افت ۳۱درصدی جذب سرمایه‌گذاری خارجی ایران با ۱۴ پله نزول پس از توافق ژنو

جدیدترین گزارش سرمایه گذاری خارجی آنکتاد لحظاتی پیش به طور همزمان در سراسر جهان منتشر شد.

کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل هر ساله برآورد خود از میزان سرمایه گذاری خارجی در کشورهای مختلف جهان طی سال قبل را جمع آوری و در قالب گزارشی موسوم به گزارش سرمایه گذاری مستقیم خارجی تدوین می کند.

همواره از سوی آنکتاد زمانی برای انتشار همزمان این گزارش تعیین می شود و رسانه های خبری با وجود این که چند روز قبل امکان دسترسی به این گزارش را پیدا می کنند متعهد می شوند در تاریخ مشخصی، مطالب و آمار ارائه شده در این گزارش را مخابره کنند.

زمان انتشار گزارش سرمایه گذاری مستقیم خارجی 2015 که روی جلد آن با عنوان EMBARGO درج شده روز 24 ژوئن تعیین شده است که برابر امروز چهارشنبه 3 تیر است.

* کاهش 16 درصدی سرمایه گذاری خارجی در جهان

بر اساس گزارش آنکتاد رقم کل سرمایه گذاری مستقیم خارجی در جهان طی سال 2014 با کاهش 16 درصدی نسبت به سال قبل از آن به 1.23 تریلیون دلار رسید. در سال 2013 رقمی بالغ بر 1.47 تریلیون دلار سرمایه گذاری مستقیم خارجی در جهان انجام شده بود.

با وجود افت 28 درصدی سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای توسعه یافته،‌ کشورهای در حال توسعه توانسته اند در سال میلادی گذشته 2 درصد بیشتر از سال 2013 سرمایه گذاری خارجی جذب کنند.

میزان جذب سرمایه گذاری خارجی در کشورهای توسعه یافته که طی سال 2013 بالغ بر 693 میلیارد دلار بوده در سال 2014 با کاهش 28 درصدی به 499 میلیارد دلار رسیده است. اما کشورهای در حال توسعه در سال 2014 رقمی بالغ بر 681 میلیارد دلار سرمایه گذاری مستقیم خارجی جذب کرده اند که 2 درصد از رقم 667 میلیارد دلاری سال قبل از آن بیشتر بوده است.

* سرمایه گذاری خارجی در آمریکا کمتر از نصف شد

بر اساس این گزارش آمریکا که همواره در رتبه نخست جذب سرمایه گذاری خارجی قرار داشته در سال 2014 به رتبه سوم تنزل یافته است. این کشور در سال 2013 بالغ بر 231 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی جذب کرده بود اما در سال 2014 کل سرمایه گذاری خارجی جذب شده توسط این کشور 92 میلیارد دلار بوده است.

چین با جذب 129 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی در رتبه نخست جهان از این نظر قرار گرفته است. این کشور در سال پیش از آن 124 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی جذب کرده بود.

هنگ کنگ با جذب 103 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی در رتبه دوم جهان از این نظر در سال 2014 قرار گرفته است. کشورهای انگلیس با 72 میلیارد دلار، سنگاپور با 68 میلیارد دلار، برزیل با 62 میلیارد دلار، کانادا با 54 میلیارد دلار، استرالیا با 52 میلیارد دلار، هند با 34 میلیارد دلار و هلند با 30 میلیارد دلار به ترتیب در رتبه های چهارم تا دهم از این نظر قرار گرفته اند.

* کاهش 31 درصدی سرمایه‌گذاری خارجی در ایران با وجود توافق هسته‌ای

آمار منتشر شده از سوی آنکتاد نشان می دهد ایران در سال 2014 تنها توانسته 2 میلیارد و 105 میلیون دلار سرمایه گذاری مستقیم خارجی جذب کند.

سهم ایران از کل سرمایه گذاری خارجی جهان در این سال تنها 0.17 درصد بوده است که این رقم با توجه به ظرفیت های بالای اقتصاد ایران و رتبه 18 ایران در میان بزرگترین اقتصادهای جهان رقم ناچیزی است.

سال 2014 نخستین سال اجرای توافق هسته ای موقت و نخستین سال کامل کاری برای دولت یازدهم بود. دولت جدید که سیاست تنش زدایی با غرب را در دستور کار خود قرار داده است انتظار داشت با امضا و اجرایی شدن توافق موقت هسته ای از ابتدای سال 2014 و کاهش تنش ها بر سر مسئله هسته ای ایران سرمایه گذاری های خارجی در کشور را افزایش دهد.

اما توافق موقت هسته ای نه تنها سرمایه گذاری خارجی در کشور را افزایش نداده است بلکه میزان سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشور طی سال 2014 نسبت به سال قبل از آن 31 درصد کاهش داشته است. ایران در سال 2013 بالغ بر 3 میلیارد و 50 میلیون دلار سرمایه گذاری خارجی جذب کرده بود.

لازم به ذکر است که توافقنامه ژنو 24 نومابر 2013 یعنی یک ماه مانده با اغاز سال 2014 امضا شده بود بنابراین گزارش جدید آنکتاد که مربوط به سال 2014 است، یک سال پس از امضای توافقنامه ژنو را در بر می گیرد.

در سال 2013 نیز سرمایه گذاری خارجی در کشور نسبت به سال قبل از آن کاهش یافته بود. این در حالی بود که از سال 2010 تا سال 2012 میزان جذب سرمایه خارجی در کشور روندی صعودی را طی می کرد. ایران در سال 2009 بالغ بر 2 میلیارد و 983 میلیون دلار سرمایه گذاری خارجی جذب کرده بود که این رقم در سال 2010 به 3 میلیارد و 649 میلیون دلار، در سال 2011 به 4 میلیارد و 277 میلیون دلار و در سال 2012 به 4 میلیارد و 662 میلیون دلار افزایش یافته بود.

با وجود افت سرمایه خارجی به کشور در سال 2014 میزان خروج سرمایه از کشور در همین سال نسبت به سال قبل 4 برابر شده است. ایران در سال 2013 بالغ بر 146 میلیون دلار سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای دیگر انجام داده بود اما این رقم در سال 2014 به 605 میلیون دلار رسیده است.

* کنگو 2 برابر ایران سرمایه گذاری خارجی جذب کرد

بر اساس این گزارش ایران از نظر میزان جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در سال 2014 در رده بندی جهانی 14 پله نزول نسبت به سال قبل از آن نزول داشته است.

رتبه ایران از نظر میزان جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در سال 2013، 57 اعلام شده بود اما در پی کاهش شدید سرمایه گذاری خارجی در ایران رتبه ایران از این نظر در سال 2014 به 71 تنزل پیدا کرده است.

بر این اساس 70 کشور جهان سرمایه گذاری خارجی بیشتری نسبت به ایران در سال 2014 جذب کرده اند که برخی کشورهای آفریقایی نیز در این گروه قرار دارند.

کشور آفریقایی کنگو در سال میلادی گذشته 5.5 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی جذب کرده که این رقم بیش از 2 برابر میزان سرمایه گذاری خارجی جذب شده توسط ایران بوده است. غنا نیز در این سال 3.3 میلیارد دلار، و تانزانیا نیز 2.1 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی جذب کرده اند که بیشتر از ایران بوده است.