اثرگذاري 2 عامل بر قيمت سكه در بازار و لزوم حذف نظام دو نرخي ارز

يك كارشناس بانكي با ارائه پيشنهادي براي بهبود وضعيت فعلي بازار ارز و تأثير آن در قيمت‌هاي طلا گفت: بايد در كوتاه مدت دو نرخ ارز رسمي و آزاد روي يك نرخ مياني همگرا شوند به طوريكه فاصله زيادي نداشته باشند.

خبر را برای من بخوان
محمد واعظ استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان اظهار داشت: به طور مشخص زمانی که تقاضای ارز در معاملات بازار آزاد به وسیله بانک مرکزی به طور کامل تأمین نشود، نرخ ارز در بازار آزاد افزایش می‌یابد.

وی افزود: اگر تأمین منابع مالی واردات از مجاری غیر از ثبت سفارش نتواند مستقیماً با تأمین مالی بانک مرکزی صورت گیرد، تقاضا برای خرید دلار بالا می‌رود و این مورد می‌تواند موجب نوسانات قیمتی دلار در بازار آزاد شود.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه علاوه بر موارد مذکور افزایش تقاضای سوداگری طلا باعث تشدید فاصله بین نرخ دلار در بازار آزاد و رسمی شده است، درباره آثار و پیامدهای این امر، تصریح کرد: با توجه به اینکه تغییر نرخ ارز طی سال‌های اخیر متناسب با بیشتر بودن نرخ تورم داخل از خارج نبوده است، این وضعیت می‌تواند عامل مشوق صادرات غیرنفتی شود.
واعظ ادامه داد: از طرف دیگر در پایان سال درآمدهای ریالی دولت از محل بخشی از نرخ ارز که تحت تأثیر افزایش نرخ در بازار آزاد به بهای بالاتری فروخته می‌شود، بالا می‌رود.

وی ضمن اشاره به آثار منفی اختلاف نرخ ارز رسمی و آزاد، گفت: چنانچه بانک مرکزی دخالت مؤثر نکند، شکاف موجود افزایش پیدا می‌کند و این امر می‌تواند مجموعه‌ای از مسائل دو دهه قبل را در خصوص نظام دو نرخی و ایجاد فساد در این بازار تکرار کند.

این کارشناس بانکی به اجرای موفق طرح هدفمندی یارانه‌ها اشاره و اضافه کرد: اجرای این قانون مستلزم محیط اقتصادی با ثبات به خصوص بر مبنای احساس روانی عوامل اقتصادی است؛ تداوم شکاف قیمتی بین نرخ ارز رسمی و آزاد به این این مسأله لطمه خواهد زد.

به گفته واعظ، باید در کوتاه مدت دو نرخ ارز رسمی و آزاد روی یک نرخ بینابین همگرا شوند به طوریکه فاصله زیادی نداشته باشند.
وی با تأکید بر اینکه مقام ارزی هم‌اکنون از موقعیتی برخوردار است که می‌تواند با عرضه جدید ارز مدیریت این نرخ را در بازار آزاد به دست گیرد، تصریح کرد: از سوی دیگر ثبات نسبی روانی در اقتصاد ایران مانع تشدید رفتارهای سوداگرانه در صورت اقدام مؤثر و به هنگام مقام ارزی (بانک مرکزی) است.


* دلایل افزایش قیمت طلا و سکه در روزهای اخیر

این استاد دانشگاه در خصوص تأثیر اختلاف قیمت رسمی و آزاد دلار بر قیمت طلا در بازارهای داخلی، گفت: قیمت طلا بر مبنای نرخ ارز آزاد تعیین می‌شود حتی در خصوص قیمت سکه باید توجه داشت که این قیمت از دو جزء تشکیل می‌شود.
واعظ ادامه داد:‌ یک جزء قیمت سکه به خاطر ارزش فلزی آن است که از حاصل ضرب قیمت جهانی ضرب ‌در نرخ ارز تشکیل می‌شود و نرخ ارزی که در این حاصل ضرب به کار می‌رود نرخ ارز بازار آزاد است.

وی افزود: جزء دوم قیمت سکه، حق ضرب یا به تعبیری حق مرغوبیت آن است که این جزء در حالت معمولی مبلغ ناچیزی برآورد می‌شود، اما در شرایط افزایش تقاضا در بازار حتی از 10 هزار تومان نیز بیشتر می‌شود.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه مدیریت جزء دوم قیمت سکه مستلزم عرضه سکه به بازار است، گفت: درحالی که مدیریت جزء اول تنظیم بازار عرضه را می‌طلبد البته این موارد در شرایطی است که قیمت طلا در بازار جهانی ثابت باشد.

به گفته واعظ، هم‌اکنون به موازات و متعاقب افزایش قیمت نفت خام، قیمت طلا در بورس‌های جهانی بالا می‌رود به طوری که هم‌اکنون از هر اونس 1400 دلار نیز فراتر رفته و این مورد هم عاملی برای افزایش قیمت طلا در ایران است.
وی قیمت سکه در بازار داخلی را به خاطر مرغوبیت در عرضه تا حدودی کاذب عنوان و تصریح کرد: اما عنصر تعیین کننده در قیمت سکه قیمت‌های اعلامی در بورس‌های جهانی است.