داغ‌ترین نشست اوپک در راه است

پایگاه سعودی گزته که نزدیک به شاهزاده نایف است طی گزارشی نوشت: در حال حاضر بازار نفت با عدم شفافیت و ابهام روبروست و قیمت ها روندی کاهشی به خود گرفته اند. قیمت نفت از ماه ژوئن تاکنون 25 درصد افت داشته است. این در حالی است که بیشتر تولید کنندگان نفت با افزایش هزینه های عمومی مواجه اند.

این گزارش افزود: تقاضا برای دلارهای نفتی در کشورهای برخوردار از منابع انرژی در حال افزایش است و هزینه های عمومی در کل کشورهای منطقه افزایش یافته است.

اما به رغم حاکم بودن روندی شکننده بر بازار، اکثر کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس می توانند از ذخایر مالی قابل توجهی که دارند استفاده کند. سطح قیمت سر به سر نفت در بودجه اکثر کشورهای عرب منطقه به گونه ای است که قیمت های فعلی برای آنها فعلا قابل تحمل به نظر می رسد.

اما همه کشورهای تولید کننده نفت وضعیت یکسانی ندارند. کشورهایی مانند ایران، روسیه و ونزوئلا از ناحیه کاهش قیمت نفت، رشد اقتصادی، ثبات و پایداری اقتصاد کشورهایشان را در خطر می بینند. کاهش قیمت نفت ممکن است تبعات استراتژیکی را نیز به دنبال داشت باشد.

وضعیت ایران در این زمینه بسیار قابل توجه به نظر می رسد. محدودیت های مالی اعمال شده بر صادرات نفت ایران به دلیل تحریم های غرب، تاثیر منفی قابل توجهی بر صادرات نفت این کشور داشته است. بر اساس برخی برآوردها، صادرات نفت ایران تا یک میلیون بشکه در روز کاهش یافته است. درآمد ایران از صادرات نفت از 118 میلیارد دلار در سال 12-2011 به 56 میلیارد دلار در سال 14-2013 رسیده است.

کاهش قیمت می تواند دردسری تازه برای تهران به شمار آید. ایران برای تامین هزینه های خود به قیمت حداقل 140 دلاری برای هر بشکه نفت نیاز دارد. قیمت های فعلی نفت در حوالی 85 دلار قرار دارد. این شکاف قیمتی قابل توجه و در حال افزایش است.

در حالی که کاهش قیمت نفت بر کل اقتصاد ایران تاثیر گذاشته، ظاهرا دولت ایران به فکر ایجاد منابع درآمدی جایگزین نفت افتاده است. هفته گذشته، حسن روحانی رئیس جمهور ایران از وزیر نفت این کشور خواست تا برای متوقف کردن کاهش قیمت نفت از دیپلماسی، به صورت موثرتری استفاده نماید.

به اعتقاد تحلیلگران، ایران به عنوان دومین تولید گننده بزرگ اوپک، به طور معمول در میان اولین اعضای این سازمان قرار دارد که بر کاهش عرضه برای حمایت از قیمت نفت تاکید دارند. اما ایران اکنون اعلام می کند که می تواند با قیمت پایین نفت هم به حیات خود ادامه دهد و نیازی به تشکیل نشست اضطراری اوپک نیست.

رکن الدین جوادی، معاون وزیر نفت ایران و مدیر شرکت ملی نفت ایران در این باره گفت: «تهران نگران این کاهش قیمت ها نیست.»

مهدی ورزی، کارشناس مسائل ایران در این باره گفت: «احتمالا آنها با خود می گویند اگر توافق هسته ای منعقد شود، ایران اجازه خواهد یافت صادرات خود را افزایش دهد، بنابراین چرا از الان در مورد کاهش تولید اوپک سخن بگوییم؟»

اما تهران در میان مدت قطعا خواهان کاهش تولید نفت از سوی کشورهای تولید کننده است. پیشتر وزارت نفت ایران هشدار داده بود که اگر اوپک اشتباهات دهه 1990 خود را تکرار کند و به موقع تولید خود را کاهش ندهد، قیمت نفت کاهش بیشتری خواهد یافت.

یک کارشناس مسائل انرژی در این باره گفت: «در سال 1998، واکنش ناکافی اوپک قیمت نفت را به 6 تا 8 دلار در هر بشکه رساند.»

این گزارش در پایان نوشت: نشست بعدی اوپک در 27 نوامبر در وین، از بسیاری جهات جنبه ای حیاتی خواهد داشت. همه چشم ها به این نشست خیره شده است. کشورهای عضو در این نشست مسیر آینده بازار نفت را در میان مدت تعیین خواهند کرد. به اعتقاد تحلیلگران، نشست بعدی در وین احتمالا یکی از داغ ترین اجلاس اوپک در سال های اخیر خواهد بود.