سخنگوي اشتون: تحريم عليه ايران بر اروپا هم اثر گذاشت

مایکل مان، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا است. او همیشه در دسترس است، حتی اگر بین خبرنگاران معروف باشد که در عمل به هیچ سوالی پاسخ مفید نمی دهد. گفته می شود که سابقا در بنگاه رسانه ای رویترز مشغول بوده است و برای همین می داند که چه سوالی را باید چه طور جواب بدهد که هم چیزی گفته باشد و هم چیزی نگفته باشد. بنابراین گفت و گو با او سهل و ممتنع است. با این همه برای کسانی که ساختار اتحادیه اروپا را بشناسند، رمزگشایی گفته های مایکل سخت نیست. مایکل مان به خوبی به تکنیک های رسانه ای و جنگ روانی مسلط است و اصرار دارد به طور مدام هر وقت نام اشتون را می آورد از او به عنوان نماینده جامعه بین الملل و نه فقط نماینده 1+5 یاد کند.

* آقای مان به نظر شما کشورهای عضو اتحادیه اروپا چه انتظار مشخصی از خانم اشتون در طول این دور از مذاکرات دارند؟

اتحادیه اروپا از طرف سازمان ملل و جامعه بین المللی مأمور شده است که مذاکرات با ایران را راهبری کند. بنابراین خانم اشتون به نمایندگی از 6 کشور اصلی و جامعه بین المللی مذاکره کننده ارشد است. ما مطمئنا می توانیم یک نقش مهم را ایفا کنیم. من فکر می کنم که خانم اشتون توانسته است که برنامه کاری مشترک مناسب را با طرف ایرانی پیش ببرد و فکر می کنم آقای ظریف هم از کار با خانم اشتون راضی است. بنابراین این به نفع همه است اگر اتحادیه اروپا بتواند دراین زمینه نقش اش را به خوبی ایفا کند.

* بله من این ها را می دانم. اما سوال من درباره کشورهای عضو اتحادیه اروپا است. آیا سیاست خارجی اتحادیه اروپا توانسته است منافع اقتصادی کشورهای عضو را در قبال ایران تامین کند؟ مشخصا کشورهایی مانند ایتالیا، اسپانیا، یونان و مشابه این ها مورد سوال بنده است.

اتحادیه اروپا تحریم هایی را وضع کرده است. اولویت فعلی ما این است که بتوانیم با ایران به توافق برسیم. خانم اشتون نماینده جامعه بین المللی، از جمله همین کشورهای عضو اتحادیه اروپا است. زمانی که خانم اشتون در ماه مارس به ایران رفت اعلام کرد که ما اگر بتوانیم در موضوع هسته ای به توافق برسیم می توانیم در موضوعات دیگر هم کمک های زیادی انجام بدهیم. اما اولین قدم تلاش برای دستیابی به یک توافق هسته ای است تا امیدوار باشیم که درها را برای همکاری های بعدی باز می کند. مطمئنا تحریم هایی که علیه ایران اعمال کرده ایم بر کشورهای عضو اتحادیه اروپا هم تاثیر داشته است. به عنوان مثال ما باید به دنبال منابع نفت خام باشیم.

* شما می دانید که بازارهای ایرانی به طور سنتی تمایل به کالاهای اروپایی داشته اند. با این حال در سال های گذشته ذائقه مردم ایران رفته رفته به سمت محصولات دیگر کشورها مانند چین رفته است. آیا اتحادیه اروپا برنامه عملیاتی مشخصی برای بازیافتن جایگاه قبلی خود در ایران دارد؟

مشخص است که این یک تصمیم سیاسی بود که توسط کشورهای عضو اتحادیه اروپا اتخاذ شد تا تحریم ها را اعمال کنند. این تصمیمی بود که ما گرفتیم و همه کشورهای عضو با آن موافق بودند. به خاطر شرایط پرونده هسته ای ایران ما شرایط اقتصادی سابق مان را در این کشور نداریم. ما از ایران می خواهیم که جامعه بین المللی را مطمئن کند که علاقه دارد تا صرفا در زمینه صلح آمیز هسته ای فعالیت کند بعد از آن می توانیم به تدریج تحریم ها را کاهش بدهیم اما آن چه مهم است این است که ایران بتواند درچارچوب قوانین بین المللی قرار بگیرد.

* فرض کنیم که چنین شد و شما توانستید به یک توافق جامع دست پیدا کنید. آیا شما یک برنامه عملی دارید که به جایگاه سابق تان برگردید؟

من نمی توانم درباره موضوعات فرضی حرف بزنم. ما ابتدا نیاز داریم که با ایران به توافق برسیم. ما اول نیاز داریم که مطمئن بشویم این برنامه هسته ای صلح آمیز است. من می دانم شما این حرف ها را بارها شنیده اید. اگر این اتفاق بیفتد بعد از آن می توانیم رژیم تحریم ها را تغییر بدهیم و این همان است که ایران می خواهد. ایران می خواهد که تحریم ها برداشته شود. با این حال هر شرکت تجاری برنامه شخصی خودش را دارد. هر کشوری برنامه خودش را دارد و ما به عنوان اتحادیه اروپا نمی توانیم از طرف کشورهای عضو صحبت کنیم. ما کنترلی روی شرکت ها و کشورها نداریم. کار امروز ما این است که درباره پرونده هسته ای به توافق برسیم.

* مطمئنا هیچ کس درباره نتیجه مذاکرات چیزی نمی داند با این حال ما ایرانی ها باید از هم اکنون به بازارهای مختلفی فکر کنیم که فقط یکی از آن ها بازار اروپا است. ما برنامه های عینی مشخصی داریم. ما می خواهیم بدانیم در سوی مقابل کشورهای اروپایی واقعا چقدر آماده و جدی هستند تا گام های عینی و عملی بردارند. سوال من را دقیق پاسخ دهید لطفا.

این موضوعی است که به تجارت وابسته است. اولین قدم ما این است که تلاش کنیم تا ایران را برای توافق قانع کنیم. آن وقت به صورت بالقوه امکان همکاری های دیگر هم وجود دارد. من نمی خواهم درباره این که آن برنامه چیست حرفی بزنم.

* من هم نمی خواهم درباره ماهیت یا مولفه های آن برنامه چیزی بگویید. سوال من این است که اصلا برنامه مشخصی در این زمینه وجود خارجی دارد؟

من چیزی درباره آن نمی دانم. به علاوه اینکه ما بازار آزاد داریم در اروپا و هر کشوری خودش می داند چه کار کند.

* اما شما در اتحادیه اروپا سیاست گذاری می کنید.

بله ، برخی حوزه ها هستند که اتحادیه درآن مداخله می کند و برخی حوزه ها هم نه. بنابراین هر شرکتی اولویت های اقتصادی خودش را دارد. ما کنترلی بر سیاست های اقتصادی کشورها نداریم.

* یک منبع به من گفته است که تروئیکا به دنبال منافع اقتصادی مشخصی در این دور از مذاکرات هستند. به نظر شما این کشورها می توانند به این هدف برسند؟

من جوابی ندارم.

* اما این منطقی است اگر آن ها چنین هدفی هم داشته باشند.

من سخنگوی اتحادیه اروپا هستم و هدف اتحادیه اروپا این است که ایران را برای توافق قانع کند و قطعا در مقابل اتحادیه اروپا می تواند پیشنهادهایی را به ایران بدهد. اما من از این اطلاع ندارم که هر کشور خاصی چه برنامه اقتصادی مشخصی را دنبال می کند.

* برخی گفته اند توافق نکردن بهتر از توافق بد است. اما برخی معتقدند که توافق بد بهتر از توافق نکردن است. نظر شما چیست؟

به نظر من یک توافق توافقی است که همه از آن خوشحال باشند وگرنه در عمل توافقی انجام نشده است. هر طرفی باید به چیزی برسد و از آن چه درباره آن توافق شده راضی باشد. با این حال از طرف ما مشخص است که ایران چه باید بکند. ایران باید به نگرانی ها در قطعنامه های سازمان ملل و بیانیه های آژانس پاسخ بدهد پس ما به دنبال یک توافق با ثبات قبل از زمان ضرب الاجل هستیم. ایران می داند که ما چه می خواهیم. بنابراین این توافق باید یک توافق خوب باشد.

* شما می دانید که ایران نقش ویژه ای در حل بسیاری از چالش های منطقه دارد. برنامه عملی اتحادیه اروپا برای همکاری با ایران در زمینه بحران های منطقه ای چیست؟

مطمئنا ایران نقش بالقوه بسیار مهمی در منطقه دارد. این درست است، اما در این لحظه تمرکز ما بر مذاکرات هسته ای است. اگر بتوانیم در این زمینه به توافق برسیم می توانیم راه را برای همکاری های دیگر هم باز کنیم. به هر حال رئیس من از طرف سازمان ملل مامور است که با ایران در این زمینه مذاکره کند.

* شما زمینه های منفعت دوجانبه ایران و اروپا در تحولات جهانی را چه می دانید؟

منافع اتحادیه اروپا این است که حقوق بشر، صلح، و دموکراسی را در همه جهان تامین کند و ما می توانیم روی همکاری همه کشورها برای دستیابی به این هدف حساب کنیم. من نمی توانم بگویم که ایران هم علاقه ای در این زمینه دارد یا نه، این را ایرانی ها باید بگویند.