حراج بانك كارگشايي باعث افزايش قيمت است؛احتمال سقوط اونس جهاني طلا

رشد حبابی قیمت سکه بر خلاف قیمت‌های جهانی آشفته بازاری را در بازار این کالا بوجود آورد و این وضعیت به حدی پیش رفت که بسیاری از مردم عامی کارهای روزانه خود را رها کرده و به خرید و فروش سکه مشغول شدند، البته شاید برخی از این بازار استفاده‌های کلان کرده باشند ولی به گفته اکثر فعالان اغلب افرادی که به روند بازار سکه آشنا بودند در این شرایط به دلیل اینکه روند آن منطقی و غیر قابل پیش بینی بود ضرر‌های کلانی کردند.
فرزان سهرابی کارشناسان اقتصادی و مدیر قرار داد‌های آتی شرکت کارگزاری بهپرور تحلیلی از وضعیت بازار، در گفت و گویی، تحلیل خود در خصوص دلایل ایجاد حباب در بازار سکه و اقدامات و عکس‌العمل‌های مسئولان برای کنترل قیمت‌های سکه را ارائه کرده است که متن آن به شرح زیر است:

*عوامل مؤثر در ایجاد حباب 50 هزار تومانی برای سکه

-- چه تحلیلی از وضعیت فعلی طلا دارید؟

سهرابی: با توجه به اینکه طلا در هر کشوری یک کالای سرمایه‌ای است، در حال حاضر این کالا تبدیل به یک نوع ارز شده است و عواملی از جمله بدهی‌های اروپا، وضعیت هسته‌ای ژاپن، کاهش ارزش دلار،‌ افزایش تورم جهانی و بالا رفتن قیمت غذا و انرژی باعث شده قیمت‌ جهانی این کالای گرانبها افزایش یابد.
اما باید در نظر داشت که این قیمت‌ها همیشه در مسیر صعودی نیست و این مسئله یک امر طبیعی است، بنابراین افرادی که اقدام به خرید می‌کنند تا حدی می توانند سکه‌ها را نگه دارند و وقتی شروع به فروش کنند اصلاح قیمتی شروع می‌شود.

-- می توان پیش‌بینی کرد اصلاح قیمتی از چه زمانی شروع می‌شود؟

سهرابی: این اصلاح قیمتی احتمالاً از نرخ 1520 دلار در طلای جهانی شروع می‌شود.

-- بر چه اساس چنین پیش بینی دارید؟

سهرابی: یکی از عواملی که در قیمت طلای جهانی اثر دارد تصمیم بانک مرکزی آمریکا در چهارشنبه شب در خصوص نرخ سود بانکی است. همچنین، اگر قیمت نفت از 113 دلار عبور کند و به 120 دلار برسد احتمالاً آمریکا با افزایش 0.25 درصدی نرخ سود بانکی روبرو خواهد شد. همچنین از نظر کارشناسان این احتمال وجود دارد که بازخرید اوراق خزانه‌داری آمریکا در انتهای ماه (june) رخ دهد،بنابراین اوضاع ایران نیز به دلیل التهاب بازار جهانی می‌تواند ملتهب شود.

-- رشد قیمت سکه در هفته‌های گذشته تناسبی با افزایش قیمتهای جهانی طلا نداشته است، چه مسائلی باعث ایجاد حباب 50 هزار تومانی در سکه شد؟

سهرابی: یکی از مهمترین دلایل، کاهش نرخ سود بانکی است که باعث شد پول زیادی از بانک‌ها خارج و به بازار وارد شود. در هر کشوری هر وقت نرخ سود کاهش یابد بر روی طلا اثر می‌گذارد. در ایران نیز این وضعیت به دلیل افزایش پول نقد جاری بوجود آمد، بنابراین منطقی است چنین وضعیت ایجاد شود.
قیمت شمش در ایران با قیمت جهانی حرکت می‌کند ولی قیمت سکه به دلیل نقدینگی بالایی که در این کالا وجود دارد و به راحتی فروخته می‌شود افزایش یافته، اما باید نوسانات آن را در نظر گرفت.
البته باید به این نکته اشاره کرد که بالا رفتن قیمت سکه چیز بدی برای اقتصاد نیست زیرا در سبد خانوار اثری ندارد و کسی سکه نمی‌خورد بنابراین اگر التهاب نقدینگی فراوان در کشور با افزایش قیمت سکه مهار شود بد نیست، البته نه تا این حد که به حباب 50 هزار تومانی تبدیل شود.

-- نظر شما درباره اقدام بانک مرکزی فروش سکه در برخی از شعب بانک های ملی چیست؟ آیا می تواند با این روش قیمت‌ها را متعادل کند؟

سهرابی: ابتدا باید گفت، که بانک مرکزی دیر وارد عمل شد، حباب 50 هزار تومان برای سکه بسیار بالا است. ولی به نظر می‌رسد این برنامه را دارند که از این طریق نقدینگی بازار را جمع کنند و منطقی است، اما به عنوان یک کارشناس اقتصادی معتقدم یکی از دلایل بالا رفتن سکه در ایران جمع کردن نقدینگی است.

--چه اقدامی التهاب بازار را کم و قیمت‌ها را کاهش می‌دهد؟

سهرابی: تنها راهی که عطش خریداران را کاهش می دهد عرضه بسته‌‌های 500 تایی سکه است البته با قیمت پایه نه اینکه به حراج گذاشته شود تا در جریان حراج باز قیمت افزایش یابد و سبک حراج در بانک کارگشایی خود باعث افزایش قیمت می‌شود.
زمانی قیمت واقعی کشف و بازار اشباع می‌شود که عرضه و تقاضا متعادل باشد ولی در حال حاضر تقاضا بیشتر از عرضه است،البته در این چند روز بانک مرکزی توانست حدود 35 هزار تومان قیمت را کاهش دهد ولی همچنان در قیمت فعلی حباب وجود دارد، بنابراین، اگر میزان عرضه در روز های آینده افزایش یابد، التهاب بازار کند می‌شود.
بانک مرکزی با دارا بودن کارشناسانی از بازار سنتی و جهانی می‌داند چگونه قیمت‌ها را کنترل کند ولی چرا دیر وارد عمل شد، مشخص نیست.
بنابراین تنها عرضه نامحدود بانک مرکزی البته نه به قیمت فعلی زیرا به نسبت انس گران تر است، می تواند روند قیمت‌ها را تغییر دهد، در روز گذشته بر اساس انس جهانی قیمت سکه حدود 400 هزار تومان محاسبه شد، بنابراین با توجه به کاهش حباب قیمت سکه همچنان بیش از 10 هزار تومان حباب وجود دارد که با اقدامات بانک مرکزی در حال کاهش است.

-- آیا عرضه سکه در بسته‌های 500 تایی مشکل را حل می‌کند؟

سهرابی:چنین وضعیتی اواخر سال 87 در کشور بوجود آمده بود که درآن زمان بسته‌های سکه در بانک کارگشایی 500 تایی شد و این کار آنقدر ادامه یافت تا متقاضی برای خرید وجود نداشته باشد.
روش فعلی که بانک مرکزی تنها 5 سکه آن هم در شعب محدود انجام می‌دهد، وضعیت را متعادل نکرده و حتی مردم بیشتر تحریک می‌شوند، البته باید گفت اگر بازار سنتی به این نتیجه برسد که مردم عامی از بانک مرکزی سکه 409 تومان را خریده و در بازار 420 تومان می‌فروشند اجازه دریافت چنین سودهایی را به انها نمی‌دهند و در نتیجه قیمت کاهش می یابد.

-- برخی طی دو سه هفته اخیر سودهای کلانی کردند، اما طلا فروشان و تاجران به گفته خودشان ضرر کردند، چرا؟

سهرابی: در بازار امسال هر کسی که به معاملات طلا آشنا بود ضرر کرد، زیرا چنین وضعیتی را پیش بینی نمی‌کرد که ربع سکه 98 هزار تومانی به 160 هزار تومان برسد،در حال حاضر نیز که قیمت‌ها 20 یا 30 هزار تومان کاهش یافته باز هم قیمت‌ها منطقی نیست.

-- این تحولات و قیمت‌های حبابی در سکه با توجه به اینکه در بخش معاملات آتی بورس کالا سکه معامله می‌شود، چه اثری دارد؟

سهرابی: بورس کالا و معاملات آتی نیز بازاری جدا نیست و هر اتفاقی که در بازار آزاد و سنتی رخ دهد، اثر مستقیمی بر روی معاملات آتی این کالا دارد. همچنین، چون فعالان بازار آتی عمدتا از بازار سنتی هستند هر اتفاقی که در بازار سنتی رخ می‌دهد در بورس نیز اثر می‌گذارد.

-- فکر می‌کنید تا چه زمانی روند افزایشی قیمت سکه در بازار داخل ادامه دارد؟

سهرابی: به دلیل اینکه دستور عرضه و ضرب سکه را بانک مرکزی می‌دهد، نمی‌توان پیش‌بینی کرد. همیشه با دیدن روند قیمت‌ها می‌توان بر آن اساس برخی تصمیم‌گیری‌ها و پیش‌بینی‌ها را انجام داد، اما نمی‌‌توان ذهن افراد را پیش‌بینی کرد بنابراین مشخص نیست در این شرایط رئیس کل بانک مرکزی چه تصمیمی اتخاذ می‌کند. بانک مرکزی قرار بود از شنبه در 40 شعبه بانک ملی در تهران سکه‌ عرضه می‌کند ولی تعداد شعب کم و از ساعت 11:50 دقیقه شروع به عرضه کردند. در حالی که مردم در انتظار عرضه سکه به هر تعداد و در شعب بیشتری بودند،اما وقتی صبح شنبه نحوه عرضه را دیدند، روند کاهشی قیمت سکه به افزایشی تبدیل شد.
با اعلام بانک مرکزی در سه شنبه شب قیمت سکه در چهارشنبه و پنج شنبه حدود 30 هزار تومان کاهش یافت ولی در روز شنبه که قرار بود عرضه سکه شروع شود به دلیل کاهش شعب عرضه‌کننده باز قیمت‌ها سیر صعودی به خود گرفت.

-- وضعیت معاملا آتی سکه در اولین روز عرضه بانک مرکزی یعنی شنبه به چه شکل بود؟

سهرابی: به دلیل اینکه در دو روز کاری قبل از شنبه در معاملات آتی قیمت‌ها هر روز سه درصد افت کرد شنبه معاملات آتی با خطر بزرگی روبرو شد، زیرا اگر شنبه نیز سه درصد افت می‌کرد، بسیاری از معامله گران آتی بیش از حد ضرر می‌کردند و این ضرر به حدی می‌رسید که مجبور بودند اضافه ضرر مشتری را کارگزاران بدهند.معاملات در بورس کالا برنده/برنده نیست بلکه همیشه یک برنده دارد یک بازنده.
این نوسانات ریسک بورس را بسیار بالا برده و اگر این ضررها همچنان ادامه داشته باشد حجم معاملات در بورس طی ماه‌های آینده بسیار کاهش می‌یابد.

-- وضعیت قرارداد‌های آتی درهفته گذشته با توجه به روند افزایشی قیمت سکه در بازار به چه شکل بود؟

سهرابی: از سه‌شنبه هفته گذشته روزی 5 یا 6 هزار قرارداد برای ماه‌های اردیبهشت، تیر و شهریور منعقد شد و شنبه نیز حدود 3600 قرارداد بسته شد که این حجم‌ قرارداد غیر منتظره بود. تعداد قرارداد‌ها آتی و قیمت‌های اثر مستقیمی بر روی هم دارند، بنابراین هر زمان قیمت‌ها رو به افزایش باشد تعداد قراردادها نیز افزایش می یابد.
باز تأکید می کنم بالا رفتن بیش از حد قیمت سکه به دلیل کاهش نرخ سود بانکی است که باعث شده پول‌ها از بانک خارج و به بازار سکه وارد شود،در حالی که وقتی قصد کاهش نرخ سود بانکی را دارند باید زمینه سرمایه گذاری این پول ها در نظر بگیرند تا چنین مشکلاتی در برخی بخش های بوجود نیاید، زیرا ورود نقدینگی به بخش های سرمایه ای کمکی به رشد ناخالص ملی نمی‌کند.

-- برخی معتقدند افزایش قیمت سکه به دلیل جمع آوری نقدینگی جامعه است، آیا می توان چنین چیزی گفت؟

سهرابی: تا زمانی که عضوی از بدنه اجرایی بانک مرکزی نباشیم نمی‌توان نظری در این خصوص داد. می‌شود پیش‌بینی کرد و نمی‌توان قطعی نظر داد.

-- آیا جمع آوری سکه های پارسیان برقیمت سکه های بانکی اثر داشت؟

سهرابی: این اقدام بیش از همه بر روی قیمت سکه های یک گرمی اثر گذاشت و باعث شد قیمت آن از 50 هزار تومان به 65 هزار تومان برسد.
باید این مسئله را درنظر گرفت که مردم از اقدامات بانک مرکزی و دولت در راستای کاهش قیمت سکه نمی‌ترسند زیرا از نوسان صعودی قیمت‌های جهانی طلا مطمئن هستند، اما معلوم نیست که قیمت طلا همواره در حال صعود باشد.


* وضعیت جهانی بازار طلا و اثر کنفرانس بانک مرکزی آمریکا برای نرخ بهره

-- قیمت طلا در بازار جهانی در چه وضعیتی قرار دارد؟

سهرابی: بازخرید اوراق بهادار آمریکا اثر قابل توجهی بر روی نرخ بهره و اشتغال‌بزایی آن کشور دارد که این عوامل نیز بر روی نرخ طلا اثر گذارند. همچنین وضعیت کشورهای همسایه و بالا رفتن قیمت نفت یک عامل تأثیرگذار بر روی طلا است و از وقتی طلا به یک دارایی ایمن و مطمئن تبدیل شد،‌ منطقی است که تقاضا افزایش یابد ولی قیمت‌ها دائما در بازار جهانی افزایشی نخواهد بود،
همان طور که در ابتدا گفتم قیمت انس طلا حداکثر از 1540 دلار بالاتر نمی رود و پس از آن شروع به اصلاح قیمت‌ می‌کند که این اصلاح از اواخر هفته شروع می‌شود.
چهارشنبه 12:30 شب به وقت نیویورک و 20:30 دقیقه امشب به وقت تهران بانک مرکزی آمریکا کنفرانسی در خصوص نرخ سود دارد و پس از اعلام نرخ سود، سیاست‌های جدید بانک مرکزی آمریکا در خصوص کنترل فشار تورم در آمریکا را اعلام می‌کند. در صورت افزایش نرخ سود بانکی قیمت طلا 35 تا 40 دلار افت خواهد کرد.
بنابراین ممکن است دست نگه داشتن دولت و بانک مرکزی ایران نیز برای عرضه عمده سکه در بانک‌ها صرفا مشخص شدن قیمت انس در چهارشنبه باشد، زیرا نمی‌توان سرمایه بیت‌المال را حراج کرد.
همچنین، هیچ کارشناسی پیش بینی افزایش قیمت طلا را در این ماه نمی‌کرد و همه انتظار این روند را در تیر ماه (June) داشتند، که به دلیل مسائل خاورمیانه بوده و وضعیت امسال استثناء بود.
رئیس خزانه داری امریکا اعلام کرده که ممکن است اوراق بهادار خزانه داری آمریکا را که به کشور‌های آسیایی فروخته، بازخرید کند.

-- در صورت رسیدن قیمت طلا به 1540 دلار قیمت سکه به چه قیمتی می رسد؟

سهرابی: اگر به این رقم برسد قیمت سکه حداکثر 10 هزار تومان افزایش می‌یابد. به طور کلی اگر قیمت دلار ثاببت باشد، هر 10 دلار افزایش در انس طلا، 2300 تومان قیمت سکه را افزایش می‌دهد. در شرایط فعلی که قیمت سکه در داخل، حباب دارد یا سود های کلان بدست می آورند یا ضرر های زیاد.

-- معاملات طلا در دنیا از چه ساعتی شروع می شود؟

سهرابی: معاملات طلا از یکشنبه شب ساعت 2.5 صبح به وقت تهران در بورس استرالیا(سیدنی) باز و تا هفته بعد جمعه ساعت 1.5 شب به وقت تهران در شیکاگو ادامه دارد. در این سیکل زمانی طلا به صورت حضوری و الکترونیکی معامله می‌شود، بنابراین کسی که در بازار کار می‌کند باید بداند در هر لحظه طلا در چه بازاری نوسان پیدا می‌کند، در مجموع قیمت طلا در بورس نیویورک تعیین می‌شود.
به طور مثال، روزی که قرار است نرخ بهره در لندن مشخص شود در آن لحظه به روند قیمت طلا درآن بازار توجه می‌کنیم، همه این مسائل به دلیل اینکه طلا یک کالای جهانی است به روی بازار ایران نیز اثر می‌گذارد.
بر این اساس، همیشه انس بالا نمی‌رود و کسانی که در قیمت 1400 و 1350 دلار طلا خریداری کرده اند زمانی که اقدام به فروش می کنند و قیمت‌ها کاهش می یابد.

-- چه پیش بینی ازآینده قیمتی فلزات با ارزش وجود دارد؟

سهرابی: در فلزات با ارزش به شدت خطر اصلاح قیمتی وجود دارد به نحوی که طلا تا 1450 یا 1460 دلار افت می کند، نقره نیز تا 39 دلار.
بنابراین قیمت طلا حدود 15 دلار دیگر رشد کرده و به 1520 دلار می‌رسد و پس از آن اصلاح قیمت شروع خواهد شد واین اصلاح احتمالا از امروز یا فردا شروع می شود.

-- وضعیت کشور هایی خاورمیانه و همسایه چه اثری در قیمت ها دارد؟

سهرابی: اگر در دنیا اعلام شود که قذافی از قدت کناره‌گیری کرده و لیبی به آرامش رسیده، نفت 15 تا 10 دلار افت کرده و به 100 دلار می‌رسد و انس طلا نیز تا 1450 دلار می‌رسد، زیرا نفت لیبی بالاترین گرید را در بین سایر نفت‌‌ها دارد.این احتمال‌ها ممکن است اصلا رخ ندهد زیرا شرایط جهانی اصلا مشخص نیست.
در نهایت به این نتیجه می‌رسیم که افزایش قیمت طلا در دنیا همواره روند صعودی ندارد و این امکان وجود دارد که قیمت طلا در 1520 دلار به یک افسانه تبدیل شود، بنابراین معامله‌گران طلا و سکه در نظر داشته باشند که احتمال سقوط طلا تا 1350 دلار دو از ذهن نیست.
سهرابی در پایان به نقش خبرنگاران در چنین شرایط حساسی اشاره کرد و معتقد است: این جو را دلالان ایجاد می‌کنند ولی دود آن به چشم افراد معمولی می‌رود و بنابراین خبرنگاران باید بر حبابی بودن قیمت سکه تأکید کنند و به اطلاع رسانی مکرر در مورد بازار سکه و طلا در داخل و خارج بپردازند.