رکود در بازار طلا و کاهش تقاضا در مقایسه با عرضه در حالی است که همسایگان ما به شدت خواستار طلای ایرانی‌اند!
بازار افغانستان همواره به دلیل نزدیکی مرزی و فرهنگی یکی از مهمترین کشورهای هدف صادراتی و مورد توجه صادرکنندگان استان بوده، این بازار در حالی خواستار طلای ایرانی است که ما در صادرات با مشکل مواجهیم.
محمود سیادت رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان در خصوص وضعیت صادراتی طلای استان اظهار می‌کند: متاسفانه طلا به صورت قاچاق به کشورهای دیگر صادر می‌شود چرا که مبنای صادراتی آن در ایران و کشور مبدا پیچیده است.
وی با بیان اینکه تسهیل روند صادراتی فرآورده و محصول ضروری است، عنوان می‌کند: فرهنگ کشور افغانستان به هندوستان و پاکستان نزدیک بوده و در بخش‌های جنوب غرب و هرات به دلیل مشابهت فرهنگی، مردم علاقه‌مند به مصرف مصنوعات طلای ایرانی هستند.
وی عدم کنترل دقیق مرزها را علت اصلی جابجایی غیررسمی مصنوعات و شمش طلا دانست و ادامه می‌دهد: طلاسازان ایرانی به دلیل ناامنی‌های افغانستان نسبت به تولید و عرضه مستقیم طلا در آن کشور رغبتی نداشته و چون طلا کالایی با ارزش و کم‌حجم است، افراد به قاچاق آن تمایل بیشتری دارند.
رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان با اشاره به اینکه وقتی بدون کنترل کمرگ و پرداخت مالیات افراد می‌توانند قاچاق انجام دهند، چرا به قانون روی آوردند، خاطرنشان می‌کند: طی جلسات تشکیل شده، طبق گفته معدن‌داران طلا، صادرات از استان ممنوع است، چرا که باید معبر صادراتی از استان‌های دیگر انجام شود و با وجود بروکراسی‌های پیچیده اداری کسی تمایل به سرمایه‌گذاری در صادرات ندارد.
وی در خصوص مبنای مبادلات تجاری طلا نیز می‌گوید: توجیه اقتصادی مبادلات طلا بین ایران و افغانستان بحثی تخصصی بوده که براساس ارزش دلار و قیمت‌های جهانی تعیین می‌شود.
سیادت واردات طلا را نیز همراه با مشکل دانست و اظهار می‌کند: به دلیل کمبود معدن و حجم طلا، واردات داریم ولی با وجود هزینه‌های مختلف مانند ارزش افزوده، استانداردگذاری و … صرفه صادراتی وجود ندارد.
به دنبال بهبود روند صادرات هستیم
باقر معبودی‌نژاد رئیس اتحادیه طلا و جواهر مشهد، کشور افغانستان را مشتاق مصنوعات طلای ایران دانست و عنوان می‌کند: در چند ماه اخیر جلسات متعددی با حضور مسئولان حوزه طلا داشتیم و پس از اخذ موافقت گمرک به دنبال کسب مجوز از بانک مرکزی برای بهبود روند صادراتی هستیم.
وی در خصوص مشکلات صادراتی تصریح می‌کند: علی‌رغم رایزنی‌های متعددی که با ترکیه، افغانستان و امارات انجام شده و ابراز تمایل آن‌ها به طلای ایرانی، صادرات حمایتی نشده و حتی در چند دوره زمانی متوقف بوده است.
معبودی‌نژاد با بیان اینکه واردات شمش در حال حاضر مشکلات زیادی را ایجاد کرده است، اظهار می‌کند: برای دوام همیشگی مصنوعات طلا و رقابت‌پذیری با تولیدات خارجی نیاز به واردات شمش داریم که در دست اقدام است.
وی در خصوص میزان اشتغال‌زایی این صنعت نیز می‌گوید: در حال حاضر پیش‌بینی خوبی برای اشتغال در نظر گرفته شده، اما متاسفانه با توجه به شرایط بازار و کاهش علاقه سرمایه‌داران به تولید طلا به دلیل نبود مصرف و تقاضا از بین رفته است.
رئیس اتحادیه طلا و جواهر مشهد ضمن اظهار امیدواری از رونق صنعت صادرات طلای استان عنوان می‌کند: تولید طلا یک فعالیت بوده که سود خوبی هم برای تولید کننده و هم کشور به ارمغان خواهد داشت.
تولیدکننده باکیفیت طلا نداریم
امیر سزاوار به عنوان یک تولید کننده موفق طلا در استان نیز ضمن اشاره به رکود بازار طلا می‌گوید: متاسفانه در کشور تولیدکننده با کیفیت خوب نداریم، اما باز هم وضعیت تولید بهتر از فروش آن است.
وی با بیان اینکه سطح عرضه طلا محدود است، اظهار می‌کند: هنگامی که در تولید داخلی میزان تقاضا بیش از عرضه باشد، رقابت بین طلا فروشی‌ها سخت‌تر می شود.
سزاوار علت رکود صادرات را گرانی دلار و ارزان بودن قیمت کارگر داخلی دانست و اضافه می‌کند: روند صادراتی نه تنها تسهیل نشده، بلکه هر روز مانع تراشی جدیدی درباره آن اتفاق می‌افتد.
وی با تاکید بر اینکه گردش طلا سودآور است، عنوان می‌کند: روند صادراتی دارای پروسه اداری پیچیده از گرفتن مجوز تا صادرات است که حوصله و اشتیاق تولیدکننده را از بین می‌برد.
این تولیدکننده طلا در استان ماده اصلی کالا را شمش مارکدار خارجی معرفی و خاطرنشان می‌کند: شمش مارکدار به وفور در بازار یافت می‌شود، در حالی‌که داشتن آن ممنوعیت قانونی دارد و یک نوع کالای قاچاق محسوب می‌شود، مشکل اصلی در خصوص شمش‌های مارکدار اختلاف طلای آن در داخل و خارج کشور است و تهیه و حمل و نقل آن دردسر زیادی را به همراه دارد.
سزاوار با بیان اینکه تعداد کارگاه‌های کوچک تولید طلا بیش از کارگاه‌های بزرگ است، می‌گوید: مدیریت کارگاه‌های کوچک یک ضرورت انکار ناپذیر است و باید به صادرات به چشم یک شغل نگاه شود.
سزاوار با تاکید بر اینکه در زمینه طراحی طلا صاحب سبک هستیم، می‌گوید: نوع کارهای ایرانی به سلیقه ترک‌ها و اعراب نزدیک است، اما متاسفانه به دلیل عدم صادرات، محصول ایرانی به مردم دنیا معرفی نشده و تنها به نمونه‌برداری مشغول شده‌ایم.
تولیدکنندگان ایرانی علاقه‌ای به استانداردسازی ندارند
وی در خصوص وضعیت استانداردسازی طلاهای تولیدشده نیز اظهار می‌کند: تولیدکننده‌های ایرانی علاقه‌ای به استانداردسازی ندارند، در صورتی که شرط اصلی صادرات استاندار بودن محصول است، به طوری‌که در ایران طلای زیر 750 عیار عرضه می‌شود که این مخالف قوانین استاندارد است.
وی با بیان اینکه کشور ترکیه گوی سبقت را از ایتالیا به عنوان اولین کشور در زمینه طراحی و تولید طلا و جواهر جهان ربوده است، می‌گوید: برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی در داخل کشور بدون حضور نماینده از کشورهای دیگر چه سودی دارد؟
این تولیدکننده طلا ضمن اظهار تاسف از نبود راهکار قانونی برای واردات طلا عنوان می‌کند: اگر واردات طلای خارجی به صورت قانونی و هدفمند انجام شود، باعث قوی شدن رقابت و درآمدزایی در کشور خواهد شد.
وی در خصوص صادرات طلا به افغانستان نیز می‌گوید: صادرات به افغانستان سازوکار قانونی راحتی ندارد و به همین علت افغان‌ها طلای مورد نیاز خود را از بنکدارها تهیه کرده و به طرق مختلف به کشور خود می‌برند.
سزاوار با بیان اینکه دید دولت به طلا فروشان اصلا خوب نیست، اظهار می‌کند: هیچ برنامه‌ای برای بهبود شرایط وجود ندارد و مشتری به دلیل پرداخت 9 درصد ارزش افزوده بر کل طلا متضرر می‌شود.
واردات شمش به استان نداریم
علی اشرفی جانشین ناظر گمرکات استان نیز در خصوص میزان واردات و صادرات شمش به استان اظهار می‌کند: واردات شمش نداشته و در زمینه صادرات نیز درخواستی تاکنون ارائه نشده است.
وی همچنین عنوان می‌کند: هیچ مشکلی در زمینه واردات و صادرات شمش نداریم و متقاضیان پس از طی مراحل قانونی می‌تواننداز طریق گمرک به تامین منابع مورد نیاز خود اقدام کنند.
عدم وجود مشکل برای صادرات و واردات شمش و طلا در حالی مطرح می‌شود که تولیدکنندگان و صادرکنندگان این روند را دچار بوروکراسی‌های اداری و بسیار پیچیده می‌دانند.
اما به طور کلی وجود مشکلات فراوان در واردات شمش و صادرات مصنوعات طلا به رغم فراهم بودن بازار هدف را نمی‌توان انکار کرد.
فرصتی استثنایی که در نتیجه ادامه روند موجود و سنگ‌اندازی بر سر راه صادرات، نصیب کشورهای دیگر خواهد شد و صادرات طلا به عنوان یک فرصت طلایی در اختیار ایران است که متاسفانه قربانی ساختارهای غلط بوده و طبعا قاچاق را در پی دارد.