مصائب دنباله دار سكه و طلا

نخستین روزهای اردیبهشت ماه با التهاب قیمت سکه در بازار داخلی آغاز شد التهابی که نشات گرفته از افزایش قیمت جهانی فلزات رنگین و سودجویی برخی از دلالان داخلی از این شرایط رقم خورد.

افزایش قیمت سکه ظرف چند روز با استراتژی بانک مرکزی در مورد عرضه نامحدود آن همچنان ادامه یافت تا بار دیگر ناکارآمدی سیاست های بانکی در عرضه این کالا را اثبات کند.

هجوم برای خرید سکه به سمت بانک ملی و بانک کارگشایی شدت گرفت قیمت روز به روز افزایش یافت تا اینکه بار دیگر بورس کالا و عرضه از طریق این بورس برای متعادل ساختن قیمت آن به میان آید.

به رغم اعلام آمادگی بورس کالا برای عرضه نامحدود سکه، اما همچنان بانکی ها از عرضه آن در مجرائی غیر از بانک امتناع کردند و بورس کالا طی دو سال باز هم نتوانست در شرایط ملتهب بازار سکه، مجوز عرضه آن را بدست آورد.

در آن روی سکه، به تازگی حسینی وزیر اقتصاد به سازمان امور مالیاتی دستور داد تا از این پس 4 درصد مالیات بر ارزش افزوده از فروش سکه اخذ شود این حکم در شرایطی بود که دولت مشکلات عدیده ای در اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده با صنف طلافروشان تا به امروز داشته است.

هر چند قانون تبعیض مالیاتی را منتفی اعلام کرده اما گره بین طلافروشان و مالیاتی ها همچنان بسته باقی مانده است.

به گفته یک مقام آگاه 95 درصد طلای موجود در کشور از مبادی غیر رسمی، وارد مرز هایمان می شود و این بدان معناست که نمی توان هیچ رصد دقیقی برای تعیین مالیات بر ارزش افزوده این کالا انجام داد.

علی اکبر هاشمیان مدیر عامل بورس کالا در این رابطه به خبرنگار ما گفت: بورس کالا توانایی عرضه نامحدود و مداوم سکه را داراست.

وی تصریح کرد: بورس بهترین مرجع برای شناسایی قیمت شفاف یک کالا است زمانیکه قسمت یک کالا شفا است نحوه خرید آن نیز از روی ارزش ذاتی آن صورت می گیرد و در نهایت منجر به تثبیت قیمت سکه در بازار می شود.

مدیر عامل بورس کالا افزود: راه اندازی معاملات نقدی سکه و طلا از برنامه های مادر شرکت بورس بوده که البته تا به امروز به عرضه روزانه 4 هزار سکه به طور میانگین ختم شده است.

وی خاطر نشان کرد: عرضه سکه در بورس می تواند بازخورد مثبتی داشته و به هیچ وجه ممکن از اختیارات بانک کارگشایی نکاهد.

بر اساس این گزارش، هر چند بورس کالا نمی تواند در مقام مقایسه با شبکه بانکی در عرضه سکه، موفق عمل نماید اما می تواند تا اندازه ای از رشد حباب گونه قیمت آن جلوگیری کند.

خرازی مدیر کارگزاری بانک تات در همین رابطه به خبرنگار ما گفت: بورس کالا از گستردگی شعب بانکی در کشور بهره نمی برد بنابراین هیچ گاه نمی توان به عرضه سکه از طریق بورس کالا برای متعادل ساختن قیمت آن در بازار داخلی اکتفا کرد.

وی تصریح کرد: بهترین راه برای متعادل ساختن قیمت سکه در کشور برطرف کردن موانع تولید و استحصال این فلز گران بها است به طوریکه اگر طی ده سال گذشته روند استحصال از معادن طلا به خوبی انجام می گرفت ما نه تنها امروز می توانستیم به نیاز داخلی پاسخ دهیم بلکه در امر صادرات مصنوعات طلا نیز جای مناسبی در بازارهای جهانی هم اینک داشتیم.

این فعال بازار سرمایه ادامه داد: عرضه سکه در بورس کالا تنها راه حل نیست چون معتقدم بورس جای معاملات نقدی و خرد نیست.

خرازی گفت: عرضه سکه در بورس کالا می بایست به سمت معاملات آتی آن سوق پیدا کند در کنار آن طراحی ابزارهای مالی یا صندوق های سرمایه گذاری مبتنی بر طلا و مسکوک می تواند عرضه سکه را در داخل کشور طور متعادل سازد که به تقاضاها پاسخ دهد.

این فعال بازار سرمایه تصریح کرد: معتقدم که معاملات آتی این کالا می بایست تا دل مغازه های طلا فروشی راه پیدا کند تا صرافان هم در انجام معاملات نقدی خود و هم در معاملات آتی خود بتوانند به خوبی به عرضه و تقاضا پاسخ دهند.

براساس این گزارش، هرچند بورس کالا عملا تا به امروز نتوانسته در عرضه سکه به موازات بانک مرکزی عمل کند اما به اعتقاد برخی از کارگزاران عرضه آن از طریق بورس کالا بهترین فرصت برای شناسایی قیمت آن است.

صادق قاسمی کارگزار فعال در بازار سرمایه در این باره به خبرنگار ما گفت: بورس، بازاری برای عرضه و تقاضا است و بدون شک می تواند در عرصه سکه به متقاضیان عملکرد قابل قبولی به نسبت بانک داشته باشد.

وی تصریح کرد: به طور قطع بورس با قابلیت بالای نقد شوندگی فرصت مناسبی برای عرضه و تقاضای این کالا است اما سیاست های بانکی و انحصار عرضه سکه از طریق شبکه بانکی عملا تا به امروز این فرصت را در اختیار بورس قرار نداده است.

این کارگزار افزود: علت منطقی برای عرضه نشدن سکه از طریق بورس وجود ندارد و این در حالی است که بانک مرکزی می تواند با عرضه آن از طریق بورس نیز سودآوری خود را تضمین کند.

براساس این گزارش، بانک مرکزی مرجع اصلی سکه و بزرگترین توزیع کننده آن است و به عنوان حاکمیت خود را متعهد می داند از این اختیار انحصاری برای تعادل عرضه و تقاضا در جامعه استفاده کند.

حسام الدین ساریان دیگر فعال بازار سرمایه نیز در ادامه به خبرنگار ما گفت: سرمایه با هوش است و به سمتی می رود که سودآوری در آن بیشتر باشد.

وی تصریح کرد: حجم بالای نقدینگی و از آن مهمتر سرگردان بودن این سرمایه موجب پیش آمدن اتفاقاتی می شود که در بازار سکه شاهد آن بودیم.

این فعال بازار سرمایه ادامه داد: بدون شک وقتی حجم قابل توجه نقدینگی به سمت بازاری سوق پیدا می کند نمی توان با شیوه های سنتی با آن مقابله کرد.

ساریان افزود: عملکرد بانک مرکزی در بازار سکه تا به امروز سنتی بوده است.

این کارگزار گفت: قیمت سکه زمانی رشد حبابی در پیش گرفت که تقاضا با عرضه آن همخوانی نداشت این در حالی است که بانک مرکزی می توانست با عرضه سکه از طریق بورس به نحو مطلوبی از عهده تقاضا برآید.

ساریان خاطرنشان کرد: انحصار تعادل قیمت سکه تا زمانی که در دست دولت باشد نمی توان منتظر شفافیت قیمت سکه بود زیرا قیمت کالا زمانی واقعی می شود که در یک بازار تعیین شود.

براساس این گزارش، یکی از مهمترین موانعی که بر سر عرضه سکه از طریق بورس بارها اعلام شده نبود معافیت مالیاتی عرضه آن از طریق بورس بود معافیتی که طبق آخرین دستور وزیر اقتصاد دیگر از بانک های عرضه کننده نیز برچیده شده است مالیات بر ارزش افزوده، طلا جزو احکام قانونی است این در حالی است که از این پس در بخش سکه نیز 4 درصد از فروش آن مالیات اخذ خواهد شد شرایطی که باز هم نام طلا فروشان را به یاد سازمان مالیاتی می اندازد.

کاهش میزان مشتریان از مهمترین نگرانی های طلافروشان در اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده بود دغدغه ای که به گفته مسئولان مالیاتی معضل فنی نیست و طلافروشان با نوسان قیمت طلا می توانند آن را برطرف کنند.

خرازی کارشناس و اقتصادی در ادامه به خبرنگار ما گفت: مقاومت جدی طلا فروشان در پرداخت مالیات به علت آن است که در صورت وصول مالیات بر ارزش افزوده قیمت تمام شده این کالا نیز افزایش می یابد شرایطی که به از دست دادن مشتری منجر خواهد شد.

وی تصریح کرد: مشکل عمده ما در اخذ مالیات از طلافروشان این است که تنها 5 درصد طلای موجود در کشور از طریق معادن استحضال شده و وارد بازار می شوند این در حالی است که 95درصد مابقی از مبادی غیر رسمی و به صورت قاچاق وارد می شوند.

خرازی ادامه داد: فاکتورهایی همچون مالیات بر ارزش افزوده و تجمیع عوارض ازجمله عواملی است که بخش خصوصی را برای فعالیت شفاف در این حرفه ترغیب نمی کند به همین علت شاهد قاچاق آن هستیم.

ویی گفت: بدون شک طلایی که به صورت قاچاق وارد کشور شده از سیستم مالیات بر ارزش افزوده براحتی حذف می شود و تبعیض مالیاتی را موجب می شود.

براساس این گزارش، به گفته مسئولان سازمان امور مالیاتی تاکنون 50 درصد از صنف طلافروشان در پرداخت مالیات های خود تعلل داشته اند.

این درحالی است که اجرای مالیات بر ارزش افزوده بر معاملات سکه قیمت آن را گرانتر نیز خواهد کرد اما به نظر می رسد تا زمانی که سیاست های مناسبی در قبال سکه و طلا اتخاذ نشود یک روی طلایی سکه همیشه خط خواهد بود.