اشباع عرضه پلاتین در پی کاهش شدید ارزش راند آفریقای جنوبی در برابر دلار آمریکا اتفاق افتاده که قیمت این فلز ارزشمند را تحت فشار قرار داده است.
اعتصاب سال گذشته معدنچیان در آفریقای جنوبی که بزرگترین تولیدکننده پلاتین جهان است، تولید این کشور را فلج کرد و پس از آن سرعت احیای این صنعت که با نزول ارزش راند آفریقای جنوبی به پایین‌ترین سطح 14 سال گذشته در برابر دلار تسریع شد، سرمایه گذاران و تحلیلگران را غافلگیر و سردرگم کرد.
بعضی از سرمایه گذاران پیش بینی می‌کنند که قیمتها در بازار معاملات آتی چهار میلیارد دلاری پلاتین به دلیل اشباع عرضه در بازار، به روند نزولی ادامه می‌دهند. ضعیف‌تر شدن ارزش راندهزینه‌های معدنکاران آفریقای جنوبی را کاهش داده و تاثیر قیمتهای جهانی ضعیف‌تر پلاتین که به دلار هستند را برای آنها کمتر می‌کند و به این ترتیب به آنها برای ادامه تولید انگیزه کافی می‌دهد.
آنچه دورنمای بدبینانه پلاتین را تشدید می‌کند، نگرانیها نسبت به خروج سرمایه گذاران از صندوقهای سرمایه گذاری با پشتوانه این فلز هستند. طبق جدیدترین آمار کمیسیون معاملات کالای آمریکا، مدیران سرمایه مانند صندوقهای تامین سرمایه گذاری از ابتدای امسال تاکنون خرید معاملات آتی پلاتین را 42 درصد کاهش داده اند و به کمترین میزان در سه سال گذشته رسانده اند.
نزول قیمت پلاتین جدیدترین نمونه از پیامد تغییر سیاستهای بانک مرکزی آمریکاست که در بازارهای مالی بازتاب یافته است. دلار در ماههای اخیر با انتظار برای بالاتر رفتن نرخهای بهره در آمریکا صعود کرده است و در این بین ابهام درباره تاثیر تحکیم سیاست پولی آمریکا در بازارهای نوظهور، به ارزهای بازارهای در حال توسعه مانند راند ضربه زده است.
خودروسازان بیش از همه از قیمتهای پایین‌تر پلاتین سود خواهند برد. این فلز قطعه مهمی از مبدلهای کاتالیستی است که آلاینده‌های منتشر شده از موتور را جذب می‌کند. همچنین از سوی جواهرسازان، تولیدکنندگان مواد شیمیایی و سازندگان محصولات الکترونیکی استفاده می‌شود.
هر اونس پلاتین برای تحویل در ژوییه در بازار نیویورک به 1069 دلار رسید که پایین‌ترین قیمت از مارس سال 2009 به شمار می‌رود و از ابتدای سال 2015 تاکنون 12 درصد کاهش نشان می‌دهد.
طبق برآورد شرکت جانسون متی که یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فلزات گرانبها در جهان به شمار می‌رود، عرضه پلاتین از سوی آفریقای جنوبی امسال حدود 20 درصد افزایش خواهد یافت.
آنگلوامریکن پلاتینوم که بزرگترین شرکت تولیدکننده پلاتین در جهان است، اعلام کرده است تولیدش در سه ماهه اول امسال 50 درصد افزایش یافته است در حالیکه ایمپالا پلاتینوم هولدینگز که تولیدکننده پلاتین شماره دو در جهان است، از افزایش 47 درصدی تولید در مدت مشابه خبر داده است. هر دو شرکت سرگرم اجرای پروژه‌های توسعه ای هستند و اعلام کرده اند قوی‌تر شدن ارزش دلار هزینه‌های آنها را پایین نگه داشته و کاهش قیمت پلاتین را در شرایطی که تولید به روند سابق برگشته، جبران کرده است.
از سوی دیگر به گفته تحلیلگران و معامله گران، اقدام سرمایه گذاران در فروش سهمشان در صندوقهای سرمایه گذاری تحت پشتیبانی پلاتین، به عرضه جهانی این فلز افزوده و قیمتهای آن را تحت فشار بیشتری قرار داده است.
مدیران سرمایه به کندی رشد اقتصادی چین که بزرگترین مصرف کننده پلاتین جهان برای جواهرات است، به عنوان یک عامل منفی دیگر اشاره کرده اند. واردات پلاتین چین 11 درصد در چهار ماه اول امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهش یافت.
بر اساس گزارش وال استریت ژورنال، در حالیکه بعضی از سرمایه گذاران پیش بینی می‌کنند بازار پلاتین با بهبود فروش خودرو در اروپا احیا خواهد شد اما معامله گران بر این باورند که عرضه فزاینده پلاتین که در واکنش به تغییرات نرخ ارزی صورت می‌گیرد، نقش بزرگتری در پایین بردن قیمت این فلز خواهد داشت و هر گونه پشتیبانی از جانب بازار خودروی اروپا را محدود می‌کند.