی مربوط بوده که زوجه به قدری نسبت به شوهر کراهت دارد که راضی شود با پرداخت پول از زوجیت او رهایی یابد.
این مال می‌تواند مهریه زوجه و یا معادل آن باشد. در جامعه نیز از اصطلاح «مهرم حلال و جانم آزاد» برای این نوع از طلاق استفاده می‌شود. از این رو، زوجه با پرداخت مالی به مرد از وی درخواست طلاق می‌کند.
چنانچه زوجه در ایام عده طلاق از بخشش خود رجوع کند و به عبارتی پشیمان شود، طلاق منتفی خواهد بود. بدین معنی که باز هم زن و شوهر محسوب می‌گردند و مانند این است که هیچ طلاقی واقع نگردیده است. بنابراین در این شرایط زوجه امکان پس گرفتن مهریه بخشیده شده را تا اتمام مدت عده خواهد داشت.
۲- هنگامی که زوجه مهریه خود را به شوهر هبه می‌کند.
به این صورت که بیان می‌کند من مهریه خود را به تو بذل کردم یا بخشیدم. در این شرایط همچون دیگر حالات هبه، وظیفه شوهر نسبت به پرداخت مهریه به صورت کلی از بین نمی‌رود. به این دلیل که زوجه این امکان را دارد که در صورت وجود شرایطی مجددا مهریه بخشیده شده خود را مطالبه کند. اعم از اینکه طلاق واقع شده باشد یا نشده باشد.
در چه صورتی زن نمی‌تواند مهریه بخشیده شده را پس بگیرد؟
مواردی که زوجه نمی‌تواند به مهریه خود رجوع کند، به طور کلی عبارتند از :
اقرار زوجه مبنی بر اخذ مهریه از سوی شوهر؛
ابراء مهریه از طریق زوجه؛
هبه مهریه‌ای که به صورت دین بر ذمه شوهر است؛
هبه مهریه‌ای که هبه به صورت معوض باشد و عوض هم به زوجه داده شده است؛
در شرایطی که مهریه هبه شده عین معین است و از مالکیت مرد بیرون آمده باشد؛
در صورت مرگ شوهر؛
در صورت صلح مهریه چه به نحو معوض چه به صورت رایگان؛
مطالبه مجدد مهریه بخشیده شده بعد از اتمام عده در طلاق خلع و مبارات
سوالات متداول
معنی رجوع از مهریه بخشیده شده
به مطالبه مجدد مهریه بخشیده شده از طریق زوجه اصطلاحا رجوع به مهریه پس از بذل می‌گویند.
در چه صورتی مهریه بخشیده را می توان پس گرفت؟
هنگامی که زوجه در ازای طلاق، مهریه خود را به شوهر بذل می‌کند.
هنگامی که زوجه مهریه خود را به شوهر هبه می‌کند.
شرایطی که زن نمی تواند مهریه بخشیده شده را پس بگیرد
اقرار زوجه
ابراء مهریه
هبه مهریه
هبه مهریه معوض
هبه مهریه عین معین
در صورت مرگ شوهر
در صورت صلح مهریه
مطالبه مجدد مهریه بخشیده شده بعد از اتمام عده در طلاق خلع و مبارات