غافلگیری ناتمام بازارها
افت اونس از اوج پنج ماهه در پی رشد شاخص‌های دلار و سهام
نخستین نشست بانک مرکزی اروپا در سال 2015 برگزار شد تا داده‌هایی که بازارها هفته‌ها منتظر آن بودند بالاخره به حاضران و ناظران این بازارها مخابره شود. نتایج این نشست غافلگیرکننده بود، اما نه چندان که بازارهای مالی و کالایی جهان را با تکان‌های وحشتناک روبه‌رو کند.
به قول جیم وایکوف، گزارشگر ارشد پایگاه اینترنتی کیتکو، «بازارها علاقه‌ای به غافلگیر شدن ندارند، به‌جز بازار طلا.» اما حتی بازار طلا هم پس از اعلام نتایج نشست مهم بانک مرکزی اروپا شاهد روندهای شگفتی‌ساز نبود، گرچه اونس این روزها به لطف «شوک سوئیسی» دو هفته پیش و تصمیمات اخیر بانک مرکزی قاره سبز به نوسان پیرامون مرز 1300 دلار روی آورده است.
جزئیات تزریق پول
ماریو دراگی، رئیس بانک مرکزی اروپا روز پنج‌شنبه اعلام کرد نهاد تحت ریاست او «برنامه خرید دارایی» گسترده‌ای را اجرایی خواهد کرد تا میزان خریدهای ماهانه این نهاد به 60 میلیارد یورو برسد.
رئیس ایتالیایی این بانک در کنفرانس خبری‌ای که پس از نشست سیاست پولی بانک برگزار شد گفت که این برنامه از ماه مارس آغاز خواهد شد و تا سپتامبر 2016 به طول خواهد انجامید. چنان که انتظار می‌رفت، خرید بدهی‌های دولتی متناسب با میزان بدهی هر عضو منطقه یورو خواهد بود.
میزان خریدهای اعلام شده بانک بیشتر از انتظارها بود و روز پنج‌شنبه به رشد قیمت طلا در بازارهای جهانی کمک کرد، اما این شگفتی چنان نبود که تکان‌های شدیدی را باعث شود. جیم وایکوف می‌گوید طلا در حال حاضر بیشتر از «عدم قطعیت» بازارهای دیگر تاثیر می‌پذیرد.
اونس طلا روز پنج‌شنبه روی قیمت 1302 دلار بسته شد، اما تا جمعه بعدازظهر در محدوده 1290 دلار ماند. دراگی در جریان کنفرانس خبری پنج‌شنبه گفت که تصمیم‌های جدید برای مقابله با انتظارات تورمی ضعیف و رکود اقتصادی در منطقه یورو اتخاذ شده است.
تورم منطقه یورو از دسامبر 2014 منفی شده و این امر به همراه تغییر سیاست بانک مرکزی سوئیس در دو هفته پیش، همه را قانع کرده بود که نشست 22 ژوئن روز تصویب برنامه‌های تحریکی خواهد بود؛ اما همان طور که رئیس بانک مرکزی اروپا روز پنج‌شنبه اشاره کرد اقتصاد اروپا همچنان با تهدیدهای بزرگی مواجه است.
سقوط قیمت‌های نفت یکی از مهم‌ترین عوامل تورم منفی در اروپا است، اما مشکلات درونی نیز به این عامل کمک می‌کنند. دراگی گفته دور جدیدی از تاثیر سقوط قیمت نفت ممکن است به اروپا برسد و بر حداقل دستمزدها و قیمت‌ها تاثیر بگذارد.
در چنین شرایطی عجیب نیست که ارز واحد اروپایی به کمترین ارزش خود در 11 سال گذشته رسیده، اما بازارهای سهام اروپایی به امید تحریک اقتصاد ضعیف این قاره با رشد شاخص روبه‌رو شده‌اند. در حالی که یورو در مقابل دلار به نوسان پیرامون نرخ برابری 20/1 روی آورده، بیشتر شاخص‌های بورس اروپایی از روز پنج‌شنبه رو به افزایش گذاشته‌اند.
ضعف یورو و تقویت بازارهای سهام اروپایی روز جمعه نیز ادامه داشت. هر چه باشد بنا است یک تریلیون یورو به اقتصاد اروپا تزریق شود. نفت خام پس از نشست پنج‌شنبه با افت قیمت روبه‌رو شد، اما روز بعد از خبر مرگ پادشاه عربستان نفع برد، گرچه همچنان ضعیف ماند.
درهرحال هدف بانک مرکزی اروپا از این برنامه تحریکی، تشویق بانک‌ها به سرمایه‌گذاری به‌جای سپردن پول در این نهاد و همچنین تشویق مردم برای بالا بردن خرج و مصرف برای به حرکت درآوردن چرخه‌های اقتصاد است.
جیم‌یونگ کیم، رئیس بانک جهانی درباره برنامه‌های تصویب شده پنج‌شنبه می‌گوید: «این ساز و کاری است که باید از آن استفاده شود، زیرا وجود دور باطل و مداوم تورم منفی یک واقعیت است؛ اما موضوع دیگر آن است که این تدابیر برای حل کامل مشکلات کفایت نمی‌کند. کشورهایی که بیشترین مشکلات را دارند باید برنامه‌های اصلاحی خود را پیش ببرند، اما این فرصت خوبی است؛ زیرا قیمت نفت پایین است و تدابیر خرید اوراق قرضه اعمال می‌شود.»
روند بازار اونس
اما نشست اخیر بانک مرکزی اروپا در بازارهای فلزهای گرانبها اثرات متضادی دارد. در حالی که وضعیت بد اقتصاد اروپا و همچنین داده‌های ناامیدکننده از چشم‌انداز کوتاه و میان مدت اقتصاد جهان باعث افزایش خرید طلا به‌عنوان سرمایه امن شده و به بالا رفتن قیمت طلا کمک کرده است، تضعیف یورو و در نتیجه رشد دلار و همچنین رشد بازارهای سهام فشار روی طلا را افزایش داده است.
اونس در روزهای گذشته از حذف سیاست میخکوبی خزنده فرانک به یورو و همچنین جدی شدن بحث تصویب «تسهیل کمی» در اروپا نفع برده و به نوسان پیرامون مرز 1300 دلار رسیده، اما روز جمعه با فشار عوامل کاهشی، از اوج 5 ماهه خود به زیر کشیده شد.
افت 2 دلاری روز چهارشنبه عمدتا ناشی از سودگیری ملایم معامله گران و رشد بازارهای سهام اروپایی بود. بازارها در این روز به تصویب تسهیل کمی در نشست روز پنج‌شنبه مطمئن شده بودند. اونس در این روز به کانال 1300 دلار رفت، اما نتوانست در آن بماند تا مرز 1300 دلار دوباره تبدیل به مرز روانی شود. به این ترتیب طلا در سومین روز کاری هفته از اوج 5 ماهه خود پایین آمد، اتفاقی که روز جمعه نیز تکرار شد.
بازارهای سهام اروپایی در این روز به گزارش روزنامه وال‌استریت ژورنال واکنش نشان دادند که می‌گفت شورای حکام بانک مرکزی اروپا در حال بررسی پیشنهاد خرید دارایی‌ها به میزان ماهانه 50 میلیارد یورو است. بنابراین رشد شاخص‌های سهام، بخشی از سرمایه بازار طلا را به خود جذب کرد تا سودگیری هم به کاهش قیمت‌های فلز زرد کمک کند.
روز چهارشنبه بانک مرکزی ژاپن نرخ تورم هدف را از 7/1 به یک درصد کاهش داد، اما این کاهش آنقدر نبود که باعث نوسان شدید در بازارها شود. بانک مرکزی چین نیز اعلام کرد که سقوط قیمت‌های نفت باعث تغییر سیاست پولی این کشور نمی شود.
اونس روز پنج‌شنبه توانست روی قیمت 1302 دلار به کار خود پایان دهد؛ اما روز جمعه تا لحظه تنظیم این گزارش به کانال پایین‌تر بازگشت. رشد روز پنج‌شنبه عمدتا ناشی از افزایش خرید طلا به‌عنوان سرمایه امن پس از اعلام تصمیم بانک مرکزی اروپا بود. در این روز خرید طلا بر پایه نمودارهای فنی نیز به چشم می‌آمد. در نتیجه تصمیماتی که جزئیات آن را خواندید، یورو به افت خود ادامه داد و دلار و بازارهای سهام با رشد مواجه شدند.
بازار اوراق قرضه اروپایی هم روز خوبی داشتند. طلا پنج‌شنبه تحت فشار رشد دلار و بازارهای سهام و اوراق قرضه بود، اما در نهایت تقاضای ناشی از نگرانی‌ها بود که روند بازار را تعیین کرد. با برگزاری نشست پنج‌شنبه حالا همه توجه‌ها به انتخابات یونان جلب می‌شود، انتخاباتی که روز 25 ژانویه برگزار خواهد شد.
روز جمعه چنان که اشاره شد شاهد ادامه اثر متضاد رشد دلار و بازارهای مالی در مقابل اثر خرید طلا به‌عنوان سرمایه امن بود. اونس روز گذشته تا ساعت 8 بعدازظهر به وقت تهران به قیمت 1290 دلار رسید، گرچه هم اکنون که شما این گزارش را می‌خوانید ممکن است قیمت‌های متفاوتی به‌عنوان قیمت نهایی این هفته پرخبر ثبت شده باشد. روز گذشته همزمان با ادامه رشد شاخص‌های سهام اروپایی، دلار نیز به رشد خود ادامه داد. شاخص دلار در این روز در مقطعی از 00/95 واحد هم گذشت.