در دهه‌های اخیر تورم به یکی از دردهای مزمن اقتصاد ایران تبدیل شده است؛ دردی که برای درمان آن سیاست‌های مختلفی اتخاذ شده اما عموما اثرگذار نبوده یا پایداری نداشته است. محاسبات صورت گرفته بر اساس داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که شاخص قیمت تمام کالاهای غیرخوراکی در فروردین امسال حداقل 51 درصد و حداکثر 340 درصد نسبت به فروردین 1400 رشد کرده است.
به عبارت دیگر، قیمت همه کالاهای غیرخوراکی و خدمات در فروردین امسال حداقل 1.5 برابر و حداکثر 4.4 برابر مدت مشابه در سال 1400 شده است. از میان تمام اقلام غیرخوراکی و خدمات اشاره شده در گزارش مرکز آمار، شدیدترین رشد شاخص قیمت مربوط به «هتل و رستوان» و کمترین رشد آن مربوط به «ارتباطات» بوده است.
رشد چشمگیر شاخص قیمت خدمات اقامتی و خوراکی
شاخص قیمت به زبان ساده معادل با قیمت کالاها و خدمات است که بر اساس یک سال پایه مشخص (1400) محاسبه شده است. به این منظور، قیمت هر کالا و خدمت در ابتدای سال 1400 برابر با 100 در نظر گرفته میشود و بعد در پایان ماه اول و به همین ترتیب در پایان هر ماه، میزان تغییرات قیمت نسبت به همان عدد 100 سنجیده میشود. به همین دلیل رشد شاخص قیمت برابر با تورم است.
حال اگر رشد شاخص قیمت در فروردین 1403 نسبت به فروردین 1400 مورد ارزیابی قرار گیرد نشان می‌دهد که قیمت کالا و خدمات در اولین ماه امسال چند درصد نسبت به مدت مشابه در سال 1400 رشد داشته است.
نتیجه این محاسبه برای کالاهای غیرخوراکی و خدمات نشان می‌دهد که شاخص قیمت هتل و رستوران بیشترین رشد را در این بازه زمانی تجربه کرده است. به بیان دقیق‌تر، هزینه خدمات هتل و رستوران در فروردین امسال 339 درصد نسبت به مدت مشابه در سال 1400 رشد کرده و 4.4 برابر شده است. این رشد برای «حمل و نقل عمومی» و پوشاک و کفش نیز بیش از 200 درصد بوده است. مثلا شاخص قیمت حمل و نقل عمومی در فروردین امسال 3.4 برابر و شاخص قیمت پوشاک و کفش 3 برابر این شاخص در فروردین 1400 شده است. خرید وسایل نقلیه نیز عقب نمانده و شاخص قیمت آن رشد 185 درصدی را تجربه کرده است.
افزایش 2.5 برابری قیمت خدمات درمانی
در سوی دیگر این طیف، اقلام غیرخوراکی و خدماتی با رشد شاخصی کمتر از 200 درصد قرار گرفته‌اند.
برای مثال، قیمت خدمات مربوط به بهداشت و درمان در ماه نخست امسال 2.5 برابر ماه نخست سال 1400 شده است. هزینه‌های تفریح و فرنگ نیز رشد 2.5 برابری را تجربه کرده‌اند. یکی از مهم‌ترین اقلام بررسی شده در این گزارش، اجاره‌‌بهای مسکن است. محاسبات انجام شده حاکی از آن است که اجار‌بهای مسکن از ابتدای سال 1400 تا انتهای فروردین امسال، 151 درصد رشد داشته که معادل با افزایش 2.5 برابری است.
کمترین رشد شاخص قیمت نیز از میان این اقلام غیرخوراکی و خدمات 51 درصد و 97 درصد بوده که به ترتیب مختص به ارتباطات و استفاده از وسایل نقلیه شخصی است. قیمت کالاها و خدمات مربوط به ارتباطات مثل خریداری مودم، گوشی موبایل و بسته اینترنت نسبت به فروردین سه سال قبل، 1.5 برابر شده است.