قدیمیترین در چوبی حرم مطهر امام رضا (ع)
در منبتکاری شدۀ «دارالسیاده»، بهعنوان قدیمیترین در چوبی حرم مطهر حضرت رضا (ع) و شاهکار هنری دورۀ ایلخانان مغول، یکی از جذابترین و دیدنیترین آثار تاریخی و هنری، گنجینۀ تاریخ حرم رضوی موزۀ آستان قدس رضوی است که موردتوجه و استقبال زائران و مجاوران بارگاه ملکوتی حضرت رضا (ع) قرار دارد.
مسئول گنجینۀ تاریخ حرم رضوی موزۀ آستان قدس رضوی گفت: «در منبتکاری شدهی «دارالسیاده» بهعنوان قدیمیترین در چوبی حرم مطهر رضوی در سال 735 هجری قمری در دورۀ ایلخانان مغول و به سفارش یکی از امرای وقت به دست استاد علی نجار نیشابوری ساختهشده است».
علیرضا افتخاری محل نصب قبلی این در را، شمال دارالسیاده (ورودی دارالسیاده از سمت ایوان طلای صحن عتیق) خواند و اضافه کرد: «این در پس از تعمیر و تغییرات ایجادشده در رواقهای حرم مطهر حضرت رضا (ع) به موزۀ آستان قدس رضوی منتقلشده است که هر لنگۀ آن به ارتفاع 294، عرض 99 و به ضخامت 30 سانتیمتر بوده و تزیینات زیبا و خیرهکنندهای بر روی آن نقش بسته است».
وی بابیان اینکه استاد هنرمند این اثر، برای تزیین آن از گرههای هندسی با تلفیق نقوش گیاهی منبتکاری شده بهره برده، افزود: «استفادۀ فراوان از رنگهای لاجوردی، زنگار و ترنج در دورههای بعد، این اثر را نسبت به دیگر آثار آن دوره متمایز کرده است».
افتخاری در بیان دیگر، ویژگیهای این اثر هنری تصریح کرد: «چهارچوب در دارالسیاده دارای سه حاشیۀ تزیینی با نقش گیاهی طرح لوتوس (نیلوفر آبی) و نقش گرهی پنج و شش منبتکاری شده و طرح تزیینی لوتوس است که بهعنوان یک نقش کلیدی و شاخص در هنرهای قرون هفتم و هشتم هجری قمری مورداستفاده قرار میگرفته است».
در پایان مسئول گنجینۀ تاریخ حرم رضوی موزۀ آستان قدس رضوی با اشاره به اینکه در حال حاضر تعداد 182 اثر تاريخي، فرهنگي، هنري و معنوي در این گنجينه به نمایش درآمده است، خاطرنشان ساخت: «سنگ مقام شريف امام رضا (ع) که قدمت آن به سال 516 هجري قمري رسیده و قدیمیترین شیء موجود در گنجينه است و سه محراب کاشی زرینفام که طی فعالیتهای ساختمانی حرم مطهر در سالهای 1340 تا 1344 از دیوار بنا جداشده و بعدها به موزۀ آستان قدس رضوی انتقالیافته است، از دیگر اشیاء به نمایش در آمده در این گنجینه است.»
گنجینۀ تاریخ حرم رضوی موزۀ آستان قدس رضوی، یکی از 16 گنجینۀ تخصصی موزه آستان قدس رضوی است که به دلیل نمایش آثاری که همه به نحوی مرتبط با حرم مطهر علی بن موسیالرضا (ع) است، ازجمله درهای قدیمی حرم مطهر، قفلها و کلیدها، وسایل روشنایی، وسایل شستشو و تطهیر و ... از ارزش تاریخی، هنری، فرهنگی و معنوی بالایی برخوردار است.