5 نکته درباره مذاکرات ایران و آمریکا در رم: نشانه هایی که امید به مصالحه را تقویت کردند

به گزارش سایت طلا، قرار شده کار کارشناسی هیأت های فنی طرفین آغاز شود. معنای این سخن آن است که عراقچی و ویتکاف درباره چارچوب اصلی به توافق رسیده اند و حالا قرار است روش اجرای آن توسط هیات های فنی بررسی شود. مثلاً ممکن است درباره حد غنی سازی توافق شده باشد و حالا باید کارشناسان، روش های اجرایی و راستی آزمایی را بررسی کنند یا ممکن است درباره اصل رفع تحریم ها توافق شده باشد و کارشناسان باید موانع بانکی و قانونی و ... را مورد مداقه قرار دهند.

دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا در رم برگزار شد. در این باره 5 نکته قابل تأمل است:

1- هر چند مذاکرات ایران و آمریکا در رم، پایتخت ایتالیا برگزار شد، ولی رم میزبان نبود و فقط مکان مذاکره بود؛ این بار نیز میزبان عمان بود و گفت و گوها در سفارت این کشور در رم و با واسطه گری وزیر خارجه عمان برگزار شد. اگر این مذاکرات به نتیجه برسد و صلح را برای منطقه به ارمغان بیاورد، جایگاه منطقه ای و جهانی عمان، بسیار تقویت خواهد شد. نگاه مثبت مردم ایران به عمان نیز مثبت تر می شود و روابط دو ملت، بیش از هر زمان دیگری مستحکم خواهد شد. حسن نیت عمانی ها تا بدین جای کار نیز، ستودنی است.

2- برگزاری دور اول مذاکرات ایران و آمریکا در عمان، از آن نظر که بالاخره تابو شکست و دو طرف به طور علنی با یکدیگر گفت و گو کردند، حائز اهمیت فراوان بود و ارزش راهبردی داشت. با این حال، در مرحله نخست، موضوعات کلی مورد بحث قرار گرفتند و از این رو، تفاهم اولیه و کلی دور از انتظار نبود. نگرانی از این بود که بعد از بازگشت مذاکره کنندگان به کشورهایشان و بررسی نتایج دور اول، مذاکرات در دور دوم، با موانع جدی روبرو شود خاصه آن که در طول هفته گذشته، مواضع ضد و نقیضی از سوی آمریکا شنیده شد.

با این حال، بعد از 4 ساعت مذاکره در رم، این نگرانی از بین رفت و با گزارش عراقچی از مذاکرات، مشخص شد که روند، همچنان رو به جلوست و مذاکره کنندگان توانسته اند گام های مثبتی برای رسیدن به مصالحه بردارند.

مهم ترین نشانه مثبت بودن روند مذاکرات 2 چیز است:

اول این که قرار شده کار کارشناسی هیأت های فنی طرفین آغاز شود. معنای این سخن آن است که عراقچی و ویتکاف درباره چارچوب اصلی به توافق رسیده اند و حالا قرار است روش اجرای آن توسط هیات های فنی بررسی شود. مثلاً ممکن است درباره حد غنی سازی توافق شده باشد و حالا باید کارشناسان، روش های اجرایی و راستی آزمایی را بررسی کنند یا ممکن است درباره اصل رفع تحریم ها توافق شده باشد و کارشناسان باید موانع بانکی و قانونی و ... را مورد مداقه قرار دهند.

دوم این که کارشناسان چهارشنبه کار خود را آغاز می کنند و عراقچی و ویتکاف روز شنبه نتایج کار آنها را بررسی می کنند. این فاصله اندک زمانی نشان می دهد که کار سخت و زمان بری در میان نیست و این، نشانه مثبتی است.

3 - تا بدین جای کار، گویا طرفین، هم خط قرمزهای خود را حفظ کرده اند و هم از خط قرمزهای مقابل عبور نکرده اند. یعنی ایران موفق شده اصل غنی سازی را حفظ کند و آمریکا نیز روی عدم دستیابی ایران به سلاح هسته ای پابرجا مانده است. اگر در ادامه مذاکرات نیز این تعامل برقرار باشد، امضای سند صلح، بسیار نزدیک است.

4 - مکاتبه رهبر انقلاب و رئیس جمهور روسیه و نیز سفر عراقچی به مسکو قبل از عزیمت به رم هم نشانه قدرتمندی است از این که مذاکرات ایران و آمریکا به خوبی و با سرعت مناسب پیش می رود. روس ها همواره مخالف عادی سازی روابط ایران و آمریکا بوده اند ولی بعد از مکاتبه اخیر، از روند مذاکرات ابراز رضایت کرده اند. گو این که تهران توانسته سیاست توازن را برقرار کند و نگرانی روس ها را مرتفع یا دستکم مدیریت کند.

همچنین حضور رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در رم همزمان با مذاکرات ایران و آمریکا نیز نشان می دهد که آژانس نیز به روند مذاکرات خوش بین شده است.

5 - هر چند مذاکرات تا این مرحله، حتی بهتر از آنی که تصور می شد پیش رفته و طرفین از آن رضایت دارند، ولی سیب سیاست که به هوا پرت می شود تا به زمین برگردد، هزار چرخ می خورد. بنابراین باید همچنان با نگرانی و دقت روند را پایید خاصه آن که سرسخت ترین دشمن مصالحه ایران و آمریکا ، یعنی اسرائیل از هیچ کاری برای ایجاد اخلال مضایقه نمی کند، هر چند که تا بدین جای کار و علی الظاهر، ترامپ ، ترمز تل آویو را کشیده است ولی نمی توان احتمال سنگ اندازی را منتفی دانست.

در مجموع، تا کنون، امید بر ناامیدی غالب است و امید که تا پایان نیز چنین باشد.