احمدی‌نژاد و روحانی در بازار ارز چه کردند؟/ وقتی دلار 298 درصد گران می‌شود

دیگر از آن گزارش های دلهره‌آور خبری نیست؛ خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها هم دیگر خبری جنجالی درباره نرخ ارز ندارند. شاید هیچ‌کس روزهای سال 1391 را فراموش نکند که قیمت دلار گاها ساعتی و حتی لحظه‌ای بالا می‌رفت و کسی هم جلودار وضعیت نابه‌سامان بازار نبود و تنها سوءمدیریت‌ها بر وضع بی‌سامان بازار دامن می‌زد.

بررسی‌ها و روند قیمتی دلار در بازار براساس گزارش‌های رسمی دولت نشان می‌دهد که دلار طی 8 سال دولت نهم و دهم 298.5 درصد گران شد. به عبارتی، در زمانی که محمود احمدی‌نژاد در خردادماه سال 1384 به عنوان رییس دولت نهم انتخاب شد، دلار 898 بود و 8 سال بعد و در زمانی که حسن روحانی در انتخابات سال 1392 پیروز میدان شد، نرخ دلار به حدود سه برابر افزایش یافت؛ به طوری که متوسط قیمت نرخ دلار براساس گزارش بانک مرکزی در خردادماه 1392، 3579 تومان بود.

این موضوع نشان می‌دهد که جهت‌گیری سیاست‌های اقتصادی دولت‌های نهم و دهم به سمت افزایش نرخ ارز بوده است؛ اگرچه تحریم‌ها و محدودیت‌ها در افزایش نرخ ارز موثر بود، اما تحلیلگران اقتصادی معتقدند که همه اتفاقات تلخ گذشته را نباید به تحریم‌ها مربوط دانست و بدسیاستی‌ها و نبود تدبیر برای جلوگیری از آثار سوء تحریم‌ها در به‌هم ریختگی‌های اقتصاد بسیار موثر بود. به‌هرحال، تحت این شرایط، نرخ دلار در دولت‌های نهم و دهم 298.5 درصد گران شد.

گام اول، ورود دلار به کانال 900 تومان

احمدی‌نژاد از همان زمانی که به عنوان رییس دولت نهم انتخاب شد، روند افزایشی نرخ دلار آغاز شد؛ به طوری که در حالی که دلار در کانال 800 تومان بالا و پایین می‌شد، به یک‌باره پس از انتخابات وارد کانال 900 تومان شد.

براساس گزارش بانک مرکزی از متوسط قیمت ارز در بازار آزاد، در سه فصل پایانی سال 1384 نرخ دلار به یک‌باره از 898 تومان خردادماه به 915 تومان در اسفندماه افزایش یافت. بر این اساس، به طور متوسط هر دلار آمریکا در تیرماه 900 تومان، مردادماه 902 تومان، شهریورماه 903 تومان، مهرماه 905 تومان، آبان‌ماه 908 تومان، آذرماه 909 تومان، دی‌ماه 910 تومان، بهمن‌ماه 913 تومان و اسفندماه 915 تومان قیمت داشت.

رشد 9.1 درصدی نرخ دلار در دولت اول احمدی‌نژاد

از سوی دیگر، بررسی روند افزایشی نرخ دلار طی سال‌های 1384 تا 1388 نشان می‌دهد که طی این مدت 4 سال، نرخ دلار تا خردادماه 1388 به حدود 980 تومان افزایش پیدا کرد. تفاوت نرخ دلار در خردادماه 1388 با خردادماه 1384، نشان از رشد 9.1 درصدی نرخ دلار در دولت اول محمود احمدی‌نژاد دارد.

براساس گزارش ماهانه بانک مرکزی، متوسط نرخ دلار در خردادماه‌ 1385، 1386 و 1387 نیز به ترتیب 917 تومان، 930 تومان و 932 بوده است.

همراهی دولت دوم احمدی‌نژاد با رشد 265.2 درصدی نرخ دلار

اگرچه تغییر و تحولات بازار ارز در دولت اول احمدی‌نژاد از رشد اندک قیمت دلار حکایت دارد، اما بررسی قیمت‌ها در دولت دوم وی، بیانگر رشد 265.2 قیمت دلار است. طبق گزارش بانک مرکزی، نرخ دلار در خردادماه سال 1388 و در زمان انتخابات دولت دهم به طور متوسط 980 تومان بود که این رقم در خردادماه سال 1392 به 3579 تومان افزایش یافت. به عبارتی، در دوره چهار ساله دوم ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد، نرخ دلار 265.2 درصد افزایش پیدا کرد.

اما شیب افزایش قیمت دلار در این مدت 4 ساله، از سال 1390 تند شد؛ به طوری که براساس گزارش بانک مرکزی، نرخ دلار متوسط نرخ دلار از 1046 تومان در فروردین‌ماه سال 1390 به 1541 تومان در اسفندماه همان سال افزایش یافت. در میان جداول بانک مرکزی، نکته‌ای که دیده می‌شود، این‌ است که به جای اعلام قیمت ارزها در بهمن و اسفند سال 1390، نقطه آمده و هیچ عددی اعلام نشده است.

با این وجود، گزارش بانک مرکزی از وضعیت بازار ارز در سال 1391 نشان می‌دهد که در این سال متوسط نرخ دلار از حدود 1877 تومان در فروردین‌ماه به 3573 تومان در اسفندماه افزایش پیدا کرد. به عبارتی، در همین مدت 12 ماهه سال 1391 نرخ دلار 90.3 درصد گران شد.

رویارویی روحانی با دلار 3579 تومانی

در این شرایط، محمود احمدی‌نژاد پس از انتخابات دولت یازدهم و در خردادماه 1392، قرار بود دولت دهم را با نرخ دلار 3579 تومان به حسن روحانی تحویل دهد؛ امری که نشان از رشد 298.5 درصدی نرخ دلار طی 8 سال داشت.

اگرچه براساس گزارش بانک مرکزی، نرخ دلار از این دوره به بعد روندی کاهشی به خود گرفت. این گزارش نشان می‌دهد که متوسط نرخ دلار از 3579 تومان در خردادماه 1392 به 3026 تومان در اسفندماه همان سال کاهش یافت. البته در ماه‌های آذر، دی و بهمن سال 1392 نرخ دلار به زیر 3000 تومان نیز کاهش یافت؛ به طوری که در آذرماه متوسط نرخ دلار 2949 تومان، دی‌ماه 2975 تومان و بهمن‌ماه 2950 تومان بود.

روحانی در بازار ارز چه کرد؟

بررسی تغییر و تحولات بازار ارز در سال 1393 حکایت از آن دارد که قیمت دلار از فروردین‌ماه تا اسفندماه حدود 9.4 درصد افزایش یافت. در حالی که در فروردین‌ماه 1393 متوسط نرخ دلار 3099 تومان بود، این رقم در 12 ماه بعد و اسفندماه به 3393 درصد افزایش یافت. البته از فروردین‌ماه 1394 این روند افزایشی، دوباره کاهشی شد و هم‌اکنون نرخ دلار در بازار به حدود 3329 تومان کاهش یافته است.

در مجموع، بررسی عملکرد دو سال فعالیت دولت روحانی نشان می‌دهد که در این مدت نرخ دلار از 3579 تومان به 3329 تومان در بازار آزاد کاهش یافته است. مقایسه این ارقام، بیانگر کاهش 7.5 درصدی نرخ دلار است.