تاسیس دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یکی از مشاغل مورد علاقه فارغ‌التحصیلان حقوق است. بنابراین اطلاع از شرایط و نحوه تاسیس دفاتر خدمات الکترونیک قضایی می‌تواند آنها را در مسیر رسیدن به این شغل کمک کند.
در سال‌های گذشته تشکیل دفاتر خدمات الکترونیک قضایی بر اساس فراخوان‌های گاه‌به‌گاه قوه قضاییه انجام می‌شد و اغلب این امتیاز به اشخاصی مانند سران دفاتر اسناد رسمی و قضات بازنشسته و… می‌رسید. اما با تصویب آیین نامه اجرایی دفاتر و کانون خدمات الکترونیک قضایی توسط رئیس قوه قضاییه، برگزاری این آزمون از نظم و ضوابط مشخص‌تری برخوردار شد.
شرایط متقاضیان تاسیس دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
بر اساس آیین نامه اجرایی دفاتر و کانون خدمات الکترونیک قضایی مصوب ۱۴۰۱، صدور پروانه برای متقاضیان تاسیس دفاتر، منوط به احراز شرایط زیر است:
الف- شرکت در آزمون تخصصی و کسب حداقل هفتاد درصد نمره تراز میانگین یک درصد حائزان بالاترین نمره تراز؛
ب – دارا بودن حداقل سه سال سابقه کار مرتبط برای دارندگان مدرک کارشناسی یا سطح دو حوزه علمیه، دو سال برای دارندگان مدرک کارشناسی ارشد یا سطح سه حوزه علمیه و یک سال برای دارندگان مدرک دکتری تخصصی یا سطح چهار حوزه علمیه.
آزمون تاسیس دفاتر خدمات الکترونیک قضایی هر دو سال یک بار برگزار می‌شود که آخرین آزمون در سال ۱۴۰۱ برگزار شده است.
در حال حاضر دفترچه راهنمای آزمون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ۱۴۰۳ منتشر نشده است، اما پیش بینی می شود شرایط و منابع آزمون مطابق آزمون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ۱۴۰۱ باشد و تغییری نکند. بااینحال همچنان باید منتظر انتشار آگهی ثبت‌نام آزمون سال ۱۴۰۳ باشیم.
شرایط عمومی متقاضیان
رعایت شرایط و الزامات زیر برای متقاضیان تاسیس دفتر خدمات الکترونیک قضایی ضروری است:
الف – تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران؛
ب- پایبندی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران؛
پ- تدین به دین مبین اسلام و التزام عملی به احکام و اخلاق اسلامی؛
ت- دارا بودن مدرک کارشناسی یا بالاتر در رشته های مرتبط با حقوق، فقه و مبانی حقوق اسلامی و علوم قضایی از دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی یا مدرک سطح دو یا بالاتر از حوزه های علمیه؛
ج- دارا بودن کارت پایان خدمت یا معافیت دائم از خدمت نظام وظیفه برای داوطلبان مرد؛
چ- عدم محکومیت به انفصال دائم از خدمات دولتی و عمومی؛
ح- دارا بودن مدرک مهارت کار با رایانه از مراجع معتبر؛
خ – نداشتن سوء پیشینه موثر کیفری؛
د- عدم اعتیاد به مواد مخدر؛
ذ ـ عدم وابستگی به احزاب و گروهک های مخالف نظام جمهوری اسلامی ایران یا هواداری آنها.
چه افرادی نمی توانند در آزمون دفتر خدمات الکترونیک قضایی شرکت کنند؟
بر اساس ماده ۱۱ آیین نامه اجرایی دفاتر و کانون خدمات الکترونیک قضایی افراد زیر نمی توانند به عنوان مدیر در دفتر فعالیت کنند:
الف- مستخدمان دستگاه های موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده ۲۹ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران؛
ب- شاغلان به امر تجارت موضوع ماده ۲ قانون تجارت؛
پ- وکلا و کارشناسان رسمی دادگستری
درصورت شرکت مشمولین بند های (الف، ب و پ) و اتمام فرایند جذب، در زمان صدور پروانه دفتر خدمات الکترونیک قضایی موظف به ارائه مستندات اتمام اشتغال به مشاغل مذکور می باشد.
شرایط سنی
در دفترچه راهنمای آزمون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی سال ۱۴۰۱ شرط سنی داوطلبان حداقل ۲۴ و حداکثر ۵۰ سال اعلام شده بود.
اما سازمان سنجش آموزش کشور در ۳ آذرماه با انتشار اطلاعیه‌ای از حذف شرط حداکثر سن برای داوطلبان آزمون صدور پروانه تاسیس دفتر خدمات الکترونیک قضایی سال ۱۴۰۱ خبر داد.
۵ مرحله برای دریافت پروانه راه‌اندازی دفتر خدمات الکترونیک قضایی
مدیرعامل کانون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی در خصوص جزئیات پروانه تاسیس دفاتر خدمات قضایی اعلام کرده است: شرکت کنندگان برای دریافت پروانه راه‌اندازی دفتر خدمات الکترونیک قضایی ۵ مرحله را پشت سر می‌گذارند. گام اول، شرکت در آزمون کتبی است. بعد از آزمون کتبی مصاحبه علمی خواهند داشت و در مرحله سوم، صلاحیت‌های لازم که شامل شرایط عمومی و اختصاصی است احراز می‌شود. در مرحله بعد حفاظت اطلاعات قوه قضاییه که مسئول نظارت بر صلاحیت‌های افراد است، تاییدیه لازم را صادر می کند و در مرحله پنجم، دفاتر بر اساس اولویت راه‌اندازی خواهند شد.
منابع آزمون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
۱- آیین دادرسی کیفری: ضریب ۲
۲- حقوق عمومی یک (حقوق کار – حقوق اساسی- حقوق ثبت ): ضریب ۲
۳- حقوق تجارت (اسناد تجاری): ضریب ۲
۴- حقوق جزای عمومی (قواعد کلی و مشترک جرایم و مجازات‌ها) و حقوق جزای اختصاصی(جرایم علیه اشخاص، جرایم علیه اموال و جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی): ضریب ۲
۵- حقوق مدنی (قواعد عمومی قراردادها- شروط ضمن عقد- سقوط تعهدات- الزامات خارج از قرارداد- اموال و مالکیت- عقود معین- ضمان- نکاح و طلاق) : ضریب ۲
۶- حقوق عمومی ۲ (قانون دیوان عدالت اداری – آیین‌نامه دفاتر خدمات الکترونیک قضایی- اساسنامه کانون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی): ضریب ۲
۷- آیین دادرسی مدنی (به جز مبحث داوری): ضریب ۳
۸- ادبیات و آیین نگارش : ضریب ۱
آزمون کتبی به صورت تستی چهار گزینه‌ای و دارای نمره منفی است.