غافلگيري در بازار طلا

فدرال رزرو پیش‌بینی خود از رشد اقتصادی این کشور را از نرخ 9/2 درصد اعلام شده قبلی، به بازه 1/2 تا 3/2 درصد کاهش داد؛ موضوعی که در کنار بالا گرفتن تنش‌ها در خاورمیانه به دنبال اقدامات گروه تروریستی «داعش»، بیشترین نگرانی‌ها را از آینده اقتصادی جهان به همراه داشت و موجب شد طلا بیشترین افزایش روزانه خود در 9 هفته گذشته و همچنین، بیشترین افزایش هفتگی خود در سه ماه گذشته را تجربه کند. این افزایش، عمدتا در ساعات پایانی روز پنج‌شنبه (به وقت تهران) صورت گرفت و درنتیجه، بازار طلا فرصتی نیافت تا با این افزایش خود را تطبیق دهد. با توجه به این موضوع که بازار طلای داخل، روز پنج‌شنبه را با قیمت نهایتا 1280 دلاری پشت سر گذاشته و امروز (شنبه) را با قیمت حدودا 1310 دلاری آغاز می‌کند، انتظار می‌رود قیمت سکه با فرض ثبات قیمت دلار، به میزان 3/2 درصد رشد یابد که حدود 20 تا 25 هزار تومان افزایش قیمت را به همراه خواهد داشت؛ البته با توجه به اخبار مثبت دیپلماتیک اخیر، احتمال کاهش قیمت دلار وجود دارد که در این صورت، بخشی از افزایش قیمت سکه جبران خواهد شد.

پنج‌شنبه بازار طلا به‌شدت همه را غافلگیر کرد. این غافلگیری خود محصول غافلگیری بازار طلا به خاطر فدرال رزرو آمریکا بود. آخرین مواضع بانک‌مرکزی آمریکا درباره ادامه احیای اقتصاد این کشور هماهنگ با پیش‌بینی‌ها بود، اما کاهش پیش‌بینی رشد ایالات‌متحده، اقتصاددانان را غافلگیر کرد تا نشست دو روزه این بانک دو اثر متفاوت داشته باشد. در حالی که بازار طلا روز چهارشنبه در انتظار انتشار نتیجه نشست کمیته بازار آزاد بانک‌مرکزی آمریکا، روی قیمت 1277 دلار بسته شده بود، پنج‌شنبه ثبت قیمت 1320 دلاری همه را شگفت زده کرد. رشد 43 دلاری فلز زرد که طلا را به بالاترین قیمت در 9 هفته گذشته رساند، به‌معنای بسته شدن قیمت بالای مرز مقاومت روانی 1300 دلار بود. خرید طلا به‌عنوان سرمایه امن، افت شاخص دلار و خریدهای قوی فنی، مهم‌ترین دلایل رشد طلا در این روز بود که همه ناشی از بیانیه فدرال رزرو بودند. در حالی که بازار چهارشنبه نیز به سخنان «جنت یلن» واکنش نشان داد و روند افزایشی را دنبال کرد، پنج‌شنبه افزایش خریدها از ساعت 8 تا 12 به وقت بازار نیویورک، طلا را ابتدا از سطح مقاومتی 1280 و بعد سطح مقاومتی بزرگ‌تر 1300 دلار عبور داد.

پیامدهای سیاست‌های اعلام شده
معامله‌گران و سرمایه‌گذاران درواقع پنج‌شنبه همچنان در حال هضم بیانیه کمیته بازار آزاد فدرال رزرو و کنفرانس خبری جنت یلن، رئیس بانک مرکزی آمریکا بودند. بیانیه و کنفرانسی که بعدازظهر چهارشنبه منتشر و برگزار شده بود. بیشتر ناظران بازار انتظار داشتند که بیانیه کمیته بازار آزاد فدرال رزرو خبر از ادامه کاهش ماهانه برنامه خرید اوراق قرضه دهد. این اتفاق با کاهش 10 میلیارد دلار دیگر از برنامه تسهیل کمی رخ داد؛ اما بانک‌مرکزی ایالات‌متحده، پیش‌بینی رشد اقتصاد آمریکا در سال‌جاری میلادی را هم کاهش داد تا به روند افزایشی طلا کمک کند. فدرال رزرو آمریکا پیش‌بینی کرده است که رشد اقتصادی این کشور امسال به کمتر از 1/2 تا 3/2 درصد خواهد رسید. این رقم در گزارش قبلی فدرال رزرو بیش از 9/2 درصد اعلام شده بود؛ اما مواضع اعلام شده درباره نرخ سود نیز به رشد قیمت طلا کمک کرد. در حالی که تداوم سیاست «تعدیل بسته‌های تسهیل مقداری» که نشانه ادامه احیای اقتصاد آمریکا است، باعث رشد بازارهای سهام شده است، صحبت از عدم‌افزایش نرخ‌های سود در آینده نزدیک، به افت دلار و افزایش طلا کمک کرد. پیش از برگزاری نشست، برخی نگران بودند که شاخص بهای مصرف‌کننده در ماه مه که به‌تازگی منتشر شده بود، به مبهم بودن مواضع جنت یلن منجر شود، اما مواضع او روشن بود و تاثیر خود را بر بازار داشت. پنج‌شنبه، سخنان کاملا روشن یلن به افت شاخص دلار منجر شد تا اسکناس سبز آمریکایی به پایین‌ترین حد در چهار هفته گذشته برسد. قیمت نفت هم به‌خاطر تحولات عراق به بالاترین سطح در 9 ماه گذشته رسیده است. این دو عامل؛ یعنی افت دلار و افزایش بهای نفت، «عوامل خارجی»‌ای بودند که پنج‌شنبه به خیز قیمت طلا یاری رساندند. طلا روز جمعه تا لحظه تنظیم این خبر با کاهش 8 دلاری به 1312 دلار رسید که یک دلیل آن می‌تواند نارضایتی بازار از احتمال هیجانی بودن رشد پنج‌شنبه باشد، البته دلیل دیگر هم این بود که قیمت طلا پس از اینکه روز پنج‌شنبه بیشترین افزایش روزانه در 9 هفته گذشته را به ثبت رساند، جمعه با فروش سرمایه‌گذاران برای سود بردن از افزایش روز قبل مواجه شد، اما حتی با وجود افت جمعه نیز، طلا بالاترین رشد هفتگی در سه ماه گذشته را به ثبت رسانده است.


پیش‌بینی‌های بلندمدت
با این حال هنوز عواملی مانند بحران عراق می‌تواند قیمت طلا را بالا نگه دارد. جنگ داخلی عراق همچنان از عوامل عمده تاثیرگذار در بازار است و باعث شده که طلا دوباره سرمایه امن در نظر گرفته شود. باراک اوباما رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده پنج‌شنبه اعلام کرد که مشاوران نظامی را به عراق خواهد فرستاد و همچنین احتمال اقدام نظامی را هم علیه گروه تروریستی «داعش»، منتفی ندانست. جمعه اخباری مبنی بر احتمال حمله هوایی جنگنده‌های آمریکایی به مواضع داعش نیز منتشر شد. احتمال گسترش بحران عراق به کل منطقه خاورمیانه باعث می‌شود که سطح قیمتی طلا بالا بماند.
رونالد لانگ تحلیلگر بازار طلا در این‌باره به رویترز می‌گوید: «تنش‌های ژئوپلتیک برخی را بر آن داشته تا معاملاتی انجام دهند، اما این وضعیت احتمالا زیاد طول نمی‌کشد.» احتمال موقتی بودن افزایش قیمت طلا را کارشناسان دیگری هم مطرح می‌کنند. سایت بلومبرگ در نوشته‌ای متذکر شده که تاکید فدرال رزرو آمریکا بر کاهش رشد اقتصادی این کشور در سال 2014 و پایین بودن نرخ بهره طی ماه‌های آینده، تاثیر زیادی بر کاهش ارزش دلار و افزایش تقاضا برای طلا داشته است، اما برخی تحلیلگران هنوز بر این باورند که روند بلندمدت قیمت طلا همچنان نزولی است. بر اساس گزارش بلومبرگ، بانک‌مرکزی ایالات‌متحده آمریکا هماهنگ با انتظارات پیشین، 10 میلیارد دلار دیگر از ارزش محرک پولی خود را کاهش داده و نرخ سود را دست نخورده نگه داشته است، اما اثر نتایج این نشست ممکن است موقتی باشد. این گزارش به نقل از ژانگ لین تحلیلگر ارشد موسسه یونگان فیوچرز می‌آورد: «قیمت طلا اگرچه بعد از برگزاری نشست فدرال رزرو با افزایش قابل‌ملاحظه‌ای مواجه شده، ولی روند بلند مدت قیمت طلا همچنان نزولی خواهد بود.» مهم‌ترین عامل بنیادینی که می‌تواند باعث افت طلا شود ادامه احیای اقتصادی آمریکا است، گرچه کند شدن سرعت آن در کنار نگرانی از اوضاع رشد اقتصاد جهان هم می‌تواند بر بازار طلا اثرگذار شود. در مورد مسائل ژئوپلیتیک نیز بعضی کارشناسان اقتصادی بر این باورند که بحران‌های سیاسی بین‌المللی مانند ادامه جنگ شدید میان اعضای «دولت اسلامی عراق و شام» و دولت مرکزی و همچنین تشدید تنش در روابط روسیه و غرب که هفته گذشته با قطع گاز اوکراین از سوی روسیه و روز جمعه با کشته شدن 300 جدایی طلب هوادار روسیه خودنمایی کرد، تاثیری بر روند قیمت طلا در بلندمدت نخواهد داشت و تاثیر این تحولات بر قیمت این فلز گرانبها مقطعی و زودگذر خواهد بود، اما چنانکه اشاره شد در صورت گسترش این دو بحران، اصلاح نمودارهای فنی نیز رخ خواهد داد. با این حال عامل بنیادین اقتصاد آمریکا هم ممکن است در جهت افزایش قیمت طلا حرکت کند. موسسه سرمایه‌گذاری «لیر کاپیتال» جمعه تاکید کرد که علت اصلی افزایش مجدد قیمت طلا عملکرد دور از انتظار و کمتر از حد تصور اقتصاد آمریکا در ماه‌های اخیر بوده است. باید اشاره کرد که در بازار ارزهای جهانی، دلار روز جمعه نیز تحت فشار بود و تا لحظه تنظیم این خبر به کمترین نرخ برابری مقابل سبد ارزهای عمده در دو ماه گذشته نزدیک شد. پوند در برابر دلار روی بالاترین نرخ برابری در 5 سال و نیم گذشته معامله شد که دلیل آن ادامه اثر مواضع اخیر بانک‌مرکزی انگلستان است. یورو روز پنج‌شنبه به بالاترین نرخ برابری مقابل دلار در دو هفته گذشته رسید و جمعه هم اندکی رشد داشت.