طلا و ساز ناکوک سیاست
در هفته میلادی گذشته عواملی نظیر تنش‌های سیاسی در خاورمیانه و اوکراین، گزارش‌های فصلی شرکت‌ها، انتشار بیانیه نشست فدرال رزرو و نیز اعلام شاخص‌های اقتصادی مهمی از آمریکا، اروپا و چین منجر به بروز نوساناتی در بازارهای مالی و نیز کالاها از جمله طلا شد.
اولین روز معاملاتی این هفته (6 لغایت 10 مرداد) در حالی آغاز شد که به نظر می‌رسید بازارها در نوعی سکوت و سستی نسبت به تحولات سیاسی به سر می‌برند و بیشتر تمایل دارند خود را برای انتشار خبرهای اقتصادی مهمی آماده کنند که قرار بود تا پایان هفته اعلام شوند. در واقع حساسیت زیاد سرمایه‌گذاران به نتیجه گزارش‌های مربوط به اشتغال و تولید ناخالص داخلی آمریکا و همچنین نشست فدرال رزرو به این دلیل بود که انتظار می‌رفت هرکدام از آنها بتوانند با روشن کردن چشم‌انداز روند بهبود اقتصادی، مسیر سیاستهای بعدی بانک مرکزی آمریکا مخصوصا زمان افزایش نرخ بهره را مشخص کنند.
به طور کلی اگرچه عواملی همچون محافظه‌کاری افراد، ضعیف بودن شاخصی از وضعیت مسکن در آمریکا، ادامه نگرانی‌ها از روابط پرتنش غرب و روسیه و تداوم رکود در اروپا فشار رو به پایینی بر بازارهای مالی آمریکا و اروپا وارد می‌آورد، اما در آسیا به دلیل افزایش امیدواری‌ها نسبت به شرایط چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ دنیا جو روانی بهتری حاکم بود.
در این میان در حالی که ادامه روند کاهشی برنامه خرید ماهانه اوراق قرضه از سوی فدرال رزرو امری مسلم و حتمی مینمود، سودآوری قابل قبول 70 درصد از 229 شرکتی که عملکردهای سه ماهه خود را ارائه کرده بودند تا حدی از اضطراب موجود کاست. به علاوه در روز دوشنبه با اینکه احتمال اعمال تحریم‌های بیشتر علیه روسیه از سوی اروپا، کم شدن جذابیت سهام و افت شاخص دلار اندکی بر میزان خرید طلا افزود، اما در کل از آنجا که معاملات طلا در سیطره حس خوش‌بینی نسبت به خبرها و گزارش‌هایی بود که تکلیف آنها در روزهای پایانی هفته مشخص شد بهای این فلز گرانبها تنزل یافت.اگرچه خبرهای ریز و درشتی که در عالم سیاست منتشر شدند با اثرگذاری بر حال و هوای بازار روز سه‌شنبه، بیشترین نقش را در کاهش ریسک‌پذیری معامله‌گران ایفا کردند اما در نهایت این چشم‌انداز روشن افراد نسبت به وضعیت اقتصادی بود که با هدایت جو روانی موجود به رونق سرمایه‌گذاری در سهام انجامید و شاخص دلار را تقویت کرد.
با این حال در شرایطی که افزایش شاخص اعتماد مصرف‌کنندگان در آمریکا ثبات چنین مثبت‌اندیشی را تایید می‌‌کرد، تصویب تحریم‌های جدیدی علیه روسیه و تشدید تنش‌ها در غزه بر نگرانی‌ها افزود. در این میان با توجه به حساسیت بالای بهای طلا به سیاستهای پولی بانک مرکزی آمریکا سرمایه‌گذاران، عصبی و متشنج از نزدیک شدن به زمان اعلام نتیجه نشست فدرال رزرو ترجیحا وارد موقعیت‌های معاملاتی فروش شدند که در نتیجه قیمت طلا را به ریزش واداشت. این در حالی بود که خرید فیزیکی طلا به دلیل احتمال افت بیشتر بهای کالای مذکور همچنان ضعیف مینمود و درگیری‌ها در خاورمیانه و اوکراین هم تحت نظر قرار داشت.
جو روانی بازارهای روز چهارشنبه را رشد دور از انتظار GDP آمریکا در سه ماهه دوم سال جاری تا حدی دستخوش تغییر کرد و جان تازه‌ای به معاملات بخشید و این خبر که اقتصاد آمریکا پس از افول در سه ماهه اول مجددا در مسیر بهبود قرار گرفته است با فراهم کردن موجبات ریسک‌پذیری، بر ارزش دلار افزود. اگرچه پس از مدتی ترس و اضطراب ناشی از اینکه ممکن است چنین اتفاق خوشایندی فدرال رزرو را به افزایش زودهنگام نرخ بهره ترغیب کند از جذابیت سرمایه‌گذاری در بازار سهام کاست. به علاوه همان‌طور که انتظار می‌رفت بانک مرکزی آمریکا با کاهش 10 میلیارد دلار دیگر از خرید ماهانه اوراق قرضه، آن را به 25 میلیارد دلار رساند و اظهار کرد: برنامه مذکور تا ماه اکتبر خاتمه خواهد یافت. این نهاد تصمیم‌گیری در بیانیه خود درحالی‌که وضعیت اشتغال را رو به بهبود خواند سخنی از زمان دقیق تغییر نرخ بهره به میان نیاورد و تنها بیان کرد افزایش نرخ فوق زودتر از تابستان سال آینده اتفاق نخواهد افتاد. در این روز، انتشار گزارش مطلوبی از اوضاع اقتصادی آمریکا و رشد شاخص دلار عامل اصلی کم شدن تقاضا برای طلا بود. بازارهای مالی در حالی آخرین روز ماه جولای را به پایان رساندند که افزایش قابل توجه ریسک‌گریزی به ریزش شاخص‌های داوجونز و S&P500 در روز پنج‌شنبه انجامید. در بررسی علل این افت می‌توان انتشار گزارش‌های ناامیدکننده‌ای از درآمد سه ماهه برخی از شرکت‌ها، ناتوانی دولت آرژانتین در بازپرداخت بدهی خود و ترس از تشدید درگیری‌ها در اوکراین و خاورمیانه را دخیل دانست. همچنین عوامل مختلف دیگری از جمله ترس معامله‌گران از صعود بی‌رویه قیمت برخی از سهم‌ها در سال جاری و خروج این افراد از بازار، احتمال تغییر مثبت نرخ بهره آمریکا در آینده نه چندان دور و نیز بروز نگرانی‌های تازه‌ای از رکود در اروپا هم بی‌تاثیر نبودند.
در این روز، اعلام گزارش مطلوبی از وضعیت اشتغال در آمریکا، امکان تغییر نرخ بهره فدرال رزرو و رشد شاخص دلار ناشی از این گمانه‌زنی چنان فشار رو به پایینی بر بهای طلا وارد آورد که حتی از رونق افتادن سرمایه‌گذاری در سهام و ادامه تنش‌های سیاسی هم نتوانست مانع کاهش بهای کالای مذکور شود.
در آخرین روز هفته، انتشار گزارش ضعیفی از اوضاع کار در آمریکا و اعلام خبرهای نه چندان امیدوارکننده‌ای از شرایط مالی کشورهای آرژانتین و پرتغال همراه با تداوم بحران سیاسی در خاورمیانه و اوکراین، مخصوصا گسترش اختلافات میان غرب و روسیه، بر ریسک‌پذیری اثری منفی گذاشت و از آنجاکه متعاقبا سرمایه‌گذاران ترجیح دادند از خرید دارایی‌های پرریسکی همچون سهام دوری کنند بازارهای سهام دچار افول شد. البته چون این احتمال در میان معامله‌گران قوت گرفت که شاید فدرال رزرو با توجه به رضایتبخش نبودن آمار اقتصادی اخیر عجله‌ای برای بالا بردن نرخ بهره نداشته باشد نرخ برابری یورو به دلار افزایش یافت. همچنین در روز جمعه ریزش بازارهای سهام، ادامه درگیری‌ها در خاورمیانه و اوکراین، نگرانی‌های ناشی از بروز مشکلات مالی در آرژانتین و نیز افت شاخص دلار، بهای طلا را به رشد واداشت.
بازار طلا در هفته پیش رو همان‌طور که هفته گذشته شاهد بودیم به این دلیل که رشد اقتصادی ممکن است کاهش برنامه حمایتی بانک‌های مرکزی را در پی داشته باشد ابتدا در کوتاه‌مدت فشاری منفی بر بازارهای سهام وارد می‌آورد و در نهایت باور بهتر شدن اوضاع، جذابیت برای سرمایه‌گذاری در دارایی‌های پرریسک را دوباره افزایش می‌دهد. در هفته آینده همچنان شاهد تاثیر گزارش‌های مهم اقتصادی و ساز ناکوک سیاست بر جو روانی بازار خواهیم بود که موجب بروز نوساناتی در بهای طلا خواهد شد. به علاوه درست است که با توجه به گزارش‌های اخیر می‌توان به ادامه روند بهبود در وضعیت آمریکا امیدوار بود، اما بد نیست گاهی هم به رشد آرام تورم ناشی از این رونق اقتصادی هم اندیشید.