«خالی‌فروشی» در بازار دلار
یکی از پدیده‌هایی که در روزهای نهایی مذاکرات و پس از آن، موجب افزایش نوسان و حتی تغییر کانال قیمت دلار در بازار ارز شد، رفتار برخی معامله‌گران بود.
رفتاری که در روزهای اخیر بیش از پیش مشاهده می‌شود. در این رفتار، معامله‌گرانی که نسبت به آینده قیمت‌ها رویکرد افزایشی ندارند، برای روز بعد شروع به فروش صوری دلار با قیمت پایین‌تر از نرخ روز بازار می‌کنند. اگر پیش‌بینی کاهشی این معامله‌گران محقق شود، سود نصیب‌شان خواهد شد، اما اگر پیش‌بینی آنان تحقق پیدا نکند و دلار افزایش یابد، طبیعتا آنها دچار زیان شده‌اند و باید تفاوت قیمتی فروش خود را به‌صورت ریالی بپردازند.
معامله‌گران بازار ارز به رفتار اولیه این دسته یعنی فروش صوری در اصطلاح «خالی‌فروشی» می‌گویند. پدیده‌ای که در روزهای اخیر و به‌خصوص روز گذشته یکی از عوامل نوسان قیمت در بازار ارز بود. دلار که روز دوشنبه در مسیر کاهشی قرار گرفته بود، روز سه‌شنبه تحت‌تاثیر «افزایش فعالیت خالی‌فروشان» افزایش یافت و وارد کانال 3300 تومان شد. در چهارمین روز هفته، بهای این ارز با 10 تومان رشد به قیمت 3305 تومان رسید.
دو تاکتیک خالی‌فروشان
خالی‌فروشان بازار ارز، برای جبران زیان‌های ناشی از پیش‌بینی اشتباه خود، معمولا دو تاکتیک را در پیش می‌گیرند. تاکتیک اول، افزایش خریدهای ارزی پس از تغییر مسیر قیمتی است، یعنی زمانی که دلار برخلاف انتظار خالی‌فروشان در مسیر افزایشی قرار می‌گیرد، آنها با خریدهای بیشتر به رشد قیمت کمک می‌کنند، تا سرانجام با فروش در سطوح بالاتر، زیان فروش خود در قیمت‌های پایین را جبران کنند. به این تاکتیک می‌توان «نوسان‌گیری از سطح» گفت، درواقع بازیگر خالی‌فروش در نزدیکی همان نقطه‌ای که جهت قیمت تغییر می‌کند، خریدهای ارزی را آغاز می‌کند تا به اصطلاح از روند افزایشی بازار «جا» نماند.
این پدیده در هفته جاری در راسته بازار قابل مشاهده بود و به گفته فعالان بازار ارز، موجب شد دلار از ابتدای هفته جاری در بازار غیررسمی عمدتا در بازه 3285 تومان تا 3320 تومان نوسان کند. به گفته آنها، روز دوشنبه زمانی که جهت قیمت‌ها کاهشی بود، خالی‌فروشان فروش صوری خود را افزایش دادند، اما زمانی که جهت قیمت در بعدازظهر همان روز تغییر کرد، خالی‌فروشان از نزدیک به نقطه‌ای که مسیر تغییر کرده بود، شروع به خرید کردند؛ بخشی از افزایش دلار تا انتهای روز دوشنبه و رسیدن به قیمت 3310 تومان ناشی از همین تلاش‌ها بود، افزایشی که تا شروع به کار بازار در روز سه‌شنبه نیز ادامه داشت. البته معامله‌گران خالی‌فروش، زمانی که قیمت به سقف دامنه نزدیک می‌شود، بار دیگر فروش خود را آغاز می‌کنند.
تاکتیک دوم خالی‌فروشان کمی پیچیده‌تر از تاکتیک اول است. این تاکتیک به 4 گام مهم تقسیم می‌شود: تلاش و عملیات گسترده برای کاهشی کردن دوباره قیمت‌ها، خرید واقعی پس از رسیدن قیمت به کف، خروج از بازار و نهایتا فروش در نزدیک به سقف قیمت. به این تاکتیک خالی‌فروشان می‌توان نوسان‌گیری از کف گفت، چراکه در این روش زمانی که قیمت برخلاف انتظار خالی‌فروشان در جهت افزایشی قرار می‌گیرد، آنها عملیات گسترده‌ای را برای کاهشی کردن دوباره قیمت‌ها و جلوگیری از ضرر خود انجام می‌دهند. پس از کاهش قیمت و رسیدن قیمت به نزدیک کف، آنها شروع به خریدهای واقعی از کف بازار می‌کنند؛ پس نوسان‌گیری این بار از کف آغاز می‌شود.
آنها که می‌دانند کاهش قیمت بیشتر به دلیل عملیات روانی آنها بوده است، در گام سوم، فعالیت و فروشی را در بازار انجام نمی‌دهند تا قیمت در راستای افزایشی قرار بگیرد؛ زمانی که قیمت به سقف دامنه نزدیک می‌شود، فروش ارز توسط آنها صورت می‌گیرد.
