طبق طرح پژوهش‌یار دانشجویان دکتری مستعد می‌توانند تسهیلاتی دریافت کنند و این تسهیلات با داشتن شرایطی تبدیل به حقوق ماهیانه 15 میلیون تومان می‌شود.
حمایت مالی از دانشجویان دکترا در نظام آموزش عالی یک موضوع بسیار مهم است و می‌تواند به شکل‌های مختلفی از جمله بورس‌های تحصیلی، کمک‌هزینه‌های پژوهشی و یا شغل‌های نیمه‌وقت باشد.
با هدف حمایت از تحصیل و فعالیت‌های علمی، پژوهشی و تحقیقاتی دانشجویان مستعد در مقطع دکتری تخصصی، بنیاد ملی نخبگان طرحی به نام «پژوهش‌یار» دارد که این طرح با مشارکت معاونت علمی ریاست‌جمهوری، بنیاد ملی نخبگان و وزارت علوم اجرایی می‌شود.
15 دی‌ماه سال جاری ثبت‌نام از دانشجویان برای این طرح آغاز شده و قرار است در قالب آن، اعتبارها و تسهیلاتی به دانشجویان برتر در مقطع دکتری تخصصی اعطا شود. در صورت احراز شرایط، از ابتدای ترم پنجم به دانشجو ماهیانه ۱۵ میلیون تومان به صورت تسهیلات وام پرداخت می‌شود که پرداخت‌ها به صورت سه‌ماهه (۴۵ میلیون تومان) انجام می‌شود.
«کمک‌هزینه توانمندسازی»، «کمک‌هزینه شرکت در مجامع بین‌المللی»، «فرصت مطالعاتی داخلی و خارجی»، «مجوز خروج از کشور بدون نیاز به وثیقه نظام وظیفه» و «بهره‌مندی از تسهیلات نظام وظیفه بدون نیاز به بررسی بیشتر» نیز از دیگر تسهیلات این طرح بنیاد ملی نخبگان است.
میزان و زمان پرداخت تسهیلات
آن دسته از دانشجویان دکترا که در طرح پژوهش‌یار برگزیده‌شده‌اند از آغاز نیم‌سال پنجم تحصیلی، می‌توانند وام قرض‌الحسنه (بدون سود) را تا پایان نیم‌سال هشتم تحصیلی دریافت کنند.
میزان پرداخت این تسهیلات، در سال اول تا سقف 15 میلیون تومان است که سقف ریالی آن را در سال‌های بعد، در ابتدای هر سال کمیسیون راهبری تعیین می‌کند. این مبلغ در ابتدای بازه‌های زمانی سه‌ماهه (45 میلیون تومان) به حساب این دانشجویان واریز خواهد شد.
نکته مهم این است که برگزیدگان این طرح به طور همزمان نمی‌توانند از تسهیلات دو طرح دیگر بنیاد ملی نخبگان یعنی «طرح شهید وزوایی» و «شیوه‌نامه حمایت از جذب استعدادهای برتر در رشته های اولویت دار» بهره‌مند شوند. همچنین زمانی که دانشجویان در مرخصی تحصیلی هستند، این تسهیلات به آن‌ها اعطا نمی‌شود.
در چه صورت پرداخت این تسهیلات متوقف می‌شود؟
اگر موسسه علمی و دبیرخانه اجرایی طرح تأیید کنند که دانشجو از رساله دکتری خود دفاع کرده است، پرداخت تسهیلات به این دانشجو قطع می‌شود.
از آنجا که یکی از شرایط مندرج در طرح پژوهش‌یار عدم اشتغال دانشجو است، اگر احراز شود که دانشجو به صورت پاره‌وقت یا تمام‌وقت مشغول به کار است، این تسهیلات قطع می‌شود. البته فعالیت در طرح‌ها و قراردادهای پژوهشی دانشگاه‌ها از این قاعده مستثنی است.
همچنین در قرارداد اعطای وام تعهداتی است که اگر توسط برگزیده طرح، رعایت نشود، اعطای تسهیلات متوقف خواهد شد.
سنوات مجاز تحصیلی هشت نیم‌سال تحصیلی است و با پایان این مدت، دیگر دانشجویان دکترا شامل این طرح نیستند. همچنین اگر دانشجویی در مدت تحصیل دارای عملکرد نامطلوبی باشد نیز دیگر مشمول اعطای تسهیلات این طرح نیست.
شرایط تبدیل تسهیلات به حقوق ماهیانه چیست؟
طبق شرایطی این تسهیلات ماهی 15 میلیون‌تومانی تبدیل به حقوق برای دانشجویان می‌شود و بلاعوض است. اگر برگزیده طرح پژوهش‌یار، حداکثر تا پایان نیم‌سال دهم تحصیلی، از رساله دکتری خود با موفقیت دفاع کند و تا پایان نیم‌سال هشتم تحصیلی حداقل دو مقاله پژوهشی مستخرج از مقاله دکتری در نشریات معتبر بین‌المللی در رده اول (چارک اول) از نظر معیار SJR (یک معیار برای ارزیابی و رتبه‌بندی مجلات علمی) منتشر کند، تسهیلات وی بلاعوض و درواقع تبدیل به حقوق می‌شود. البته برای رشته‌های علوم انسانی، هنر و معماری انتشار در نشریات معتبر ملی در چارک اول ISC نیز قبول است.
در صورت داشتن این شرایط تسهیلات بلاعوض خواهد شد و در صورتی که این شرایط محقق نشود، بایدم وام بدون سود بازپرداخت شود.
معاون مستعدان و آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان در ارتباط با شرط بلاعوض شدن پژوهانه می‌گوید: « پژوهانه مرتبط با این طرح به صورت تسهیلات در اختیار دانشجویان قرار می‌گیرد؛ بنابراین اگر برگزیده تا پایان ترم هشتم دو مقاله ارائه دهد و تا پایان ترم دهم دفاع کند، تسهیلات بلاعوض خواهد شد. چنانچه دانشجو شرط انتشار مقالات را احراز نکند ولی تا پایان ترم دهم از پایان نامه خود دفاع کند، پس از فارغ التحصیلی یک دوره تنفس ۱۲ ماهه خواهد داشت و پس از آن باید تسهیلات را طی ۱۸ ماه و بدون سود بازپرداخت کند. مدت زمان دفاع زودتر از پایان ترم دهم به بازه دوره تنفس اضافه خواهد شد.»
لازم به ذکر است دانشجویان دکترا برای بهره‌مندی از تسهیلات این طرح باید شرایطی داشته و مراحلی را گذرانده باشند. از جمله این که «دانشجو باید تا پایان نیم‌سال سوم تحصیلی، آزمون جامع خود را با موفقیت پشت سر گذاشته باشد»، «تا پایان نیم‌سال چهارم از پروپوزال دکتری خود دفاع کرده باشد»، «معدل وی کمتر از ۱۸ نباشد»، «5 سال برنده جایزه شهید وزوایی بنیاد ملی نخبگان باشد» و «اشتغال به کار خارج از دانشگاه نداشته باشد».
در صورت احراز این شرایط، از ابتدای ترم پنجم تسهیلات مرتبط با این طرح به دانشجویان اعطا می‌شود.