هزینه‌ای که برای خرید طلا پرداخت می‌کنیم، تنها هزینه فلز طلا نیست، بلکه هزینه‌هایی مانند دستمزد طلاساز و مخراج کار (اجرت طلا) نیز به آن اضافه می‌شود. مالیات و سود فروشنده نیز بخش دیگری از هزینه‌هایی هستند که برای خرید طلای نو پرداخت می‌کنیم.
در این مقاله درباره مفهوم اجرت طلا، روش محاسبه آن، اجرت طلاهای مختلف و عواملی که بر اجرت طلا تاثیر دارد، صحبت می‌کنیم.
اجرت طلا چیست و چقدر است؟
هزینه‌ای که به‌عنوان دستمزد طلاساز به ازای هر گرم طلا مشخص می‌شود، اجرت طلا نام دارد. این اجرت توسط خریدار نهایی پرداخت می‌شود. به‌عبارت دیگر، وقتی طلافروش یا گالری طلا را از طلاساز خریداری می‌کند، هزینه اجرت آن را نیز که خود طلاساز مشخص کرده، پرداخت می‌کند. اما هنگام فروختن طلا به مشتری نهایی، این هزینه را علاوه‌بر 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده و سود خود از مشتری می‌‌گیرد.
بنابراین مبلغی که برای طلای نو پرداخت می‌کنیم، مجموعه‌ای از قیمت فلز طلا، اجرت ساخت، سود فروشنده و مالیات بر ارزش افزوده است.
اجرت طلای نو ممکن است بسیار کم (طلای کم‌اجرت یا سنگین) و یا بسیار زیاد باشد (طلاهای ظریف با طراحی پیچیده).
اجرت طلای سنگین و سبک
برخلاف آنچه اکثر افراد فکر می‌کنند، اجرت طلا برای طلاهای سنگین کمتر از اجرت طلا برای طلاهای سبک است. ممکن است تعجب کنید، اما اگر کمی دقت کنید متوجه می‌شوید که این نوع قیمت‌‌گذاری کاملا منصفانه است. طلافروش بر کار روی طلای سنگین و سبک به یک اندازه زمان می‌گذارد. برای او وزن طلا اهمیتی ندارد، بلکه حجم کاری که روی آن انجام می‌دهد مهم است.
حتی گاهی کار انجام‌شده روی طلاهای سبک، به دلیل ظرافت آن‌ها سخت‌تر است و به‌همین دلیل هم اجرت ساخت آن‌ها بسیار بالا است. ممکن است طلاهای بسیار ظریف و در عین حال پرکاری را پیدا کنید که اجرت ساخت آن‌ها به‌اندازه قیمت خود طلا باشد.
طلافروشان برای محاسبه اجرت طلا از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند. در اینجا رایج‌ترین این روش‌ها را بررسی می‌کنیم.
اجرت طلا چگونه محاسبه می‌شود؟
طلافروشان برای محاسبه اجرت طلا از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند. در اینجا رایج‌ترین این روش‌ها را بررسی می‌کنیم.
اجرت ساخت به‌صورت درصدی
در این روش که بسیار مرسوم است، طلا فروش درصدی از قیمت طلا را به‌عنوان اجرت ساخت از مشتری دریافت می‌کند. این درصد که براساس قرار قبلی طلافروش با سازنده طلا تعیین می‌گردد، به ازای هر گرم طلا محاسبه شده و قیمت نهایی آن تا حد زیادی به قیمت روز طلا وابسته است.
به‌عنوان مثال، طلایی را درنظر بگیرید که اجرت آن 20 درصد است، 10 گرم وزن دارد و قیمت نهایی آن براساس قیمت روز طلا 33 میلیون تومان است. برای خرید این طلا لازم است شش میلیون وششصد هزار تومان اجرت پرداخت کنید. این اجرت به قیمت طلا (33 میلیون تومان) اضافه شده و قیمت نهایی سی نه ملیون و ششصد هزار تومان خواهد شد.
البته ما در اینجا سود طلافروش و مالیات بر ارزش افزوده را محاسبه نکردیم. برای مالیات 9 درصد ارزش طلا و برای سود طلافروش 7 درصد از ارزش طلا محاسبه شده و به قیمت اصلی اضافه می‌شود. به‌عبارت دیگر در مثال فوق، قیمت نهایی طلا 36 درصد بیشتر از قیمتی خواهد شد که برای خرید فلز طلا باید پرداخت کنید.
اجرت طلا به‌صورت تومان
در این روش، به ازای هر گرم طلا مبلغی به تومان برای اجرت در نظر گرفته می‌شود. برای مثال فرض کنید که اجرت یک انگشتر 20 گرمی، 100 هزار تومان به ازای گرم است. در این صورت اجرت طلا 2 میلیون تومان خواهد شد.
در این نوع محاسبه اجرت طلا، تغییرات قیمت طلا بر هزینه اجرت تاثیری نداشته و اجرت همیشه ثابت می‌ماند.
اجرت طلا به‌شکل ترکیبی (درصد و تومان)
در این روش اجرت طلا با استفاده از ترکیبی از دو روش فوق محاسبه می‌شود. برای مثال طلافروش عنوان می‌کند که اجرت طلایی خاص 10 درصد به اضافه 1 میلیون تومان است. در این مثال، برای محاسبه اجرت طلا، 10 درصد قیمت فلز طلا محاسبه شده و به آن یک میلیون تومان اضافه می‌شود.
اجرت انواع طلا
اجرت انواع طلا یکسان نیست. برخی از طلاها اجرت زیادی دارند؛ برخی کم‌اجرت هستند و برخی دیگر هیچ اجرتی ندارند. در ادامه شما را با اجرت انواع طلا آشنا می‌کنیم تا هنگام خرید طلا بتوانید به‌درستی تصمیم بگیرید.
اجرت طلاهای ظریف، کم‌وزن و دارای سنگ‌های قیمتی
اجرت طلاهای ظریف، کم‌وزن و دارای سنگ‌های قیمتی از هر نوع طلای دیگری بیشتر است. به‌عبارت دیگر، زیورآلات ذکر‌شده در زمره پراجرت‌ترین طلاها محسوب می‌شوند.
طلاهای ظریف: طلاهای ظریف به حجم زیادی از کار نیاز دارند. حکاکی و تغییر شکل‌دادن به طلای ظریف، سخت است و به‌همین دلیل اجرت بالایی دارد.
طلای کم‌وزن: طلای کم‌وزن هم همان‌طورکه پیش از این اشاره کردیم، دارای اجرت بیشتری است (البته اگر در زمره انواع کم‌اجرت و بدون اجرت نباشد) از آنجا که میزان زحمتی که طلاساز برای ساخت طلای سبک می‌کشد به‌اندازه طلای سنگین است، اجرت به ازای گرم افزایش می‌یاید.
جواهرات: ساخت جواهرات نیز سخت است و لازمه آن شکل‌دادن به سنگ‌ها و قراردادن آن‌ها در ساختار طلا است. به‌همین دلیل اجرت ساخت این زیورآلات بالا است. از آن مهم‌تر، سنگ‌های به‌کاررفته نیز هنگام محاسبه طلا در نظر گرفته شده و لازم است درصدی از وزن آن‌ها را به‌عنوان اجرت طلا پرداخت کنید.
اجرت سکه و شمش طلا
سکه و شمش طلا اجرت ساخت ندارند. تنها قیمتی ثابت برای تولید، بسته‌بندی و جابه‌جایی آن‌ها به قیمت نهایی اضافه می‌شود. به‌همین دلیل خرید سکه و شمش طلا برای پس‌انداز بسیار بهتر است، زیرا هزینه خرید و فروش تنها براساس قیمت گرم طلا در روز محاسبه می‌گردد، نه بیشتر و نه کمتر.
البته باید این نکته را در نظر بگیرید که خرید سکه، وابسته به تعداد خرید مشمول مالیات پلکانی می‌شود. حد اکثر تعداد سکه‌ای که یک فرد حقیقی می‌تواند بخرد، 200 سکه است.
طلاهای کم‌اجرت
برخی از افراد بر این باور هستند که طلای کم‌اجرت همان طلای دست دوم است. اما این‌طور نیست. طلای کم‌اجرت طلایی است که کار بسیار کمی برای ساخت آن انجام شده است. این طلاها معمولا ساده هستند و به‌شکل اتوماتیک توسط دستگاه CNC تولید می‌شوند. برخی از الگوها و گردنبند‌های ساده در زمره این طلاها محسوب می‌شوند.
طلاهای بدون اجرت
طلاهای بدون اجرت، شامل طلاهای دست دوم و سکه و شمش است. درباره سکه و شمش پیش از این توضیح دادیم. طلای دست دوم هم یک‌بار اجرت آن پرداخت شده و دیگر لازم نیست هزینه‌ای برای آن پرداخت کنید. طلای بدون اجرت بهترین انتخاب برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. طلافروش این طلاها را تمیز کرده یا با آبکاری براق می‌کند و سپس به فروش می‌رساند.
به‌طور میانگین بالاترین و پایین‌ترین مقدار اجرت چقدر است؟
به‌طور میانگین کم‌ترین اجرت طلا صفر است و بیشترین آن بالای 25 درصد از وزن طلا است.
لازم است هنگام خرید طلا به اجرت دقت کنید و با آگاهی از اینکه طلا به چه قیمتی فروخته خواهد شد، آن را بخرید. اگر قصد دارید به سود بیشتری برسید، خرید شمش و سکه و سپس طلاهای کم‌اجرت و بدون نگین بهترین راه است.