ترامپ در یمن به دنبال چیست؟
ترامپ همزمان با ورود به منازعه تعرفهای با دهها کشور جهان، جنگی نه از جنس اقتصادی بلکه کاملا نظامی را با یمنیها دنبال میکند. برای بسیاری این پرسش مطرح است که چه انگیزههایی رئیسجمهوری آمریکا را که مدعی صلحطلبی است به برخورد نظامی در خاورمیانه سوق میدهد؟
حملات آمریکاییها به انصارالله یمن در هفتههای اخیر در زمره سرخطهای اخبار منطقه و جهان قرار داشته است. در این ارتباط، شبکه «سی ان ان» جمعه شب به نقل از منابع آگاه گزارش داد که اقدام نظامیآمریکا علیه یمن تاکنون حدود یک میلیارد دلار هزینه داشته اما «تاثیر محدودی در نابودی قابلیتهای حوثیها» داشته است.
به گزارش ایرنا، این شبکه آمریکایی به نقل از سه فرد مطلع که نامشان را فاش نکرد، گزارش داد طی تهاجم نظامیآمریکا که از ۱۵ مارس (۲۵ اسفند ۱۴۰۳) آغاز شده، از صدها میلیون دلار مهمات از جمله موشکهای کروز دوربرد JASSM، بمبهای هدایتشونده JSOW و موشکهای تاماهاوک استفاده شده است.
در خصوص انگیزههای ترامپ از آغاز تهاجم نظامیبه یمن «گاردین» مینویسد: رئیسجمهوری آمریکا در حال دنبال کردن رویکرد شکستخورده بایدن و روسای جمهور قبلی آمریکا در قبال یمن است که حملاتش کشتیرانی جهانی را مختل کرده است. این سیاست پیش از این در دوره ریاست جمهوری بایدن در ژانویه سال گذشته دنبال میشد. در آن زمان دولت ایالات متحده به همراه بریتانیا حملات موشکی را علیه دهها هدف در یمن انجام داد. اما یمنیها عقبنشینی نکردند و حملات خود را به کشتیها و خطوط کشتیرانی افزایش و به شلیک پهپادها و موشکهایشان به سمت اسرائیل ادامه دادند . از ژوئیه ۲۰۲۴، اسرائیل چهار دور حمله هوایی علیه یمن انجام داد، از جمله حملاتی به فرودگاه بینالمللی صنعا، نیروگاهها و چندین بندر دیگر؛ حملاتی که حالا با همان هدف این بار از سوی ترامپ مجددا آغاز شده است.
از زمان شروع حمله نظامی ترامپ به یمن، تحلیلهای مختلفی در خصوص اهداف این اقدامات مطرح شده است. این حملات علاوه بر این که بر روابط ایالات متحده با کشورهای منطقه تاثیرگذار بود، پیامدهای متعددی در زمینه امنیت منطقه و روابط بینالمللی داشت و مورد توجه تحلیلگران و ناظران سیاسی قرار دارد؛ بهویژه که ایالات متحده با اتخاذ این رویکرد، اهداف مختلفی را دنبال میکرد. بررسی علل و اهداف این حملات میتواند روشنکننده ابعاد مختلف سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه باشد؛ خاصه از این جهت که موضوع نامه ترامپ به ایران و پاسخ جمهوری اسلامی به ایالات متحده از موضوعات داغ این روزها است. آمریکا خواستار مذاکره است و ایران مذاکره غیرمستقیم را بلامانع دانسته با این حال اسرائیل میگوید مذاکره و توافقی انجام نخواهد شد. وعدههای ترامپ که همچنان حال و هوای انتخاباتی دارد در مورد ایران، اوکراین و یمن و خاورمیانه سبب شده تا تحلیگران دیدگاههای متفاوتی نسبت به حمله دوباره ترامپ به یمن داشته باشند.
موضعگیری و تحلیلها درباره اهداف و منافع رژیم صهیونیستی وزن قابل توجهی در این تحلیلها دارد. گاردین گزارش داده حمله آمریکا به یمن همراستا با «امنیت اسرائیل و تهدیدات ایران» است و ترامپ با این حملات به دنبال کاهش نفوذ ایران در منطقه است. بر این مبنا، ترامپ که سیاست فشار حداکثری را در قبال ایران در پیش گرفته، با حملاتش به یمن سعی دارد به تهران این پیام را انتقال دهد که ایالات متحده برای مقابله با تهدیدات ایران آماده است. با توجه به اینکه ایران و «حوثیها» روابط نزدیکی دارند، بسیاری از تحلیلگران این اقدام را بخشی از استراتژی ترامپ برای مقابله با ایران در منطقه و جلوگیری از هر گونه گسترش دایره قدرت تهران در خاورمیانه میدانند. این حملات، در واقع، ابزار ترامپ برای اعمال فشار بر ایران در چارچوب سیاستهای گستردهتر ایالات متحده برای مهار قدرت منطقهای ایران محسوب میشود.
«نیویورک تایمز» گزارشی تحلیلی در این زمینه دارد که در بخشی از آن آمده است: ایالات متحده به کانال سوئز وابسته نیست چون تجارت دریاییاش با آسیا از طریق اقیانوس آرام و با اروپا از طریق اقیانوس اطلس انجام میشود. با این حال، کارشناسان ترانزیت بینالمللی معتقدند که کانال سوئز هنوز برای ایالات متحده اهمیت زیادی دارد. این اهمیت در سالهای اخیر بیشتر مشخص شد، وقتی که سایر مسیرهای دریایی، مثل کانال پاناما که ترامپ به آن توجه داشت، محدود شدند.
این موضوع در تحلیل سایر رسانههای غربی مانند «فارین پالیسی» و «آتلانتیک» هم به چشم میخورد که حفظ امنیت آبراهها و تجارت جهانی برای ترامپ که یه تاجربین المللی است اهمیت دارد بنابراین یکی از اهداف دیگر ایالات متحده از حملات به یمن، تضمین امنیت این آبراهها و جلوگیری از هرگونه تهدید برای تجارت جهانی است. از این منظر، اقدامات دریایی نیروهای انصارالله باعث نگرانیهای زیادی شد چرا که هرگونه اختلال در جریان تجارت دریایی میتواند تاثیرات گستردهای بر اقتصاد جهانی داشته باشد.
در تحلیلی دیگر که در «واشنگتن پست» منتشر شده یکی از ویژگیهای برجسته سیاست خارجی ترامپ عملگرایی وی عنوان شده است. در گزارش این رسانه آمده است: رئیسجمهور ایالات متحده که همواره به دنبال اتخاذ تصمیمات سریع و بدون پیچیدگیهای دیپلماتیک است در مورد یمن نیز کوشید نوعی از عملگرایی را به نمایش بگذارد. ترامپ با تصمیمات فوری و استفاده از نیروی نظامی در تلاش است تا تهدیدات فوری منطقهای را برطرف کرده و موقعیت ایالات متحده را در منطقه تقویت کند. این رویکرد که از سوی بسیاری از تحلیلگران بهعنوان تصمیماتی سریع و بر اساس نیازهای آنی توصیف شده، به وضوح نشاندهنده تمایل ترامپ به استفاده از ابزار نظامی برای پیشبرد اهداف سیاست خارجیاش بود.
این گزارش میافزاید: حملات ایالات متحده به یمن در دوران ریاستجمهوری ترامپ، بخشی از یک استراتژی بزرگتر در جهت مقابله با تهدیدات منطقهای و حفظ امنیت ایالات متحده و متحدانش در خاورمیانه بود؛ از مقابله با ایران و حمایت از اسرائیل گرفته تا حفظ امنیت آبراههای تجاری و اتخاذ سیاستهای فوری. این حملات نشان میدهند که ترامپ در سیاست خارجی خود به استفاده از نیروی نظامی بهعنوان یک ابزار مهم توجه دارد. با توجه به تاثیرات گسترده این حملات بر روابط بینالمللی و امنیت منطقهای، سیاستهای ترامپ در یمن همچنان مورد توجه ناظران سیاسی قرار دارد.