احساس سوزش در اطراف مقعد می‌تواند یک علامت ناراحت کننده باشد که ناشی از شرایط مختلف آنورکتال مانند هموروئید، پارگی مقعد، شقاق و غیره است. سوزش مقعد می‌تواند بسیار ناراحت کننده باشد و روال روزانه شما را مختل کند. درمان سوزش مقعد بسته به علت زمینه‌ای ممکن است برای هر فردی متفاوت باشد.
در این مقاله، دلایل احساس سوزش در اطراف مقعد و گزینه‌های درمانی موجود، از جمله درمان‌های خانگی و تغییر سبک زندگی را بررسی خواهیم کرد.
علل شایع سوزش در اطراف مقعد
علل مختلفی برای سوزش مقعد وجود دارد. قدم اول برای تشخیص علت، مراجعه به یک جراح عمومی یا پزشک متخصص بیماری‌های مقعدی است. معمولا دکتر با انجام معاینات بالینی عارضه را تشخیص می‌دهد. اما اگر علت دقیق با معاینه قابل تشخیص نبود، انجام آزمایشات و روش‌های تشخیصی کولونوسکوپی، سونوگرافی، سیگموئیدوسکوپی و غیره تجویز می‌شود.
برخی از دلایل رایج برای سوزش مقعد عبارتند از:
یبوست
یبوست یک اختلال گوارشی شایع است که با حرکات کم روده یا مشکل در دفع مدفوع مشخص می‌شود. معمولاً به دلیل کمبود فیبر در رژیم غذایی، کم آبی بدن یا سبک زندگی کم تحرک ایجاد می‌شود. یکی از علائم یبوست احساس سوزش در نزدیکی مقعد است که می‌تواند ناشی از دفع مدفوع سفت و خشک باشد. سایر علائم یبوست عبارتند از:
حرکات روده سخت و خشک
درد در ناحیه مقعد هنگام مدفوع
میل مکرر و مداوم به مدفوع
نفخ یا گرفتگی در ناحیه شکم
برخی از تغییرات سبک زندگی و درمان‌های خانگی می‌توانند احساس سوزش اطراف مقعد ناشی از یبوست را تسکین دهند.
بهداشت ناحیه آنال
یکی از نکات مهم، رعایت بهداشت این بخش از بدن است. ناحیه آنال کاملا حساس است. به همین دلیل تمیز نشدن پوست اطراف مقعد بطور کامل، می‌تواند باعث تجمع انواع میکروب و باکتری‌ها در این بخش شده و در نهایت تحریکات پوستی را به دنبال داشته باشد.
از سوی دیگر استفاده از مواد شوینده شیمیایی مثل صابون و همچنین دستمال مرطوب ممکن است باعث بروز حساسیت و تحریک پوست این ناحیه شود.
هموروئید (بواسیر)
هموروئید بیماری رایجی که با نام بواسیر هم شناخته می‌شود، سیاهرگ‌های متورم در راست روده و مقعد هستند. آن‌ها می‌توانند به دلایل مختلفی از جمله یبوست، بارداری، چاقی و نشستن طولانی مدت ایجاد شوند. هموروئیدها می‌توانند داخلی یا خارجی باشند و در هنگام اجابت مزاج باعث ناراحتی، درد و خونریزی شوند. یکی از علائم هموروئید احساس سوزش در اطراف مقعد است. این احساس در اثر تحریک وریدهای متورم ایجاد می‌شود.
سایر علائم هموروئید عبارتند از:
درد هنگام دفع مدفوع
درد شدید، خارش و ناراحتی در ناحیه مقعد
ترشح چرک یا مایع از مقعد
مدفوع خونی یا روی دستمال توالت بعد از پاک کردن
گزینه‌های درمانی برای سوزش مقعد ناشی از بواسیر ممکن است شامل کرم‌ها، پمادها و شیاف‌های بدون نسخه و همچنین تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی باشد. در موارد شدید، مداخله جراحی یعنی بستن باند لاستیکی یا هموروئیدکتومی ضروری است.
شقاق مقعد
شقاق مقعدی پارگی یا بریدگی در پوشش داخل یا اطراف مقعد است. این می‌تواند ناشی از دفع مدفوع سفت، اسهال یا زایمان باشد. درد و سوزش مقعد شدید به هنگام دفع از علائم رایج شقاق یا فیشر مقعدی است. سایر علائم این بیماری به شرح زیر است:
بریدگی‌ها و ترک‌های ریز در ناحیه مقعد
برآمدگی پوست مقعد در اطراف پارگی
احساس سوزش در مقعد
درد شدید در نزدیکی مقعد، به ویژه هنگام دفع مدفوع
خون در مدفوع یا روی دستمال توالت پس از پاک کردن
خارش در ناحیه مقعد
گزینه‌های درمانی برای این بیماری ممکن است شامل پماد برای شقاق مقعدی، داروهای ضد درد، نرم کننده‌های مدفوع و غیره باشد. در موارد شدید، پزشک ممکن است درمان جراحی و اسفنکتروتومی داخلی جانبی را پیشنهاد دهد.
پروکتیت
پروکتیت وضعیتی است که با التهاب رکتوم مشخص می‌شود و می‌تواند باعث ناراحتی و تحریک شود. پروکتیت می‌تواند توسط عوامل مختلفی از جمله عفونت، بیماری التهابی روده و پرتودرمانی ایجاد شود. یکی از علائم شایع پروکتیت، احساس سوزش در رکتوم یا مقعد است. سایر علائم پروکتیت عبارتند از:
درد هنگام دفع مدفوع
اسهال مداوم
خون هنگام دفع مدفوع
ترشحات مخاطی یا چرک مانند از مقعد
میل مکرر به مدفوع
درمان احساس سوزش در اطراف مقعد ناشی از پروکتیت معمولاً شامل رسیدگی به علت اصلی التهاب است و ممکن است شامل داروها، تغییر شیوه زندگی یا جراحی در موارد شدید باشد.
IBD (بیماری التهابی روده)
بیماری التهابی روده (IBD) به گروهی از شرایط مزمن اطلاق می‌شود که بر دستگاه گوارش تأثیر می‌گذارد. دو نوع اصلی IBD بیماری کرون و کولیت اولسراتیو هستند. علائم IBD شامل موارد زیر است:
درد شکم
سوزش مقعد
اسهال
کاهش وزن
مدفوع خونی
احساس خستگی مداوم
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، تغییر سبک زندگی و مصرف داروها طبق نظر پزشک ضروری است.
اسهال
اسهال وضعیتی است که شامل اجابت مزاج مکرر و آبکی است. این می‌تواند در اثر عوامل مختلفی مانند عفونت، عدم تحمل غذایی و بیماری التهابی روده ایجاد شود. اسهال همیشه مقعد را نمی‌سوزاند اما پاک کردن بیش از حد ناحیه مقعد می‌تواند منجر به تحریک پوست و احساس سوزش در اطراف مقعد شود.
اگر اسهال بیش از چند روز ادامه داشت یا با علائم دیگری مانند تب یا کم آبی همراه بود، باید به پزشک مراجعه کرد.
کلامیدیا یا سیفلیس
کلامیدیا و سیفلیس دو نوع عفونت مقاربتی (STIs) هستند. کلامیدیا توسط باکتری کلامیدیا تراکوماتیس و سیفلیس توسط باکتری ترپونما پالیدوم ایجاد می‌شود. یکی از علائم کلامیدیا یا سیفلیس می‌تواند احساس سوزش در مقعد و مجاری ادراری باشد. علائم کلامیدیا عبارتند از:
درد هنگام ادرار کردن
ترشح از آلت تناسلی یا واژن
درد یا خونریزی در حین رابطه جنسی
بثورات مقعدی
تب
لنف متورم
برای جلوگیری از گسترش بیشتر و عوارض بالقوه سلامتی، آزمایش و درمان برای STI مهم است.
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یک عفونت شایع مقاربتی است که هم مردان و هم زنان را درگیر می‌کند. بسیار مسری است و از طریق تماس پوست به پوست در طول فعالیت جنسی قابل انتقال است. HPV می‌تواند طیف وسیعی از علائم، از جمله احساس سوزش مقعد را ایجاد کند. سایر علائم ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) عبارتند از:
خارش مقعد
درد
خون ریزی
اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، مهم است که برای تشخیص و درمان به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
سرطان مقعد یا رکتوم
سرطان مقعد یا رکتوم نوعی سرطان است که بافت‌های مقعد یا راست روده را درگیر می‌کند. این یک بیماری جدی است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. سرطان آنورکتال همچنین می‌تواند باعث احساس سوزش در مقعد شود. برای دریافت تشخیص و برنامه درمانی مناسب، فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.
تشخیص
خارش و سوزش در مقعد توسط پروکتولوژیست بر اساس تاریخچه سلامت و شرح علائم شما تشخیص داده می‌شود. ممکن است برای بررسی علل خاصی مانند هموروئید یا شقاق، معاینه مقعدی لازم باشد.
اگر مشکوک به عفونت مقاربتی باشد، ممکن است یک سواب از ناحیه مورد نظر برای آزمایش عفونت انجام شود.
در صورت مشکوک بودن به عفونت قارچی می توان خراش‌های پوست را برای ارزیابی ارسال کرد.
درمان‌های خانگی و تغییر شیوه زندگی برای تسکین سوزش اطراف مقعد
در زیر لیستی از درمان‌های خانگی و پیشنهاداتی برای ایجاد تغییر در سبک زندگی برای از بین بردن احساس سوزش در مقعد وجود دارد.
درمان خانگی و گیاهی
اقدامات درمانی زیر کاملا در دسترس هستند و می‌توانند به بهبود فوری علائم شما کمک کنند:
رعایت بهداشت ناحیه مقعد: تعویض مرتب لباس زیر و شستشوی به اندازه مقعد برای بهبود علائم توصیه می‌شود.
حمام سیتز: نشستن در لگن آبگرم چندین مرتبه در روز و به مدت 10 تا 15 دقیقه می‌تواند تاثیر زیادی در کاهش و بهبود علائم شما داشته باشد.
مصرف آنتی بیوتیک و داروهای موضعی: اگر عفونت باعث ایجاد این حالت شده باشد، مصرف داروهای آنتی بیوتیک می‌تواند در کاهش علائم موثر باشد.
کمپرس سرد: استفاده از یک کیسه یخ روی موضع خارش می تواند علائم شما را تا حدی کاهش دهد.
پرهیز غذایی: پرهیز از مصرف کافئین و مواد غذایی تند می تواند به کاهش علائم شما کمک کند.
مصرف داروهای ملین و روان کننده: یکی از موارد مهم در درمان سوزش مقعد، جلوگیری و درمان یبوست است. زیرا وقتی دچار یبوست و سختی مدفوع هستیم، فشار بیشتری به ناحیه مقعد وارد می‌شود که باعث احساس سوزش بیشتر در این ناحیه خواهد شد.
استفاده از برخی داروهای گیاهی: استفاده موضعی از گیاهانی مثل آلوئه ورا و دانه گشنیز به دلیل خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی که دارند، به کاهش علائم شما کمک می‌کند.
درمان دارویی
برخی از داروها و پمادهای زیر برای کاهش علائم سوزش مقعد استفاده می‌شود که البته قبل از استفاده از آن ها بهتر است با پزشک مشورت کنید:
پماد نیتروگلیسیرین: این دارو با کاهش انقباض مقعد، به بهبود علائم شما کمک می‌کند.
پماد لیدوکائین: این پماد یک داروی بی حس کننده است که بطور موقت می‌تواند علائم سوزش مقعد را کنترل کند.
بعد از اینکه سوزش کمی تسکین پیدا کرد، پزشک برای درمان عامل اصلی این عارضه اقدامات لازم را انجام می‌دهد.
بخشی از مقاله سوزش مقعد از:
www.piles-doctor.com/burning-sensation-around-anus