مراکز انتقال خون برای اهدا، مقررات و استاندارهایی دارند که به نفع اهداکننده و گیرنده خون است. یکی از رفتارهایی که همواره مورد سئوال قرار میگیرد، انجام حجامت و اهدای خون است که در این گزارش به آن پرداخته شده است. به عنوان مثال، مصرف برخی داروها یا برخی بیماریها میتواند موجب معافیت از اهدای خون برای حفظ سلامت اهداکننده خون و حفظ سلامت دریافت کننده خون باشد.
معافیت از اهدای خون ممکن است موقت یا دائم باشد. معافیت موقت از اهدای خون موجب ممانعت از پذیرش داوطلبان در مدت زمان مشخصی میشود که داوطلب اهدا، پس از گذراندن این زمان دوباره واجد شرایط مراجعه و بررسی خواهد بود اما معافیت دائم موجب ممانعت دائمی است و فرد تا آخر عمر از پذیرش و اهدای مجدد خون محروم است.
افرادی که حجامت میکنند تا یک سال از اهدای خون معاف هستند
به دلیل حفظ سلامت خون اهداکنندگان و دریافت کنندگان همچنین به دلیل اینکه عروق کسانی که حجامت میکنند باز شده است، این افراد تا یک سال از اهدای خون معاف هستند همچنین معافیت از اهدای خون به دلیل «خالکوبی» (تاتو) دائمی نیست اما افراد با سابقه انجام تاتو، طب سوزنی، سوراخ کردن گوش، حجامت، الکترولیز(روشهای رفع موهای زاید) یا زالو درمانی با زالو غیرپرورشی ۱۲ ماه از اهدای خون معاف هستند.
نکته مهم در معافیت های اهدای خون آن است که افراد معاف شده تحت هر شرایطی نباید در زمان معافیت اقدام به مراجعه و اهدای خون کنند زیرا در این صورت اهدای خون میتواند تهدید جدی برای سلامت خود آنها و یا دریافتکنندگان خون آنان باشد.
از زمان ورود هر میکروب به بدن تا تشخیص آلودگی، مدت زمانی طول میکشد که به آن «دوره پنجره» میگویند و در این محدوده زمانی، تشخیص آلودگی به میکروب با هیچ فناوری آزمایشگاهی ممکن نیست.
رفتارهای پرخطر و غیربهداشتی با احتمال انتقال آلودگیهای میکروبی به بدن همراه است؛ بنابراین در صورتی که افراد از زمان انجام این رفتارها تا بررسی آزمایشگاهی در دوره پنجره آلودگی باشند، تشخیص آلودگی به میکروب میسر نیست و ممکن است در عین حالی که افراد از نظر آزمایشگاهی به طور کاذب سالم تشخیص داده شوند، آلوده به میکروب باشند و با اهدای خون و مصرف فرآوردههای آن موجب انتقال این آلودگی به دیگران شوند.
خونهای اهدایی در ایران از سالمترین خونهای اهدایی در جهان است و انتقال خون ایران سختگیرانهترین استانداردها را هم برای سلامت اهداکننده و گیرنده خون را بکار می گیرد.
لزوم فرهنگ سازی برای بازگشت داوطلبان اهدای خون معاف شده به جمع اهداکنندگان خون
معاون آموزشی و پژوهشی موسسه عالی طب انتقال خون بر لزوم فرهنگسازی برای بازگشت داوطلبان اهدای خون معاف شده به جمع اهداکنندگان خون تاکید کرد.
مهتاب مقصودلو با اشاره به دستاوردها و نتایج یک پژوهش بر روی دلایل معافیت بخشی از داوطلبان اهدای خون در ۱۰ استان و در بازه زمانی سال های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ افزود: تغییر الگوهای رفتاری جامعه از دلایل اصلی معافیت داوطلبان اهدای خون از انجام این کار ارزشمند است که باید تصمیمگیران برای الگوسازی فرهنگی در این حوزه اقدام جدی انجام دهند.
وی ادامه داد: بیش از ۵۰ درصد افرادی که از اهدای خون معاف شده بودند با آگاهی از شرایط اهدای خون توانستند بعد از گذران دوره زمانی معافیت به جمع اهداکنندگان خون بپیوندند و در این میان اهداکنندگان بار اولی و بانوان داوطلب اهدای خون که معاف شدهاند، کمتر از سایر افراد به جمع اهداکنندگان خون بازگشتهاند.
معاون موسسه آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون گفت: تبعیت از استانداردهای مربوطه بسیار مهم است و مشاورههای پزشکان با اهداکنندگان در اعلام دلایل معافیت اهدای خون به مراجعانی که برای بار اول به مراکز اهدای خون آمدهاند، بسیار ضرورت دارد که در این راستا آموزشهای ویژهای را در دستور کار قرار دادهایم.