اتاق مبادلات ارزی را نباید کنار بگذاریم/ پیمان ارزی از پایه بی‌معناست
روند بازار ارز به سمتی حرکت می‌کند که احساس می‌شود دیگر به اتاق مبادلات احتیاجی نباشد اما معاون ارزی سابق بانک مرکزی معتقد است در شرایط فعلی که دولت نیاز به ارزهای چین و هند دارد باید اتاق مبادلات همچنان به کار خود ادامه دهد.
در بحبوحه نوسانات ارزی در دو تا سه سال گذشته حجم تقاضا برای تامین ارز میان مردم و تجار به شدت افزایش یافت و بانک مرکزی وقت برای آن که بتواند تقضاهای واقعی را پوشش دهد با توجه به این مقوله که صادرکنندگان ارز خود را در محلی به واردکنندگان تحویل دهند اتاق مبادلات ارزی آغاز به کار کرد.
این اتاق در حالی پا به عرصه بازار ارز گذاشت که هیچ تاثیری کاهشی بر بازار آزاد ارز نداشت و قیمت آن با توجه به آخرین معاملات روز گذشته تعیین می شود البته باید یادآور شد که نرخ ارز مبادلاتی فاصله قابل توجهی با نرخ بازار آزاد داشت.
از آن رو گفته شد که تاثیر کاهشی بر بازار آزاد نداشت که در زمان‌هایی که نرخ بازار روند نزولی به خود گرفته بود اگر نرخ اعلامی اتاق مبادلات نسبت به روز گذشته خود روند افزایشی در پیش گرفته بود، روند بازار آزاد را دستخوش تغییر می‌کرد.
اتاق مبادلات ارزی در دل خود پیمان ارزی را جای داده بود که در این پیمان همانطور که گفته شده بود صادرکننده ارز حاصل از صادرات کالای خود را باید به واردکننده تحویل می‌داد که تا حدودی این پیمان میزان رانت عدم تک‌نرخی را برای واردکنندگان افزایش می‌داد.
از سوی دیگر صادرکنندگان که کالای خود را با هر زحمت و رنجی تولید و صادر کرده بودند نمی‌توانستند این پیمان را بپذیرند از این رو اتاق مبادلات تا حدودی خلوت شد البته باید یادآور شد که اتاق نمی‌توانست تمام نیازها را پاسخ دهد.
اتاق مبادلات با روی کارآمدن دولت یازدهم رنگ خود در دولت دهم را باخت و به یک اتاق معمولی تبدیل شد که سروصدای قبلی خود را از دست داده است، در دولت یازدهم شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در پس جو روانی مثبت انتخابات سال 92 به گونه‌ای رقم خورد که نوسانات نرخ ارز به کمترین میزان خود رسید و دولت در کنار بانک مرکزی توانست برنامه‌های ثبات نرخ ارز را پایه‌ریزی کند و بازار تا حد قابل توجهی از سیاست‌های ولی الله سیف به عنوان رئیس‌کل بانک‌مرکزی استقبال کرد.
با توجه به این شرایط و قانون بودجه سال‌های 93 و 94 نرخ ارزمبادلاتی آهسته آهسته روند صعودی به خود گرفت و با توجه به روند با ثبات نرخ ارز فاصله بسیار زیاد بین نرخ ارز آزاد و مبادلاتی کاهش قابل توجهی را به ثبت رسانده که این موضوع خود می‌تواند پایان کار اتاق مبادلات ارزی باشد و برخی از افراد نیز این سوال را مطرح می‌کنند که آیا دیگر زمان خداحافظی با اتاق مبادلات ارزی رسیده است؟
در این رابطه معاون ارزی سابق بانک مرکزی معتقداست: در مقطعی اتاق مبادلات ارزی دایر شد که تقاضای ارز بسیار بالا و فاصله بین نرخ ارز اتاق مبادلات و بازار آزاد بسیار بود.
سیدکمال سیدعلی اظهار کرد: دولت و بانک مرکزی با کنترل‌های ثبت سفارش و هماهنگی با وزارت صنعت، معدن و تجارت اتاق مبادلات ارزی را مدیریت می‌کردند، حال با توجه به کاهش فاصله دو نرخ ارز و ارز حاصل از صادرات به مرحله‌ای رسیده است که نزدیک بیش از 50 درصد نیاز بازار را پوشش می‌دهد، نشان از آن دارد که ارز حاصل از فروش نفت کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
او ادامه داد: اتاق مبادلات باید با شرایط فعلی به کار خود ادامه دهد، زیرا در حال حاضر نیاز به استفاده ارز چین، هند و کره است و باید منابع را با مصارف تطبیق دهد.
وی خاطرنشان کرد: تقاضای مطرح شده در دولت با توجه به منابع بانک مرکزی در چین و کره با کانالیزه شدن به سمت اتاق مبادلات سوق پیدا می‌کند.
معاون ارزی سابق بانک مرکزی در رابطه با پیمان پولی ارز صادرکننده یادآور شد: این صحبت مبنی بر این که صادرکننده ارز خود را در اتاق به واردکننده ارائه دهد از اول صحبت غلطی بود، زیرا این صحبت پیمانی می‌شود و در پیمان‌ها آنچنان نمی‌شد ارز حاصل صادرات را خریداری کرد.
او بیان کرد: زمانیکه پیمانی در کار نباشد ارز حاصل از صادرات در بازار آزاد عرضه خواهد شد و ریال آن در بانک‌ها سپرده‌گذاری خواهد شد.
