بي‌اعتنايي بازار به تهديدهاي بانك مركزي
روز گذشته با روشن شدن نتیجه جلسه شورای پول و اعتبار و رد پیشنهاد بانک مرکزی مبنی بر افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی توسط اعضای این شورا، بار دیگر قیمت سکه بانکی با افزایش روبه‌رو شد.
پیشتر چشم انداز افزایش نرخ سود و احتمال بازگشت نقدینگی به شبکه بانکی، بازار را با بی میلی نسبت به خرید سکه روبه‌رو کرده بود. علاوه بر این افزایش قیمت سکه بانکی به دلیل اعمال مالیات بر ارزش افزوده 4 درصدی، اختلاف قیمت سکه بانکی با سکه آزاد را تا 11 هزار تومان رسانده و منجر به افت تقاضا در این بازار شده بود. سرازیر شدن نقدینگی به بازار ارز را بانک مرکزی با اولتیماتوم‌هایی تا اندازه‌ای کنترل کرد. نکته‌ای که در این میان قابل توجه است، اینکه قیمت دلار و سکه یک روز قبل از روشن شدن نتیجه جلسه شورای پول و اعتبار، رو به افزایش دوباره گذاشت و میزان فروافتاده را دوباره جبران کرد. این در شرایطی بود که رییس‌کل بانک مرکزی در مصاحبه‌های مکرر، فضای بازار پول کشور را برای پذیرش پیشنهاد افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی آماده کرده بود. آنچنانکه مدیران عامل برخی بانک‌های دولتی و خصوصی با استقبال از آن، اتخاذ این تصمیم را نشانه درایت بانک مرکزی
اعلام کردند.
با توجه به این شرایط، با افزایش مجدد قیمت ارز و سکه در بازار آنهم یک روز قبل از روشن شدن نتیجه جلسه مذکور به‌نظر می‌رسد که برخی فعالان بازار سکه و ارز پیشاپیش از نتیجه جلسه و مخالفت با نظر بانک مرکزی آگاه بوده‌اند.
با این حال روزگذشته قیمت سکه بانکی با 6240 تومان افزایش دوباره به نرخ 449 هزار و 280 تومان رسید که 9هزارو 280 تومان از قیمت 440 هزارتومانی بازار آزاد بیشتر بود. نیم سکه بانکی نیز دوباره به 224 هزارو 640 تومان رسید. ربع سکه نیز مجددا با 4920 تومان افزایش قیمت تا 127 هزارو 920 تومان بالا رفت. افزایش مجدد قیمت سکه‌های بانکی در حالی بود که نرخ جهانی طلا تا ظهر روز گذشته 6 دلار کاهش داشت اما تا ساعت 30 /18 به وقت تهران تا 1538 دلار بالا رفت.
این درحالی است که قیمت انواع سکه در بازار آزاد بدون تغییر باقی ماند. دیروز سکه بهار آزادی 440 هزارتومان، نیم سکه 222 هزارتومان و ربع سکه 130 هزار تومان فروخته شدند.
در بازار ارز، دلار بدون تغییر 1175 تومان فروخته شد که با نرخ مرجع 10568 ریالی بانک مرکزی 119 تومان اختلاف داشت. یورو دیروز 5 تومان گران شد و 1685 تومان به متقاضیان عرضه شد.
کاهش تعداد شعب فروشنده سکه
بانک ملی ایران شعب فروشنده سکه خود را از 200شعبه به 100شعبه تقلیل داد.
بانک ملی به دلیل تعدیل خرید و فروش سکه و کاهش تقاضا تعداد شعب عرضه‌کننده سکه خود را از 400 شعبه به 200 و سپس 100 شعبه کاهش داد. براساس دستورالعمل بانک مرکزی هر نفر از متقاضیان دریافت سکه می‌توانند در هر روز حداکثر5 قطعه سکه طلا خریداری کنند.
نرخ فروش سکه‌ها همه روزه از سوی بانک مرکزی ایران تعیین و به بانک ملی ایران اعلام می‌شود که نرخ مذکور نیز هر روز از طریق سایت اینترنتی بانک ملی ایران قابل مشاهده است. امکان عودت و تعویض سکه‌های فروخته شده به متقاضیان وجود ندارد و شعب منتخب نیز صرفا مجاز به فروش سکه هستند.
صرافان هم ملزم به پرداخت مالیات بر ارزش‌افزوده سکه خواهند شد
همچنین معاون مالیات بر ارزش افزوده سازمان امور مالیاتی در پاسخ به این پرسش که قرار بود مالیات بر ارزش افزوده از مصرف‌کننده نهایی دریافت‌شود، اما اکنون خریداران سکه بانکی آن را می‌پردازند، گفت: مالیات بر ارزش افزوده در گام اول از بانک‌ها و در گام دوم از صرافان دریافت خواهد شد.
محمد قاسم پناهی معاون مالیات بر ارزش افزوده سازمان امور مالیاتی افزود: نرخ 4درصدی مالیات بر ارزش افزوده از ابتدای سال 1390 برای سکه و شمش طلا اجرا می‌شود.
معاون مالیات بر ارزش افزوده سازمان امور مالیاتی در پاسخ به این پرسش که مالیات بر ارزش افزوده قرار بود از مصرف کننده نهایی اخذ شود، حال چرا فقط بانک مرکزی و بانک ملی ملزم به گرفتن این مالیات شده‌اند و مصرف‌کنندگان نهایی بازار این مالیات را نمی‌پردازند؟ گفت: مصرف‌کننده خرد و کلان از شعبه بانک ملی یا بانک کارگشایی سکه تهیه می‌کند و در قدم اول مالیات بر ارزش افزوده از آنها گرفته می‌شود، اما در قدم‌های بعدی صرافان هم ملزم به اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده سکه طلا خواهند شد.
علی عسکری رییس سازمان امور مالیاتی نیز هفته پیش گفت: از اول سال جاری طبق قانون برنامه پنجم، نرخ مالیات بر ارزش افزوده 4 درصد شده و در گام اول توسط بانک مرکزی و بانک کارگشایی و بانک ملی اجرا می‌شود و در گام‌های بعدی توسط صرافان و سکه فروشان اجرا خواهد شد.
بانک مرکزی از پرداخت مالیات معاف نیست
در همین رابطه عضو ناظر بر شورای پول و اعتبار نیز با اشاره به تشکیل جلسه اصلی این شورا در روز جاری، اخذ مالیات بر ارزش افزوده سکه را به‌رغم اعتراض رییس کل بانک مرکزی، اقدامی منطقی و قانونی دانست.
هادی قوامی درباره اعمال قانون مالیات برارزش افزوده در سکه و اعتراض رییس‌کل بانک مرکزی به این قانون گفت: وقتی طلا به سکه تبدیل شود در حقیقت ارزشی به آن اضافه شده و از آنجایی که ارزش افزوده، تفاوت بین ارزش تولید و ماده اولیه است به سکه نیز مالیات برارزش افزوده تعلق می‌گیرد.
وی افزود: زمانی که دولت یا بانک مرکزی طلای خامی را خریداری کرده و آنها را به سکه تبدیل کرده‌اند با فروش آنها در بازار، مشابه سایر کالاها باید مالیات برارزش افزوده را مطابق کالاهای دیگر پرداخت کنند.
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه با اشاره به تغییر درصد مالیات برارزش افزوده در سال‌های مختلف، اضافه کرد: مجلس بانک مرکزی را از مالیات برارزش افزوده معاف نکرده بود و دلیلی هم برای این کار نداشت.
قوامی دلیل اخذ مالیات برارزش افزوده سکه را کسب سود از سوی بانک مرکزی عنوان کرد و گفت: بانک مرکزی با فروش سکه‌ها سود می‌کند و از همین رو ارزش افزوده‌ای عایدش می‌شود به همین خاطر باید مالیات سکه‌ها را نیز پرداخت کند.
این نماینده مجلس در واکنش به این نکته که درآمد حاصل از فروش سکه در پایان هر سال به خزانه واریز می‌شود با انکار این موضوع افزود: درآمد نفت نیز به خزانه واریز می‌شود ولی دولت سهم خود را از درآمد نفت مانند مالیات و سایر موارد برداشت می‌کند.
قوامی با اشاره به قانونی بودن اخذ مالیات برارزش افزوده سکه، درباره صفر شدن میزان فروش سکه‌های بانک مرکزی در شعب بانک ملی تصریح کرد: صفر شدن فروش سکه خیلی خوب است چرا که بانک مرکزی با عرضه سکه قصد جمع‌آوری نقدینگی در بازار را داشت.
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه البته تاکید کرد که باید نقدینگی موجود در جامعه کنترل و به بخش تولید و صنعت هدایت شود. بانک مرکزی باید نقدینگی را کانالیزه کند تا به سمت تولید برود.