ترديد در اجراي سياست‌هاي فدرال رزرو
در هفته‌اي كه سپري شد خبرهايي همچون اعلام پيش‌بيني اتحاديه اروپا از وضعيت اقتصادي منطقه پولي يورو، اظهارات جانت يلن و ادامه تنش‌ها در اوكراين همراه با انتشار گزارش‌هايي از اوضاع اقتصادي آمريكا، اروپا و چين به بروز نوساناتي در قيمت جهاني طلا منجر شد.
در اولین روز هفته، گزارشی مبنی بر کاهش رشد بهای مسکن در چین منتشر شد که افزایش گمانه‌زنی‌ها از کاهش وام‌های اعطایی بانک‌ها به شرکت‌های دارایی محور این کشور را در پی داشت. در حالی که خبر مذکور بازارهای سهام آسیا را منفی کرد، رشد دور از انتظار شاخص‌های مرتبط با اوضاع اقتصادی آلمان، بازارهای سهام اروپا را قوت بخشید. البته جو کلی بازار به صورتی بود که گویی نوعی ابهام نسبت به اقتصاد آمریکا در میان فعالان بازار وجود داشت که سایر خبرها یا از شدت این نگرانی می‌کاستند یا بر آن می‌افزودند. ناگفته نماند وزرای دارایی گروه بیست هم در نشست اخیر خود بر تلاش برای رشد تولید ناخالص داخلی با نرخ هدف 2 درصد، متعهد شدند. در این روز بهای طلا متاثر از کاهش ریسک‌پذیری در بازار افزایش یافت.
از آنجا که گزارش‌های نه چندان مطلوبی از اوضاع اقتصادی آمریکا در روز سه‌شنبه اعلام شد دوباره این سوال برای سرمایه‌گذاران مطرح شد که آیا فدرال رزرو تغییری در روند کاهشی برنامه حمایتی خود خواهد داد یا خیر. این نگرش که مجددا فشار رو به پایینی بر شاخص دلار وارد ساخت همراه با تشدید نگرانی‌ها از اوضاع اقتصادی چین، نه تنها منجر به افت بازارهای سهام شد بلکه به دلیل ادامه تنش‌ها در اوکراین، مصر و ونزوئلا و همچنین بیشتر شدن موجودی طلای صندوق‌های سرمایه‌گذاری، بهای هر اونس طلا را تقویت کرد. از سوی دیگر اتحادیه اروپا پیش‌بینی خود در خصوص رشد اقتصادی منطقه پولی یورو در سال 2014 را از 1/1 به 2/1 درصد افزایش و نرخ تورم را از 5/1 به یک درصد کاهش داد و در عین حال نسبت به روند افزایشی بدهی برخی کشورهای منطقه اظهار نگرانی کرد. گزارش‌ها کاهش نرخ رشد بهای مسکن در آمریکا طی ماه گذشته را نشان داد که این مساله هم در کم شدن سطح ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران بی‌تاثیر نبود.
انتشار گزارش قابل قبولی از وضعیت بازار مسکن در آمریکا در روز چهارشنبه خوش‌بینی را به فعالان بازار بازگرداند، خبری که علاوه‌بر بهبود نسبی بازارهای سهام آمریکا، شاخص دلار را هم قوت بخشید. متاثر از این گزارش، قیمت طلا پس از چهار روز صعود متوالی تنزل یافت، چراکه سرمایه‌گذاران را به بستن موقعیت‌های خرید و شناسایی سود ترغیب کرد. به علاوه ظاهرا سرمایه‌گذاران در انتظار سخنرانی یلن هم بودند تا بلکه ابهامات پیش آمده نسبت به سیاست بانک مرکزی آمریکا برطرف شود.
جانت یلن در سخنرانی روز پنجشنبه خود ادامه روند کاهشی برنامه حمایتی فدرال رزرو را تکرار و اظهار کرد: سیاست‌گذاران پولی بررسی خواهند کرد که آیا ضعف مشاهده شده در اقتصاد این کشور موقتی خواهد بود یا خیر. وی سرمای شدید هوا را هم در این خصوص مقصر دانست و گفت: باید تلاش کنیم تا دقیقا مشخص شود سهم سرمای هوا و عوامل دیگر در این مساله به چه میزان بوده است.
از نظر رئیس بانک مرکزی آمریکا تا زمانی که نرخ بیکاری بالای 5/6 درصد بوده و تورم از 5/2 درصد فراتر نرفته، نرخ بهره در سطح پایین فعلی باقی خواهد ماند. همچنین وی توجه صرف به نرخ بیکاری را برای ارزیابی وضعیت بازار کار آمریکا صلاح ندانسته و بررسی فاکتورها و شاخص‌های بیشتری را در این خصوص لازم شمرد. در این سخنرانی مشخص شد فدرال رزرو معتقد است طی سال‌های آینده، بیکاری به روند کاهشی خود ادامه خواهد داد و تورم هم به سطح 2 درصد باز خواهد گشت. در حالی که سخنرانی یلن با مثبت کردن شاخص دلار و بازارهای سهام آمریکا، افت بهای طلا را در پی داشت، بازارهای سهام اروپا به دلیل افزایش ناآرامی‌های سیاسی در اوکراین و تشدید نگرانی‌ها از خطر رکود در منطقه پولی یورو تنزل یافتند.
کاهش رشد اقتصادی آمریکا در سه ماهه چهارم سال گذشته و این احتمال که شاید گزارش مزبور در روند کاهشی سیاست انبساطی آمریکا خللی وارد می‌آورد شاخص دلار را در آخرین روز هفته به کمترین سطح خود در دو ماه اخیر رساند. از سوی دیگر بروز علائمی از ثبات نسبی تورم در اروپا و توقف روند کاهشی آن با حمایت از این احتمال که ممکن است بانک مرکزی اروپا در نشست آینده خود اقدام خاصی برای مقابله با رکود انجام ندهد، به رشد قابل توجه نرخ برابری یورو به دلار انجامید. در این روز رشد بازارهای سهام، کاهش خرید فیزیکی طلا از سوی چین و بستن موقعیت‌های خرید با هدف شناسایی سود به افت بهای طلا منجر شد.
در هفته گذشته تاثیر مثبت سخنرانی یلن و انتشار گزارش مطلوبی از بازار مسکن آمریکا بر سطح امیدواری بازار، از شدت نگرانی‌ها نسبت به ضعف مشاهده شده در اوضاع اقتصادی آمریکا کاست و خریداران فیزیکی و سفته‌بازان بازار طلا را به عقب‌نشینی واداشت. ظاهرا انتظار افت بیشتر بهای طلا در میان سرمایه‌گذاران قوت گرفته که این نگرش می‌تواند در صورت اعلام خبرهای بهتری از اقتصاد آمریکا و اروپا فشار رو به پایین بیشتری بر قیمت این کالای گرانبها وارد سازد؛ اگرچه باید دید آیا واقعا با گذر از فصل سرما اوضاع آمریکا بهبود خواهد یافت یا خیر.
*تحلیلگر اقتصاد جهانی- شرکت کارگزاری بهمن