بازي با توپ نقدينگي در بازار طلا و ارز

نوسانات نرخ‌ طلا و سکه و انواع ارز مشابه هفته‌های قبل از مهم‌ترین رویدادهای حوزه بانک طی هفته گذشته بود. در این تاریخ بانک مرکزی طبق روال هفته‌های قبل عرضه سکه با نرخ رسمی را در دستور کار خود قرار داده بود و همچنان نیز ادامه خواهد داشت.
در هفته گذشته نرخ جهانی طلا نیز افت‌وخیزهای خود را داشت که البته نرخ های داخلی نیز تا حدودی البته نه به صورت کامل با آنها همراه بود.
طی روزهای اخیر، اظهارنظرها درباره دلایل و عوامل مؤثر در بازار طلا و دلار همچنان در رسانه‌ها و محافل خبری پررنگ بود؛ عده‌ای از مدیران بانکی و مسئولان اقتصادی در سخنان خود ضمن تأکید براثرات منفی ادامه این وضعیت از دولت و بانک مرکزی خواستار پیشگیری از بدتر شدن بازار و استفاده از ابزارهای جدید و کارآمد شدند.
اما درحالی که وضعیت بازار با افت و خیزهایی البته کمتر از هفته‌های قبل همراه بود ولی بازهم گزارش‌ها و اخبار رسیده از بازار نمایانگر حباب در این بخش‌ها بود.

* وزیر اقتصاد: نقدینگی را از بازار جمع کردیم

نکته جالبی که در اتفاقات هفته قبل روی داد، اذعان وزیر اقتصاد به جمع‌آوری نقدینگی از بازار در زمان افزایش قیمت سکه و بالارفتن حباب در این بازار بود.
سید شمس‌الدین حسینی در حالی هفته گذشته به جمع‌آوری نقدینگی در بازار اعتراف کرد که پیش‌تر بسیاری از کارشناسان افزایش قیمت‌ انواع سکه در بازار رسمی و غیررسمی را به منظور جمع‌آوری نقدینگی از بازار دانسته و گفته بودند این اتفاقات و بالا و پایین رفتن قیمت‌ها تنها ناشی از جریانات طبیعی بازار نیست و به نظر می‌رسد عواملی به صورت عمدی این وضعیت را به وجود آورده و از نوسانات آن نیز منفعت قابل توجهی عایدشان می‌شود.
وزیر اقتصاد در این باره گفته بود دولت با عرضه سکه توانست نقدینگی را جمع‌آوری کند که می‌تواند آثار مثبتی داشته باشد و به کنترل بازار منجر شود. البته حسینی در توضیحات خود اصلاً اشاره‌ای به برنامه دولت برای نقدینگی جذب شده در هفته‌های اخیر نکرد.
از سوی دیگر با وجود اینکه بانک مرکزی عرضه سکه در شعب منتخب بانک ملی را تا اطلاع ثانوی متوقف نخواهد کرد اما قیمت‌های فروش سکه رسمی و غیررسمی طی روزهای اخیر وضعیتی برخلاف بازارهای جهانی را داشت؛ زمانی که بازار جهانی سیر نزولی را داشت قیمت‌های ایران سیر صعودی را پیش گرفته بود و بالعکس.
اما این نکته مورد پذیرش رئیس کل بانک مرکزی نیست چراکه بهمنی گفته است قیمت‌ها هماهنگ با بازارهای جهانی است و از امروز (شنبه) نیز سیر نزولی آنها آغاز خواهد شد که البته این اتفاق هم افتاد.

* رفت و برگشت دو بخشنامه برای آرامش بازار

پس از اینکه هفته قبل کمی آرامش به بازار طلا حاکم شد و تب تند خرید سکه بعد از روزهای طولانی سرانجام فروکش کرد و از تقاضا برای خرید سکه در بازار کمی کاسته شد، بازار دلار روند حبابی را در پیش گرفت.
با افزایش اختلاف قیمت رسمی و غیررسمی دلار در بازار داخلی طی روزهای قبل، این احتمال مطرح شد که نقدینگی باقی‌مانده در بازار طلا با بازگشت آرامش به این بازار به سمت ارزهای مختلف از جمله دلار آمریکا روی آورده است.
در هفته گذشته افزایش قیمت در بازار ارز به جایی رسید که دلار آمریکا نرخ 1200 تومان را نیز برای ساعاتی تجربه کرد. البته درحالی که بازار دلار همچنان ملتهب‌تر می‌شد یکی از مسئولان بانک مرکزی طی سخنانی دلیل این وضعیت را ابلاغ بخشنامه‌ای برای محدود کردن عرضه ارز از سوی این بانک عنوان کرد و گفت: بعد از اینکه قیمت‌های بازار تحت تأثیر این بخشنامه روند جهشی را پیش گرفتند مسئولان مربوطه از تصمیم خود برگشته و بخشنامه مذکور را لغو کردند.
رئیس کل بانک مرکزی هم با تائید این خبر از عرضه نامحدود ازر به صرافی‌ها از روز جاری خبر داد و گفت: کسانی که دنبال خرید دلار و ارز در بازار آزاد هستند باید به قیمت‌های جهانی توجه داشته باشند؛‌ این افراد باید دقت کنند که در بازار ارز 60 تومان حباب وجود دارد.

* عدم برگزاری جلسات شورای پول و اعتبار

طبق مصوبه هیأت وزیران در هفته گذشته دو وزیر جدید عضو شورای پول و اعتبار برای شرکت در جلسات امسال این شورای سیاست‌گذاری انتخاب شدند.
براین اساس وزاری کار و تعاون بعنوان عضو شورای پول و اعتبار انتخاب شدند؛ این اقدام از آنجا صورت گرفت که طبق ماده 89 قانون برنامه پنجم توسعه ترکیب جدید اعضای شورای پول و اعتبار شامل وزیر امور اقتصادی و دارائی یا معاون وی، رئیس کل بانک مرکزی، معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور یا معاون وی، دو تن از وزراء به انتخاب هیأت وزیران، وزیر بازرگانی، دو نفر کارشناس و متخصص پولی و بانکی به پیشنهاد رئیس کل بانک مرکزی و تأیید ریاست جمهوری، دادستان کل کشور یا معاون وی، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، رئیس اتاق تعاون، نمایندگان کمیسیونهای اقتصادی و برنامه و بودجه و محاسبات مجلس (هر کدام یک نفر) به عنوان ناظر با انتخاب مجلس است.
اما درحالی که حدود دو ماه از آغاز سال 90 می‌گذرد، یک مقام مسئول بانک مرکزی از عدم تشکیل جلسات اصلی شورای پول و اعتبار در سال جاری خبر داد و گفت: هنوز معلوم نیست این جلسه چه تاریخی تشکیل خواهد شد.
این مهم نیز یکی دیگر از اتفاقات هفته قبل بود.

* کاهش مطالبات معوق بانک‌ها به 13.2 درصد

داستان پر پیچ و خم مطالبات معوق بازهم یکی از عناوین خبری هفته گذشته را به خود اختصاص داد و همزمان با اعلام لیست سیاه بدهکاران بانکی معاون بانک و بیمه وزیر امور اقتصادی و دارایی از کاهش معوقات بانک‌ها و رسیدن آنها به 13.2 درصد خبر داد.
معاون بیمه و بانک وزیر اقتصاد از کاهش 10 درصدی حجم مطالبات معوق بانک‌ها از 23 درصد به 13.2 درصد کل تسهیلات ارائه شده بانک‌ها خبر داد.

* اعلام نرخ رشد اقتصادی، شاید در همایش این هفته بانک مرکزی

درحالی که عدم اعلام شاخص‌های اقتصادی از سوی بانک مرکزی در طول یک سال گذشته بحث‌ها و انتقادهای فراوانی را به این بانک وارد کرده است از مقامات مسئول بانک مرکزی خبر می‌رسد که شاید در همایش هفته جاری این بانک، نرخ رشد اقتصادی اعلام شود.
آمار نرخ رشد اقتصادی که مهمترین شاخص اقتصادی محسوب می شود، از سه سال پیش تاکنون از سوی بانک مرکزی اعلام نشده است. بانک مرکزی در نخستین گزارش رسمی سال 90 از اعلام این نرخ خودداری کرد. مسئولان بانک مرکزی در این زمان به جای اعلام این نرخ توپ را در وزارتخانه‌هایی از جمله وزارت صنایع می‌اندازند و از پاسخگویی امتناع می‌کنند.
اما از صحبت‌های رییس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی در هفته گذشته چنین به نظر می‌رسد که بانک مرکزی نیز خود به ضعف اطلاع‌رسانی درباره شاخصهای اقتصادی معترف شده است.
فرهاد نیلی در این باره گفته است که در جریان همایش هفته جاری با ارایه گزارشات مدون سعی در رفع این نقایص خواهیم کرد.

* هجینگ ارزی اجرایی می‌شود

بعد از تصویب هجینگ ارزی در شورای پول و اعتبار سرانجام بانک مرکزی دستور اجرای این مهم را به بانک‌ها صادر کرده است البته این خبری بود که هفته گذشته یک مقام غیر بانکی (مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات ایران) در بین سخنان خود به آن اشاره کرده بود.
کاظم دوست حسینی با بیان اینکه صندوق ضمانت صادرات نیز هجینگ ارزی را از تیرماه اجرا می‌کند، گفته بود: بانک مرکزی به تمام بانکها ابلاغ کرد که هجینگ ارزی (پوشش ریسک نوسان نرخ ارز) از سال جاری در تمام بانک‌ها اجرا شود.
به گزارش فارس، هجینگ ارزی به عملیاتی گفته می شود که طی آن، بازرگانان برای اینکه از افزایش نرخ برابری ارز نسبت به پول ملی متضرر نشوند، اقدام به خرید ارز زودتر از موعد می کنند تا خود را در مقابل ریسک نوسانات نرخ ارز پوشش دهند.

* رتبه‌بندی بانک‌ها در سال‌ جاری

آغاز رتبه‌بندی بانک‌ها در سال جاری خبر دیگری بود که رئیس کل بانک مرکزی هفته گذشته اعلام کرد. بهمنی تصریح کرده است که امسال رتبه‌بندی بانک‌ها براساس عملکرد آنها، رعایت ضوابط و قوانین، بسته سیاستی-نظارتی، اعتبارسنجی مشتریان، میزان مطالبات معوق و همچنین عملکرد مدیریت بانک و سایر مسائلی که می‌تواند در ارزیابی مورد توجه قرار گیرد، اجرا خواهد شد.
گزارش فارس حاکی‌است، طبق سخنان علی آقامحمدی معاون اقتصادی معاون اول رئیس جمهور بانک مرکزی موظف شده تا شهریور سال جاری اولا تمام بانک‌ها را اعم از خصوصی و دولتی رتبه‌بندی و اعلام کند در آن صورت ممکن است برخی از بانکهای خصوصی که الان موفق جلوه می‌کنند به صورت واقعی غیرموفق بوده چون رتبه خوبی نخواهند داشت.