دو علامت متفاوت در بازار طلا
افت‌و‌خیزهای طلا این روزها بسیاری را سردرگم کرده است که آیا الآن زمان مناسبی برای وارد شدن به بازار طلا است یا با تداوم کاهش قیمت طلا، بهتر است دست نگه داشته و منتظر قیمت‌های پایین‌تر بود؟
شاید این حرف چند ماه پیش، به‌خصوص بعد از سقوط‌های تاریخی طلا، در بازار جواهرات زیاد مورد توجه قرار نمی‌گرفت و دید غالب این بود که قیمت طلا به سرعت بازخواهدگشت و بهتر است که از این فرصت ایجادشده استفاده کرده و طلا خریداری کرد؛ اما تداوم قیمت‌های پایین و حتی در سراشیبی قرار گرفتن دوباره قیمت از همان سطوح، خریداران جواهر را نیز به این نتیجه رساند که باید پیش‌فرض‌های خود را در مورد بازار طلا کنار بگذارند و تحلیل بهتری از بازار طلا داشته باشند. «دنیای اقتصاد» در گزارشی به‌دنبال پاسخی به این سوال بوده است که چگونه می‌توان آینده بازار را حدس زد. پاسخ به این سوال از این رو اهمیت دارد که در بازار داخلی نیز همزمان با افت اونس جهانی، ارزش سکه نیز در حال نزول است. افت سکه در هفته جاری به گونه‌ای بوده است که برخی از فعالان بازار نسبت به تناسب افت سکه نسبت به ارزش اونس هشدار داده‌اند. به گفته آنان، اگر روند بی‌تناسبی شکل بگیرد، سکه طلا به خارج از کشور قاچاق می‌شود.
بی‌خبری، خوش خبری است
بازار ارز و سکه با دو اتفاق متفاوت روبه‌رو است، در بازار ارز فاصله قیمت خرید و فروش نسبت به قبل کاهش یافته است، علامتی که صرافان آن را به معنای تثبیت قیمت‌ها در سطح کنونی می‌دانند، اما در بازار سکه بی‌تناسبی افت قیمت با اونس جهانی هشدار نسبت به عکس شدن مسیر قاچاق را به‌دنبال داشته است. به گفته فعالان اگر قیمت سکه همچنان و بدون تناسب با افت اونس کاهش یابد، احتمال قاچاق سکه طلا به خارج از ایران تشدید می‌شود. اونس طلا نیز روز گذشته کماکان مسیر افت را دنبال کرد، گرچه از شدت آن در مقایسه با روزهای قبل کاسته شده است.
قیمت سکه طرح جدید در بازار تهران، دیروز قدری بالا رفت. این در حالی بود که نرخ هر اونس طلای جهانی دیروز نیز مسیر نزولی خود را دنبال می‌کرد. نیم سکه و ربع سکه نیز، در روز چهارشنبه افت قیمت ثبت کردند. در خصوص نوسانات قیمت سکه و رابطه اش با طلای جهانی اظهار نظرهای متنوعی صورت گرفته است. عده‌ای از صرافان راسته بازار معتقدند مساله قیمت سکه در درجه اول تابع عرضه و تقاضاست و نمی‌توان دلیل خاصی برای هر نوسان قیمتی که سکه متحمل می‌شود، پیدا کرد.
یکی از صرافان نیز درخصوص آینده سکه گفت: اگر قیمت سکه بیش از حد کاهش یابد، کشورهای خارجی به وارد کردن سکه ما روی خواهند آورد. به نظر کارشناسان این امر معقول نیست. وقتی کشور ایران نیازمند ذخایر طلا است، صادر کردن آن به خارج به هیچ‌وجه منطقی نیست. در هفته‌های اخیر چندین بار دیده شد که سکه با احتساب نسبت وزنی آن به اونس، کاهش شدید‌تری از قیمت جهانی طلا داشته است. در این حالت سکه با سرعت بیشتری نسبت به اونس پایین خواهد آمد. فعالان اقتصادی ایران صادرات طلا را غیر‌منطقی و به ضرر اقتصاد کشور می‌دانند. آنها معتقدند صادرات طلا پیامد‌هایی منفی در پی خواهد داشت و باید جلوی قاچاق آن را گرفت.
نرخ ارز
دلار آمریکا در بازار داخلی، دیروز صبح، افزایش قیمت قابل‌توجهی ثبت کرد. صرافان معتقدند بازار تهران مسیری رو به ثبات را پیش گرفته و این امر در کاهش اختلاف نرخ خرید و فروش دلار قابل‌رویت است. آنها بر این باورند که اگر این اختلاف باز هم کمتر شود، نشانه‌ای مثبت از پویایی و ثبات توام بازار را به تصویر خواهد کشید. یکی از صرافان نیز در پاسخ به سوالی پیرامون آینده دلار در ایران گفت: دلار قابلیت کاهش قیمت را دارد، اما این امر بعد از اتمام مذاکرات و نهایی شدن توافقات صورت خواهد گرفت. در آن زمان قیمت دلار به آرامی پایین خواهد آمد و به نظر من روی 2 هزار و 800 تومان متوقف خواهد شد. به‌علاوه تثبیت نسبی نرخ دلار که از اوایل شروع به کار دولت جدید آغاز شده است، در بیرون راندن دلالان از بازار بسیار مفید بود. به‌رغم اینکه دیروز، دلالان معرکه گرمی برپا کرده بودند، صرافان راسته بازار معتقد بودند که تعداد آنها کم شده و از این کمتر هم خواهد شد.
طلای جهانی
قیمت هر اونس طلای جهانی، دیروز، برای چندمین روز متوالی کاهش یافت. افت قیمت طلا، که به واسطه گسترش نگرانی‌ها در خصوص قطع سیاست محرک پولی آمریکا شروع شده بود، مدتی است که بی‌وقفه مسیر نزولی خود را دنبال می‌کند. نگرانی‌ها نسبت به متوقف شدن محرک پولی 85 میلیارد دلاری فدرال رزرو آمریکا تاثیر زیادی بر افت شدید قیمت طلا در روزهای اخیر داشته و موجب شده تا قیمت این فلز زرد به پایین‌ترین سطح خود در 5 ماه اخیر برسد. وزارت کار آمریکا قرار است روز جمعه تازه‌ترین گزارش خود در خصوص وضعیت بیکاری و اشتغال در ماه نوامبر را منتشر کند. نظرسنجی رویترز از کارشناسان اقتصادی نشان می‌دهد که آمریکا طی ماه گذشته 183 هزار فرصت شغلی جدید ایجاد کرده است. این رقم با مقدار هدف‌گذاری‌شده توسط سران اقتصادی این کشور متناسب است. نایل آمدن آمریکا به سطح اقتصادی مورد نظر مسوولان این کشور به معنی افزایش احتمال قطع محرک پولی و افزیش نرخ بهره در آمریکا است؛ یعنی اگر آمریکا به مقادیر مورد نظرش رسیده باشد، انقباضی کردن سیاست‌های پولی خود را شروع خواهد کرد و این امر برای طلا بسیار خطرناک است؛ چراکه بخش قابل‌توجهی از تقویت طلا در سال‌های اخیر به واسطه اجرای محرک پولی توسط فدرال رزرو حادث شده است.
بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر این باورند که قیمت طلا در آینده نزدیک با کاهش بیشتری روبه‌رو خواهد شد و به کمتر از 1200 دلار خواهد رسید. تحلیلگران اقتصادی معتقدند که عدم افزایش قیمت طلا به بیش از 1226 دلار نشانگر ادامه روند نزولی تقاضا در بازارهای جهانی است و سطح مقاومتی بعدی برای طلا 1195 دلار خواهد بود. کارشناسان اقتصادی بانک «مریل لینچ» آمریکا رشد نرخ بهره بانکی، تقویت ارزش دلار و نا‌اطمینانی‌ها به کاهش محرک پولی آمریکا را سه دلیل سقوط قیمت طلا به 1100 دلار در سال 2014 می‌دانند. برخی دیگر از تحلیلگران اقتصادی نیز بر این باورند که روند صعودی شاخص سهام آمریکا در سال 2014 میلادی نیز ادامه خواهد یافت و این مساله فشار زیادی را بر قیمت طلا وارد خواهد کرد.
خروج از بحران
وقوع بحران مالی آمریکا در سال 2008 میلادی یکی از مهم‌ترین موضوعات یک دهه اخیر جهان است که دامنه آن با فاصله زمانی کوتاهی به اروپا و آسیا کشیده شد. عمده کارشناسان اقتصادی معتقدند، علت اصلی افزایش قیمت طلای جهانی در سال‌های اخیر، بحران اقتصادی آمریکا بود، که از سال 2008 آغاز گشت، اما در خصوص علت اصلی گرفتار شدن در بحران، تحلیلگران اظهارنظرهای متنوعی ارائه می‌دهند. عده‌ای از آنها معتقدند رخت بر بستن اعتماد از بازار این کشور بحران بزرگ اقتصادی را موجب شده بود. محققان اجتماعی اعتماد را یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های اجتماعی می‌دانند. آنها معتقدند که این سرمایه اجتماعی از یک جهت بسیار مهم‌است و با سایر سرمایه‌ها تفاوت دارد. به‌رغم سایر سرمایه‌ها که با مصرف، مقدارشان کم می‌شود، سرمایه‌ای مانند اعتماد با استفاده شدن نه‌تنها کم نمی‌شود، بلکه تقویت هم می‌شود.
کارشناسان اقتصادی معتقدند که کاهش قیمت طلا، نشانه‌ای مثبت است. تضعیف طلا به معنی بهبود اوضاع اقتصادی جهان است و با توجه به تمایل اقتصاد داخلی، به گسترش روابط با کشورهای دیگر، این امر برای ما نیز خبر خوشی است.
در خصوص اخبار مثبت برای بازار داخلی، می‌توان به یکی از گزارش‌های اخیر «وال استریت ژورنال» نیز اشاره کرد. بر اساس گزارش مزبور چند شرکت آمریکایی و اروپایی در حال آماده شدن برای حضور مجدد در بازار ایران، پس از کاهش تحریم‌ها، به موجب توافق ژنو هستند. تاثیر ناشی از کاهش تحریم‌ها بر کالاهایی که این شرکت‌ها می‌فروشند، چندان قابل‌توجه نیست؛ اما با توجه به تسهیل محدودیت‌ها در زمینه پرداخت‌ها می‌تواند موجبات گشایش در تجارت ایران با کشورهای خارجی را فراهم آورد.