علت جمع شدن حشرات دور نور لامپ

به گزارش سایت طلا،اکنون محققان بر این باورند که پاسخ قانع‌کننده‌تری وجود دارد: شب‌پره‌ها و سایر حشرات پرنده در شب جذب نور نمی‌شوند، بلکه در درخشش نور «به دام می‌افتند».

به گفته دکتر سام فابیان، حشره‌شناس اِمپِریال کالج لندن، شب‌پره‌ها و بسیاری از حشرات دیگر که در شب پرواز می‌کنند، طوری تکامل یافته‌اند که کمر یا پشت بدنشان همیشه به سمت جایی باشد که درخشان‌تر است. صدها میلیون سال، این تکیه‌گاه آسمان بود و نه زمین. این ترفند به حشرات می‌گفت کدام سمت بالا است و به آن‌ها اطمینان می‌داد مسیر پروازشان را حفظ می‌کنند.

ویدویوی مربتط با خبر

اما با روی کار آمدن نور مصنوعی، پروانه‌ها با منابع تازه‌ای از روشنایی آشنا شدند و به جای نور ماه، حالا باید پشت به نورهای خیابانی حرکت می‌کردند. این اشتباه آن‌ها را به حلقه‌های بی‌پایانی دور لامپ‌ها روانه کرد. به این ترتیب، حشرات توسط غرایز تکاملی‌شان به دام افتادند.

فابیان می‌گوید: «اگر نور بالای آن‌ها باشد، ممکن است شروع به چرخش دور آن کنند، اما اگر پشت آن‌ها باشد، شروع به چرخیدن به سمت عقب می‌کنند و این کار می‌تواند موجب شود آن‌ها بالا و بالا بروند تا زمانی که توقف کنند. نکته قابل‌توجه زمانی است که آن‌ها مستقیماً بر فراز نور پرواز می‌کنند. آن‌ها خودشان را وارونه می‌کنند (چون بر حسب غریزه، قسمت کمر یا پشتشان باید به سمت نور باشد) و این کار می‌تواند موجب سقوط آن‌ها شود. این موضوع نشان می‌دهد پروانه گیج شده و نمی‌داند کدام راه به سمت بالا است.»

این تحقیق که در مجله Nature Communications منتشر شده، نشان می‌دهد نور مصنوعی، حشرات پرنده را از تاریکی بیرون نمی‌کشد، بلکه آن‌هایی را که از کنار آن می‌گذرند به دام می‌اندازد. به گفته فابیان: «نور مصنوعی تقریباً شبیه تله است.»
محققان مدت‌هاست هشدار داده‌اند که آلودگی نوری، نیروی محرکه بزرگی در کاهش چشمگیر جمعیت حشرات است. شب‌پره‌ها و سایر حشراتی که اطراف لامپ‌ها به دام می‌افتند، طعمه آسانی برای خفاش‌ها می‌شوند، اما افزون بر این، نور مصنوعی آن‌ها را فریب می‌دهد که فکر کنند روز است، در نتیجه آن‌ها به خواب می‌روند و از تغذیه شبانه محروم می‌مانند.
«این تاثیر روی پرواز حشرات در واقع تنها بخش کوچکی از نحوه تخریب زندگی این حشرات شبانه توسط نور مصنوعی است.»
فابیان معتقد است این تحقیق حاوی درس‌های مفیدی بوده است: «چیزی که فکر می‌کنم آموختیم این بود که جهت نور مصنوعی مهم است. اگر قرار است در شب چراغ روشن کنید، بهتر است نور آن‌ها پوشیده باشد، نه به طرفین پخش شود، نه به سمت بالا.»

حشرات به دلایل مختلفی به دور لامپ جمع می‌شوند که می‌توان به چند مورد از آن‌ها اشاره کرد:

۱. اشتباه گرفتن نور مصنوعی با نور ماه:
• بسیاری از حشرات شبانه برای مسیریابی و جهت‌یابی از نور ماه استفاده می‌کنند. نور مصنوعی لامپ‌ها می‌تواند حشرات را گمراه کند و آن‌ها را به سمت خود جذب کند.
۲. پاسخ به نور:
• بسیاری از حشرات به طور طبیعی به سمت نور جذب می‌شوند. این پدیده به عنوان "فوتوتاکسی مثبت" شناخته می‌شود.
• حشراتی مانند پروانه‌ها و شب‌پره‌ها از این ویژگی برای یافتن جفت، غذا و مکان‌های مناسب برای تخم‌گذاری استفاده می‌کنند.
۳. گرمای لامپ:
• برخی از حشرات مانند سوسک‌ها به سمت گرمای لامپ جذب می‌شوند.
• این گرما می‌تواند برای آن‌ها جذاب باشد، به‌خصوص در شب‌های سرد.
۴. جذب شدن به رنگ نور:
• حشرات به رنگ‌های خاصی از نور، مانند نور فرابنفش، بیشتر جذب می‌شوند.
• لامپ‌های جیوه‌ای و بخار سدیم که نور فرابنفش منتشر می‌کنند، می‌توانند حشرات را به طور قابل توجهی جذب کنند.
۵. تله نوری:
• نور لامپ می‌تواند حشرات را در یک منطقه محدود نگه دارد و آن‌ها را به دام اندازد.
• این پدیده به عنوان "تله نوری" شناخته می‌شود.

اثرات منفی جذب حشرات به نور:
• جذب حشرات به نور لامپ می‌تواند اثرات منفی بر سلامتی انسان و محیط زیست داشته باشد.
• حشراتی که به دور لامپ جمع می‌شوند می‌توانند بیماری‌ها را به انسان منتقل کنند.
• همچنین، نور مصنوعی می‌تواند به گمراه شدن حشرات و اختلال در چرخه زندگی آن‌ها منجر شود.

راهکارهای جلوگیری از جذب حشرات به نور:

• برای جلوگیری از جذب حشرات به نور لامپ، می‌توان از راهکارهای زیر استفاده کرد:
• استفاده از لامپ‌های با نور زرد یا نارنجی که برای حشرات کمتر جذاب هستند.
• نصب لامپ‌ها در ارتفاعی که برای حشرات قابل دسترس نباشد.
• استفاده از حفاظ‌های مخصوص لامپ برای جلوگیری از ورود حشرات.
• خاموش کردن لامپ‌ها در زمانی که به آن‌ها نیازی نیست.
جمع‌بندی:

جذب حشرات به نور لامپ یک پدیده طبیعی است که می‌تواند اثرات منفی و مثبتی داشته باشد. با استفاده از راهکارهای مناسب می‌توان از اثرات منفی این پدیده جلوگیری کرد و از مزایای آن، مانند جذب حشرات شکارگر و کنترل جمعیت آفات، بهره‌مند شد.
«به حداقل رساندن جذب و محصور شدن حشرات دور لامپ‌ها برای کاهش اثرات منفی آنها روی حشرات حائز اهمیت است. یک راه‌حل، به کار بردن نورهایی است که استفاده از طول موج‌های کوتاه را به حداقل می‌رسانند، مانند نورهای آبی رنگ و به‌ویژه UV و حتی تولید نور متاماریک که برای انسان سفید به نظر می‌رسد، اما شامل طیف‌هایی است که برای حشرات جذابیت کمتری دارند.»