برای خرید طلا چقدر باید اجرت پرداخت کنیم؟

اکثریت قریب به اتفاق مردم که حداقل چندباری برای خرید طلا اقدام کرده‌اند، اصطلاح اجرت خرید طلا به گوش‌شان خورده و دیده‌اند که طلافروشان در زمان محاسبه قیمت طلا، عددی برای آن وارد ماشین‌حساب می‌کنند؛ اما چندان از آن سر در نمی‌آورد؛ در این گزارش، علاوه براینکه به تعریف اجرت ساخت می‌پردازیم، نحوه محاسبه آن را هم بررسی می‌کنیم.

اجرت ساخت طلا غالبا برای مصنوعات طلا بکار می‌رود؛ زمانیکه مردم برای خرید طلا مراجعه می‌کنند، آنچه که خریداری می‌کنند، صرفا چند گرم طلای خام نیست و پس از کار بر روی آن تبدیل به مصنوع طلا یا همان زیورآلات طلا شده است.

این مزد ساخت طلا، همان کار و تغییرات زیباسازی است که سازنده‌ی طلا، برای ساخت و پردازش طلا، صرف می‌کند و توسط فروشندگان طلا بر روی قیمت طلا محاسبه می‌شود.

افرادی که قصد خرید طلا دارند، طی سال‌های اخیر اکثرا می‌دانند که برای محاسبه قیمت نهایی مصنوع طلای خریداری شده (زیورآلات طلا)، اجرت، سود واحد صنفی (برای مصنوعات طلا هفت درصد و برای جواهر ۱۹ درصد) منظور می‌شود و در نهایت ۹ درصد هم ارزش افزوده به عدد به دست آمده اضافه خواهد شد.

بخواهیم طلا بفروشیم هم اجرت ساخت حساب می‌شود؟

در حقیقت و به زبان ساده‌تر می‌توان گفت که این اجرت مبلغی است که هنگام خرید مصنوعات طلا همچون دستبند، گوشواره، انگشتر و... به قیمت وزن طلا اضافه می‌شود؛ اما در مقابل چنانچه روزی قصد داشته باشید آن قطعه طلا را بفروشید، از قیمت طلا کاسته می‌شود.

بدیهی است که باتوجه به اینکه مزد ساخت طلا، به‌نوعی همان "خرج کار" صورت گرفته بر روی طلاهاست، عدد مشخصی ندارد و برای ساخت انواع زیورآلات طلا، یکسان محاسبه نمی‌شود؛ چراکه علاوه براینکه وزن طلاها متغییر و به نسبت، اجرت ساخت و هزینه کار بر روی آن هم متفاوت است، بنابراین مدت زمان و کاری که برای طراحی انواع زیورآلات صرف می‌شود، متفاوت است.

میزان ظرافت و دقت عملی که سازنده طلا برای ساخت یک قطعه طلا چه به روش ماشینی و چه دستی صرف می‌کند، نقش کلیدی و مهمی در نحوه محاسبه قیمت اجرت دارد. نحوه محاسبه قیمت اجرت طلای دست ساز، متفاوت از طلایی بوده که توسط ماشین ساخته شده و به‌تبع مبلغ بالاتری دارد.

همچنین سنگ‌های زینتی بکار رفته در طلا نیز دیگر عواملی است که در نحوه محاسبه قیمت مزد ساخت طلا موثر است و قطعا هر چه تعداد سنگ بیشتری به کار رفته باشد، اجرت ساخت هم بیشتر خواهد شد؛ ضمن اینکه طلاهای با طراحی و ساخت سفارشی (با انتخاب مشتری) اجرت ساخت بالاتری دارند.

مزد ساخت طلاها بر چه اساسی تعیین می‌شود؟

معمولا سازندگان طلا بسته به تجهیزات و روش‌هایی که برای ساخت انواع مصنوعات و زیورآلات طلا بکار می‌برند، درصد مشخصی را برای اجرت ساخت به مشتریان خود اعلام می‌کنند؛ اما بصورت کلی، سه روس برای محاسبه اجرت ساخت طلا شامل "اجرت ساخت درصدی"، "اجرت ساخت به تومان" یا ترکیب هردوی این‌ها " اجرت ساخت درصدی و به تومان" در نظر گرفته می‌شود که اجرت درصدی مرسوم‌ترین است.

در محاسبه اجرت ساخت درصدی که مرسوم‌ترین میان طلافروشان است، درصدی به عنوان اجرت ساخت اعلام می‌شود که پس از اندازه‌گیری وزن طلا و محاسبه قیمت آن، به رقم محاسبه شده اضافه می‌شود که این میزان برای مصنوعات طلا %۷ و برای جواهرات %۱۹ درصد در نظر گرفته می‌شود؛ عمده طلافروشان نیز از این روش استفاده می‌کنند.

بطور مثال، قیمت وزنی دستبندی ۱۲ میلیون تومان محاسبه می‌شود. اجرت ساخت هم هفت درصد در نظر گرفته می‌شود؛ بدین ترتیب ۸۴۰ هزار تومان به سایر هزینه‌ها (۹ درصد مالیات و سود فروشنده) اضافه می‌شود.

اما گاهی هم پیش می‌آید که سازنده طلا، نرخ ثابتی را به تومان برای اجرت ساخت، با توجه به کاری که برای طراحی، تراشکاری و... انجام می‌شود، را به عنوان اجرت ساخت اعلام می‌کنند. در چنین شرایطی به ازای هرگرم وزن طلا، مبلغ مشخصی در نظر گرفته می‌شود که آن مبلغ در وزن طلا ضرب می‌شود. مزیت این روش نسبت به روش قبل این است که قیمت اجرت تحت تأثیر کاهش یا افزایش قیمت طلا قرار نمی‌گیرد.

در نهایت هم ممکن است که سازنده طلا، از ترکیب دو روش قبل برای محاسبه اجرت استفاده می‌کند؛ بدین معنا که درصدی را به علاوه مبلغ ثابت به عنوان اجرت ساخت در نظر می‌گیرد و روی قیمت نهایی مصنوع طلا اضافه می‌کند.

در مجموع قیمت طلا بدین شیوه حساب می‌شود که وزن طلا، مزد ساخت پرداختی به تولیدکننده، ۹ درصد مالیات (گفتی است که دی ماه ۱۴۰۰ مصوب شد که ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده طلا، جواهر و پلاتین از اصل طلا حذف و به سایر موارد همچون اجرت ساخت، حق‌العمل و سود فروشندگان اختصاص پیدا کند) و سود طلافروش باهم جمع می‌شوند و قیمت نهایی آن قطعه طلا به دست می‌آید و به مشتری عرضه می‌شود.

شایان ذکر است، همانطور که اشاره شد، در زمان فروش طلا، اجرت ساخت از قیمت طلا کاسته می‌شود، بنابراین در خرید طلاهای دست دوم، دیگر اجرت ساهتی از مشتری دریافت نمی‌شود و برهمین اساس، طلاهای دست دوم به طلاهای بدون اجرت هم معروف هستند.

زیورآلات ایتالیایی؛ طلاهایی با بالاترین مزد ساخت

جالب است بدانید که کارمزد یا اجرت طلای ایتالیایی درایران بسیار بالاتر از سایرین است؛ نای رئیس سابق اتحادیه طلا و جواهر تهران، علت این موضوع را این می‌داند که تولیدات طلای این کشور با ماشین‌آلات بسیار گران ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار یورویی انجام می‌شود و بحث ماشین را هم در قیمت دخیل می‌کنند؛ چراکه این ماشین‌ها به طور مثال پس از پنج سال اسقاط می‌شوند، بنابراین همان پنج سال را برمبنای تولید کیلو می‌گذارند، در نتیجه اجرت ساخت طلا بالا می‌رود. ضمن اینکه ایتالیا مهد صنعت طلا و جواهر دنیاست و بسیار به روز هستند که این نیز در قیمت‌ آن‌ها تاثیرگذار است.

البته لازم به ذکر است که طلای ایتالیایی لزوما هم طلای باکیفیتی نیست؛ چراکه به قدری ظریف هستند که بسیار سریع آسیب دیده و مشتری مجبور است که به قیمت همان طلای آب شده آن را بفروشد.

در نهایت خوب است که بدانید، زمانی برای خرید طلا به طلافروشی‌ها مراجعه می‌کنید، عددهای که طلافرشو وارد مشاین حساب می‌کند چیست و قیمت نهایی آن فطعه طلا چگونه محاسبه می‌شود؟

۹% مالیات بر ارزش افزوده + سود طلافروش (۱ الی %۷) + {وزن طلا × (اجرت ساخت + قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار) }= قیمت طلا در زمان خرید